Tiết lộ 6 bộ phận ô tô cũ dễ “đổ bệnh” khi trời nắng nóng, chủ xe cần lưu ý ngay

Khi bước vào mùa hè, nhiệt độ ngoài trời tại nhiều khu vực, đặc biệt là miền Bắc Việt Nam, có thể dao động từ 40 đến 45 độ C. Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt như vậy, các phương tiện giao thông, đặc biệt là xe ô tô đã sử dụng trên 10 năm, rất dễ gặp phải những sự cố kỹ thuật không mong muốn như quá nhiệt động cơ, giảm hiệu quả hệ thống làm mát, hoặc thậm chí hỏng hóc giữa đường.

Kỹ sư ô tô Lê Hồng Đại – Giám đốc Công ty TNHH Phát triển Thương mại Ô tô Đại Linh (Hà Nội) – chia sẻ: “Vào mùa hè ở miền Bắc, với nền nhiệt cao kết hợp độ ẩm lớn và hiện tượng mưa giông bất chợt, xe ô tô thường gặp nhiều rủi ro vận hành hơn so với mùa lạnh. Đây là giai đoạn nhạy cảm, đòi hỏi chủ xe cần đặc biệt quan tâm đến tình trạng kỹ thuật tổng thể của phương tiện.”

Theo ông Đại, thời điểm đầu mùa hè chính là giai đoạn "vàng" để người dùng tiến hành kiểm tra, bảo dưỡng xe định kỳ. Việc sớm phát hiện và xử lý những dấu hiệu bất thường không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ cho xe mà còn tránh được những tình huống “dở khóc dở cười” như xe chết máy giữa trưa nắng, kẹt xe giữa đường, hoặc cháy nổ do quá tải nhiệt hệ thống điện điều đã từng xảy ra với không ít dòng xe cũ không được chăm sóc đúng cách.

Vào đầu mùa nóng như hiện nay là thời điểm vàng để chủ xe kiểm tra, chăm sóc xế cưng của mình.

Theo kỹ sư ô tô Lê Hồng Đại, trong điều kiện thời tiết nắng nóng khắc nghiệt của mùa hè, chiếc xe không đơn thuần là phương tiện di chuyển mà còn là "người bạn đồng hành" cần được chăm sóc đúng cách. Việc chủ xe chủ động kiểm tra và bảo dưỡng xe định kỳ vào thời điểm này không chỉ góp phần kéo dài tuổi thọ cho phương tiện, mà quan trọng hơn, còn đảm bảo mức độ an toàn tối đa cho bản thân và gia đình trong mỗi chuyến đi.

Ông Đại nhấn mạnh: “Xe ô tô là một hệ thống kỹ thuật phức tạp, khi vận hành trong môi trường nhiệt độ cao, các chi tiết như hệ thống làm mát, điều hòa, lốp xe hay ắc quy đều chịu áp lực lớn hơn bình thường. Nếu không được kiểm tra, bảo dưỡng kịp thời, những hư hỏng có thể phát sinh bất ngờ, gây gián đoạn hành trình và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.”

Kỹ sư Lê Hồng Đại cũng chỉ ra 6 hạng mục quan trọng mà chủ xe cần kiểm tra và bảo vệ kỹ càng trong mùa nắng nóng như sau:

Lốp xe

Lốp là bộ phận duy nhất tiếp xúc trực tiếp với mặt đường, đồng thời cũng là nơi phải chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi thời tiết bước vào giai đoạn nắng nóng cực điểm. Trong mùa hè, nhiệt độ mặt đường có thể vượt ngưỡng 70°C, kết hợp với ma sát liên tục khi xe di chuyển khiến nhiệt độ và áp suất bên trong lốp dễ tăng cao đột ngột. Điều này tiềm ẩn nguy cơ gây phồng rộp, rách lốp hoặc thậm chí nổ lốp bất ngờ một trong những sự cố nguy hiểm nhất khi vận hành xe trên cao tốc hoặc đường trường.

Do đó, lốp xe cần được quan tâm đặc biệt ngay từ đầu mùa hè, nhất là đối với những xe thường xuyên sử dụng ở cường độ cao hoặc chuẩn bị cho các chuyến đi xa. Theo khuyến cáo kỹ thuật, trước mỗi hành trình dài hoặc vào những ngày có nền nhiệt cao, tài xế nên kiểm tra toàn diện lốp xe: từ độ sâu gai lốp, áp suất tiêu chuẩn, cho đến các dấu hiệu hư hại như rạn nứt, vết phồng, hoặc mòn không đều.

