Hướng dẫn xử lý tình huống khẩn cấp khi lái xe tài xế cần biết

1. Nổ lốp

Nổ lốp là một trong những tình huống khẩn cấp nguy hiểm nhất khi lái xe, đặc biệt khi xe đang di chuyển ở tốc độ cao. Khi gặp sự cố này, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh và thực hiện các thao tác đúng cách để đảm bảo an toàn.

Trước tiên, người lái cần giữ chặt vô-lăng và cố gắng kiểm soát hướng di chuyển của xe, tránh đánh lái đột ngột. Tuyệt đối không đạp phanh gấp, vì điều này có thể làm mất cân bằng xe, tăng nguy cơ lật hoặc mất lái. Thay vào đó, hãy đạp ga sâu trong vài giây, sau đó nhả ga từ từ, giúp xe duy trì ổn định trước khi đánh lái dần vào lề đường.

Để giảm thiểu nguy cơ nổ lốp, việc kiểm tra lốp định kỳ là vô cùng quan trọng. Hãy theo dõi tình trạng mòn của lốp, áp suất lốp và thay thế kịp thời theo khuyến nghị của nhà sản xuất. Sự chủ động trong bảo dưỡng lốp xe sẽ giúp hạn chế tối đa các tình huống nguy hiểm và đảm bảo hành trình an toàn hơn.

Ô tô bất ngờ nổ lốp khi đang đi trên đường rất dễ dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.

2. Mưa bão

Tháng 7 âm lịch là thời điểm cao điểm của mùa mưa bão tại Việt Nam, với những cơn mưa lớn có thể ập đến bất ngờ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tầm nhìn và độ bám đường. Để đảm bảo an toàn khi lái xe trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt này, người lái cần tuân thủ các nguyên tắc quan trọng sau:

Khi di chuyển trong điều kiện đường trơn trượt và tầm nhìn bị hạn chế, hãy giảm tốc độ, giúp tăng thời gian phản ứng trước các tình huống bất ngờ. Điều này đặc biệt quan trọng khi vào cua hoặc phanh gấp, tránh nguy cơ mất lái hoặc trượt bánh.

Lực ma sát giữa lốp và mặt đường giảm đáng kể khi trời mưa, khiến quãng đường phanh dài hơn. Do đó, hãy tăng khoảng cách an toàn so với xe phía trước để có đủ không gian xử lý nếu cần phanh gấp.

Lốp xe phía trước thường tạo ra vệt đường khô hơn, giúp xe phía sau có độ bám tốt hơn. Quan sát vết bánh xe của phương tiện phía trước không chỉ giúp tránh chướng ngại vật mà còn hỗ trợ xác định độ sâu của vùng ngập nước.

Sử dụng đèn chiếu sáng đúng cách Bật đèn cos (đèn cốt) hoặc đèn sương mù để cải thiện tầm nhìn và giúp các phương tiện khác dễ dàng nhận diện xe của bạn. Không bật đèn pha trong điều kiện mưa lớn, đặc biệt ở khu vực đông xe hoặc khu dân cư, vì ánh sáng phản chiếu từ mặt đường ướt có thể gây chói mắt cho người đối diện.

Cẩn trọng khi di chuyển qua vùng ngập nước Nếu không xác định được độ sâu của khu vực ngập, hãy dừng lại và quan sát phương tiện cùng loại di chuyển qua. Nếu xe có gầm cao hơn (như SUV hoặc bán tải) vượt qua an toàn, không có nghĩa là sedan hay hatchback cũng có thể làm được. Nếu buộc phải đi qua, hãy duy trì vòng tua máy cao, số thấp (số 1 hoặc số 2 đối với số sàn, chế độ L hoặc S với số tự động) để tránh nước tràn vào ống xả gây chết máy.

Khi thấy xe ngược chiều đi tới, hãy chủ động nhường đường để hạn chế tình trạng nước dâng cao và tràn vào khoang động cơ, gây nguy cơ thủy kích một trong những nguyên nhân khiến động cơ bị hư hỏng nặng.

Nếu xe bị chết máy do ngập nước, tuyệt đối không cố khởi động lại, vì nước có thể đã lọt vào buồng đốt, gây hư hỏng nghiêm trọng cho động cơ. Thay vào đó, hãy đóng cửa xe, gọi cứu hộ và chờ được kéo ra khỏi vùng ngập an toàn trước khi kiểm tra và sửa chữa.

3. Mất phanh

Mất phanh là một trong những sự cố nguy hiểm nhất khi lái xe, tiềm ẩn rủi ro cao dẫn đến tai nạn nghiêm trọng. Khi đối mặt với tình huống này, người lái cần giữ bình tĩnh và thực hiện các biện pháp xử lý đúng cách để giảm tốc độ an toàn. Dưới đây là hai phương pháp hiệu quả giúp kiểm soát xe trong trường hợp mất phanh:

Phanh bằng động cơ (Engine Braking) Giảm tốc an toàn và kiểm soát tốt hơn Phanh bằng động cơ là phương pháp giảm tốc độ bằng cách chuyển về số thấp dần, tận dụng lực hãm của động cơ để giảm tốc thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống phanh.

Đối với xe số sàn, người lái cần giảm số từ từ, từ số cao xuống số thấp theo thứ tự (ví dụ: từ số 5 về số 4, sau đó về số 3, số 2…). Với xe số tự động, có thể chuyển sang chế độ L (Low), S (Sport) hoặc M (Manual) nếu có tính năng này. Một số dòng xe còn hỗ trợ lẫy chuyển số trên vô-lăng, giúp thao tác nhanh hơn. Phương pháp này giúp xe giảm tốc một cách từ từ, tránh hiện tượng khóa bánh đột ngột và vẫn duy trì khả năng kiểm soát lái, đặc biệt hữu ích khi xuống dốc dài hoặc khi xe đang di chuyển với tốc độ cao.