Đặc biệt, với những bộ lốp đã sử dụng trên 5 năm hoặc có độ mòn vượt mức cho phép (dưới 1.6 mm gai), việc thay mới là cần thiết, không nên vì tiếc chi phí mà bỏ qua yếu tố an toàn. Đồng thời, không nên bơm lốp quá căng vào mùa hè, bởi khi xe vận hành dưới trời nắng nóng, áp suất trong lốp sẽ tiếp tục tăng, dễ vượt ngưỡng chịu đựng và gây sự cố nổ lốp.

Chủ động kiểm tra và bảo dưỡng lốp xe định kỳ không chỉ giúp tối ưu hiệu suất vận hành mà còn là yếu tố then chốt bảo vệ sự an toàn của bạn và gia đình trên mọi hành trình mùa hè.

Không nên duy trì áp suất lốp cao hơn mức khuyến cáo của nhà sản xuất vào mùa hè.

Dầu nhớt

Không chỉ đơn thuần thực hiện chức năng bôi trơn các chi tiết cơ khí nhằm giảm ma sát và mài mòn, dầu nhớt động cơ còn đóng vai trò quan trọng trong việc làm mát, làm sạch và bảo vệ tổng thể hệ thống động cơ. Tuy nhiên, vào mùa hè khi nền nhiệt môi trường thường xuyên vượt ngưỡng 35-40°C – chất lượng dầu nhớt có thể bị suy giảm nhanh chóng. Dưới tác động của nhiệt độ cao, dầu dễ bị oxy hóa, mất độ nhớt tiêu chuẩn, dẫn đến hiệu quả bôi trơn giảm sút, tăng khả năng mài mòn và thậm chí gây hỏng hóc các chi tiết quan trọng như piston, xéc-măng hay trục cam.

Xe điện Trung Quốc ồ ạt vào Việt Nam: Liệu hạ tầng trạm sạc có theo kịp? Chính phủ vừa ban hành nghị định mới, chính thức gia hạn thời gian miễn 100% lệ phí trước bạ cho ô tô điện thêm 2 năm, kéo dài đến ngày 28/2/2027. Chính sách ưu đãi này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của thị...

Chính vì vậy, trong giai đoạn thời tiết oi bức, việc kiểm tra dầu nhớt định kỳ là việc làm không thể xem nhẹ. Chủ xe cần lưu ý đến mức dầu, màu sắc và độ đặc (độ nhớt) của dầu. Nếu quan sát thấy dầu chuyển sang màu đen sẫm, có độ đặc cao bất thường hoặc mức dầu xuống thấp dưới mức tối thiểu, đó là dấu hiệu rõ ràng cho thấy đã đến lúc thay dầu mới.

Việc thay dầu cần được thực hiện đúng chủng loại, độ nhớt và tiêu chuẩn kỹ thuật theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Một loại dầu phù hợp không chỉ giúp động cơ vận hành êm ái, tiết kiệm nhiên liệu, mà còn kéo dài tuổi thọ máy và tăng khả năng chịu tải trong điều kiện vận hành nặng nề vào mùa nóng.

Nước làm mát

Trong điều kiện thời tiết nắng nóng gay gắt, đặc biệt khi nhiệt độ môi trường có thể vượt ngưỡng 40°C, nhiệt lượng sinh ra từ quá trình đốt cháy nhiên liệu trong buồng động cơ tăng lên đáng kể. Điều này khiến hệ thống làm mát phải hoạt động với cường độ cao hơn bình thường để duy trì nhiệt độ vận hành lý tưởng. Nếu không được kiểm tra và bổ sung kịp thời, nước làm mát có thể nhanh chóng sôi, bốc hơi hoặc hao hụt, dẫn đến tình trạng quá nhiệt (overheat) một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra giảm hiệu suất động cơ, chết máy đột ngột hoặc nghiêm trọng hơn là bó máy, hư hỏng piston, xy-lanh và các chi tiết cơ khí bên trong.

Để hạn chế tối đa rủi ro này, chủ xe cần đặc biệt lưu ý đến việc kiểm tra mực nước làm mát trong bình phụ trước mỗi hành trình, đặc biệt là các chuyến đi xa hoặc di chuyển liên tục dưới trời nắng gắt. Đồng thời, cần kiểm tra đường ống dẫn, các mối nối, két nước và nắp bình áp suất để phát hiện sớm dấu hiệu rò rỉ hoặc nứt vỡ.

Một lưu ý quan trọng là tuyệt đối không sử dụng nước lã, nước giếng hoặc nước máy chứa nhiều tạp chất thay thế cho nước làm mát chuyên dụng. Các loại nước này có thể chứa khoáng chất gây đóng cặn trong két nước và các ống dẫn, làm giảm hiệu quả tản nhiệt và lâu dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống làm mát.

Thay vào đó, hãy lựa chọn dung dịch nước làm mát chuyên dụng (thường có màu xanh lá hoặc hồng) được pha chế theo đúng tiêu chuẩn, với khả năng chống ăn mòn, chống đông và tản nhiệt hiệu quả, đảm bảo động cơ luôn vận hành ổn định và bền bỉ ngay cả trong điều kiện nhiệt độ cao kéo dài.

Một chiếc xe bị bục ống dẫn nước làm mát khi đang chạy trên đường.

Hệ thống điều hoà

Giải mã lý do má phanh trước ôtô mòn nhanh hơn má phanh sau Trên cùng một chiếc xe, má phanh trước thường mòn nhanh hơn má phanh sau do chúng phải hoạt động với tần suất cao hơn.

Vào mùa hè, khi nhiệt độ bên ngoài có thể vượt ngưỡng 40°C, hệ thống điều hoà trên ô tô đóng vai trò như “phao cứu sinh” giúp duy trì sự thoải mái, tỉnh táo và an toàn cho người lái cũng như hành khách trên xe. Không chỉ điều tiết không khí mát mẻ, điều hoà còn hỗ trợ loại bỏ độ ẩm, giúp kính không bị mờ và giữ cabin luôn thông thoáng – yếu tố đặc biệt quan trọng khi di chuyển trong đô thị đông đúc hoặc trên những chặng đường dài.

Tuy nhiên, sau thời gian dài sử dụng, nếu không được kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ, hệ thống điều hoà dễ gặp phải loạt vấn đề như: hơi mát yếu, gió thổi không đều, phát ra tiếng ồn bất thường, có mùi khó chịu trong cabin hoặc nghiêm trọng hơn là mất lạnh hoàn toàn do rò rỉ hoặc cạn môi chất lạnh (gas lạnh). Những trục trặc này không chỉ gây bất tiện mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ và sự tập trung của người lái.

Khuyến cáo dành cho các chủ xe là nên thực hiện bảo dưỡng điều hoà định kỳ ngay từ đầu mùa hè – thời điểm nhu cầu sử dụng điều hoà bắt đầu tăng cao. Hãy đưa xe đến các gara uy tín, chuyên sâu về hệ thống lạnh ô tô để được kiểm tra toàn diện: từ quạt gió, áp suất gas, tình trạng dầu bôi trơn của máy nén, cho đến dàn nóng và dàn lạnh. Những chi tiết này nếu bị hao mòn hoặc hư hỏng sẽ trực tiếp làm giảm hiệu suất làm mát.

Bên cạnh đó, vệ sinh hoặc thay mới lọc gió cabin là thao tác nhỏ nhưng cực kỳ cần thiết. Bộ phận này giúp lọc bụi mịn, ngăn vi khuẩn và nấm mốc xâm nhập vào không khí trong xe đặc biệt hữu ích với những người có hệ hô hấp nhạy cảm hoặc gia đình có trẻ nhỏ.

Việc chủ động bảo dưỡng điều hoà không chỉ giúp xe vận hành ổn định trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, mà còn là cách bảo vệ sức khoẻ và nâng cao trải nghiệm mỗi hành trình – đúng với tiêu chí sử dụng xe an toàn, bền bỉ và hiệu quả lâu dài.

Ắc quy

Ắc quy là một trong những bộ phận đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì nguồn điện cho toàn bộ hệ thống xe. Tuy nhiên, vào mùa hè, khi nhiệt độ môi trường thường xuyên vượt ngưỡng 35–40°C, phản ứng hoá học bên trong ắc quy diễn ra nhanh hơn, gây suy giảm điện áp và làm tăng nguy cơ hỏng hóc. Điều này dễ dẫn đến tình trạng xe khó khởi động, hệ thống điện hoạt động bất ổn, thậm chí gây chập cháy nguy hiểm nếu không được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Xe điện Xiaomi chạy thử trên đường đua, ra mắt cuối năm nay Xiaomi SU7 dự kiến được giới thiệu chính thức vào cuối tháng này.

Ắc quy xuất hiện bột trắng ở đầu cực.

Đặc biệt, nhiệt độ cao còn có thể làm bay hơi dung dịch điện phân bên trong ắc quy, khiến các bản cực nhanh bị sunfat hoá và làm mất khả năng tích điện. Ngoài ra, sự chênh lệch nhiệt độ giữa các khu vực trong khoang máy còn làm gia tăng nguy cơ mất cân bằng xung điện, dễ dẫn đến hiện tượng chập cháy tại đầu cực  một nguyên nhân tiềm ẩn gây cháy nổ xe trong mùa hè.

Vì vậy, việc kiểm tra ắc quy định kỳ là thao tác không thể bỏ qua trong mùa nóng. Chủ xe cần đặc biệt chú ý đến các đầu cực và mối nối: nếu phát hiện hiện tượng oxy hóa tạo thành lớp bột trắng, hoặc có dấu hiệu rò rỉ dung dịch điện phân, cần xử lý ngay để tránh sự cố phát sinh. Lưu ý rằng việc vệ sinh đầu cực bằng dung dịch chuyên dụng, siết lại mối nối và bôi mỡ cách điện là các bước đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc duy trì hệ thống điện ổn định.