Trong trường hợp mất phanh chính, phanh tay (phanh cơ hoặc phanh điện tử) có thể được sử dụng như một biện pháp khẩn cấp để hỗ trợ giảm tốc. Tuy nhiên, người lái cần thực hiện đúng kỹ thuật để tránh rủi ro mất lái:

Kéo phanh tay từ từ, có kiểm soát: Tránh giật mạnh hoặc kéo đột ngột, vì điều này có thể làm khóa bánh sau, dẫn đến trượt xe hoặc xoay ngang, đặc biệt nguy hiểm khi di chuyển trên đường trơn hoặc vào cua. Với phanh tay cơ, luôn giữ núm nhả phanh để có thể điều chỉnh lực kéo linh hoạt. Nếu cảm nhận xe bị mất kiểm soát, hãy nhả nhẹ phanh tay ngay lập tức để khôi phục khả năng điều khiển. Với phanh tay điện tử, một số xe hỗ trợ chế độ phanh khẩn cấp bằng nút bấm. Khi kích hoạt, hệ thống sẽ điều chỉnh lực phanh phù hợp nhằm giảm nguy cơ khóa bánh.

Khi thao tác phanh tay cần lưu ý kéo nhẹ nhàng, từ từ nhưng đủ lực.

4. Ô tô chạy lệch khỏi làn đường

Lệch làn là tình huống có thể xảy ra khi xe vào cua hoặc tránh xe ngược chiều trên các tuyến đường hẹp. Đây là tình huống tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt nếu người lái không kiểm soát tốt tay lái hoặc phản ứng quá mức. Dưới đây là cách xử lý tối ưu, tùy thuộc vào việc xe có được trang bị hệ thống hỗ trợ giữ làn hay không.

Những mẫu xe hiện đại được trang bị hệ thống hỗ trợ giữ làn sẽ chủ động phát hiện khi xe có xu hướng lệch khỏi vạch kẻ đường. Hệ thống hoạt động theo hai giai đoạn:

• Cảnh báo chệch làn: Khi xe bắt đầu rời khỏi làn mà không có tín hiệu xi-nhan, hệ thống sẽ phát cảnh báo bằng âm thanh, rung vô-lăng hoặc hiển thị cảnh báo trên bảng đồng hồ.
• Can thiệp đánh lái: Nếu người lái không có phản hồi kịp thời, hệ thống sẽ tự động điều chỉnh vô-lăng với một lực đánh lái nhẹ để đưa xe về lại đúng làn.

Hệ thống này đặc biệt hữu ích khi di chuyển trên cao tốc hoặc đường quốc lộ, giúp giảm thiểu nguy cơ va chạm do mất tập trung hoặc mệt mỏi khi lái xe đường dài.

Với những dòng xe không được trang bị tính năng này, người lái cần chủ động điều chỉnh hướng xe một cách chính xác để đưa xe trở lại đúng làn mà không gây mất cân bằng hoặc mất kiểm soát.

Tuyệt đối không phanh gấp: Việc đạp phanh đột ngột có thể khiến xe mất ổn định, đặc biệt khi đang vào cua hoặc di chuyển trên mặt đường trơn trượt.

Giảm ga từ từ: Khi phát hiện xe lệch làn, hãy giảm ga một cách nhẹ nhàng để tránh làm xe giật hoặc mất cân bằng.

Điều chỉnh tay lái với góc nhỏ: Không nên đánh lái quá mạnh hoặc giật vô-lăng đột ngột, vì điều này có thể khiến xe lạng sang hướng ngược lại, dẫn đến nguy cơ mất lái. Thay vào đó, hãy điều chỉnh vô-lăng từ từ với góc đánh lái nhỏ để đưa xe trở lại đúng quỹ đạo.

5. Xe có mùi và khói bốc lên từ nắp capo

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể là do nước làm mát chảy vào động cơ, do cổ xả của động cơ bị dầu xâm nhập. Nếu kiểm tra và chính xác là do 2 nguyên nhân trên thì các bác có thể điều khiển xe tới gara để được khắc phục. Tuy nhiên nếu không phải do 2 nguyên nhân trên, hãy dừng xe và gọi cho đội cứu hộ.

6. Ắc-quy hết điện, không khởi động được máy

Nếu trường hợp này xảy ra trên xe số sàn, khi ắc quy vẫn còn một chút năng lượng và xe đang đỗ ở trên dốc xuống thì có thể lợi dụng dốc để khởi động máy. Cài số rồi đạp côn cho xe trôi tự do, rồi khi xe đã có đà thì nhả côn. Nếu ắc quy đã hết sạch năng lượng, hoặc xe số tự động thì nhất thiết phải có ứng cứu từ bên ngoài. Lúc này, dây câu sẽ phát huy tác dụng nếu có xe khác hỗ trợ.

Dây câu sẽ phát huy tác dụng nếu có xe khác hỗ trợ.

7. Bỗng dưng chân côn bị xìu (hư cupen ambraya)

Cách xử lý là ngồi vào vị trí lái gặt cần số sáng vị trí số 3, trả tay phanh, đề máy, đạp nhẹ chân ga để chiếc xe khỏi bị chồm lên, bật đèn ưu tiên, đi với tốc độ chậm. cứ thế, lái xe tới gara gần nhất để sửa chữa.

Trên đây là cách xử lý các tình huống khẩn cấp khi lái xe. Hi vọng những chia sẻ này sẽ hữu ích và mong nhận được góp ý từ các bác.