Trong trường hợp ắc quy đã sử dụng trên 2–3 năm, hoặc xuất hiện dấu hiệu yếu điện (khởi động chậm, đèn pha mờ, còi yếu…), người dùng nên cân nhắc thay thế bằng loại ắc quy mới đúng chủng loại, thông số kỹ thuật theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Bảo dưỡng ắc quy đúng cách không chỉ đảm bảo sự vận hành ổn định cho xe mà còn góp phần phòng ngừa những rủi ro nghiêm trọng liên quan đến hệ thống điện và an toàn cháy nổ – đặc biệt trong bối cảnh mùa hè ngày càng khắc nghiệt và nắng nóng kéo dài.

Cần gạt mưa và nước rửa kính

Trong điều kiện thời tiết mùa hè, đặc biệt là những ngày có mưa bất chợt xen lẫn nắng gắt, cần gạt mưa – dù chỉ là một chi tiết nhỏ – lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo tầm quan sát và an toàn khi lái xe. Tuy nhiên, đây cũng là bộ phận dễ bị lãng quên và xuống cấp nhanh chóng nếu không được kiểm tra, bảo dưỡng đúng cách.

Dưới tác động của nhiệt độ cao và tia UV, lưỡi cao su gạt mưa rất dễ bị lão hóa, cong vênh, nứt gãy hoặc mất độ đàn hồi, khiến hiệu quả làm sạch giảm sút rõ rệt. Khi trời đổ mưa, cần gạt mưa kém chất lượng có thể để lại vệt nước, gây mờ kính, thậm chí tạo ra tiếng "cọt kẹt" khó chịu do ma sát không đồng đều giữa lưỡi gạt và bề mặt kính, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng quan sát của người lái.

Dấu hiệu cho thấy cần thay lưỡi gạt mới bao gồm: kính không được lau sạch hoàn toàn sau mỗi lần gạt, xuất hiện vệt nước vòng cung trên kính lái, hoặc khi nghe tiếng ma sát lớn trong quá trình vận hành. Chủ xe nên chọn lưỡi gạt chất lượng cao, đúng kích cỡ, có xuất xứ rõ ràng và ưu tiên loại có lớp phủ chống tia UV để kéo dài tuổi thọ trong điều kiện nắng nóng.

Song song với đó, nước rửa kính chuyên dụng cũng cần được kiểm tra và bổ sung định kỳ. Dung dịch rửa kính không chỉ giúp kính sạch bụi bẩn, côn trùng mà còn hỗ trợ hoạt động của hệ thống gạt mưa, bảo vệ kính và lưỡi gạt khỏi mài mòn, nhất là trong môi trường bụi nhiều và nắng nóng như ở Việt Nam.

Gạt mưa không sạch ảnh hưởng nghiêm trọng đến tầm quan sát và an toàn khi lái xe.

Đỗ xe đúng cách – yếu tố then chốt giúp kéo dài tuổi thọ ngoại thất và nội thất trong mùa hè

Ngoài hệ thống kỹ thuật, cách đỗ xe trong mùa hè cũng có ảnh hưởng lớn đến độ bền của ngoại thất và khoang nội thất. Kỹ sư ô tô Lê Hồng Đại khuyến cáo, khi trời nắng gắt, chủ xe nên ưu tiên đỗ ở nơi râm mát, có mái che. Nếu buộc phải đỗ ngoài trời, việc sử dụng bạt phủ toàn xe và tấm chắn nắng cho kính lái là rất cần thiết, giúp hạn chế tia cực tím và nhiệt độ trực tiếp tác động lên bề mặt sơn, các chi tiết nhựa và da trong khoang cabin.

Đặc biệt, khoang nội thất ô tô có thể tăng nhiệt lên tới 60–70°C sau 15–20 phút đỗ dưới nắng, gây nguy cơ hư hại linh kiện điện tử, nổ bình cứu hỏa mini, hoặc làm các chi tiết nhựa bị biến dạng. Hạ nhẹ cửa kính từ 1–2 cm sẽ giúp không khí lưu thông, giảm hiệu ứng nhà kính và giữ cho cabin thông thoáng hơn.

Việc chăm sóc những chi tiết nhỏ như gạt mưa, nước rửa kính, hay chọn nơi đỗ xe hợp lý trong mùa hè không chỉ giúp bảo vệ chiếc xe khỏi hư hại do thời tiết mà còn góp phần đảm bảo an toàn và thoải mái tối đa cho người lái và hành khách trên mọi hành trình.