Hệ thống lái ô tô bị lỗi: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục

Hãy thử tưởng tượng tình huống khi chiếc xe không phản hồi đúng theo ý muốn của bạn khi đánh lái – đây chính là nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến tai nạn, không chỉ ảnh hưởng đến người trong xe mà còn gây nguy hiểm cho những phương tiện khác trên đường.

Trong quá trình vận hành, hệ thống lái phải chịu tác động liên tục từ lực ma sát, tải trọng và điều kiện vận hành, dẫn đến tình trạng hao mòn, biến dạng hoặc thậm chí hư hỏng. May mắn thay, trước khi hệ thống lái mất kiểm soát hoàn toàn, xe thường có những dấu hiệu cảnh báo mà người lái có thể nhận biết kịp thời.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện các dấu hiệu phổ biến khi hệ thống lái gặp sự cố, phân tích nguyên nhân gây ra tình trạng này và đề xuất các giải pháp khắc phục hiệu quả, giúp đảm bảo an toàn và duy trì hiệu suất lái xe tối ưu.

Cân chỉnh thước lái là gì? Vì sao và khi nào cần cân chỉnh thước lái ô tô?

Tay lái nặng

Việc vô lăng trở nên nặng và khó đánh lái không chỉ gây khó chịu khi điều khiển xe mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, đặc biệt trong điều kiện giao thông đông đúc. Khi gặp tình trạng này, bước đầu tiên cần thực hiện là kiểm tra dầu trợ lực lái và bơm trợ lực lái, hai thành phần quan trọng giúp hệ thống lái hoạt động trơn tru.

Nguyên nhân khiến vô lăng trở nên nặng

Mức dầu trợ lực thấp: Nếu dầu trợ lực lái xuống dưới mức "LOW", hệ thống sẽ không đủ áp suất để hỗ trợ đánh lái.

Bơm trợ lực lái hỏng: Hư hỏng bơm có thể do cánh bơm bị mòn, đường dầu bị rò rỉ hoặc bề mặt bơm bị trầy xước, khiến khả năng tạo áp suất bị suy giảm.

Cách kiểm tra và khắc phục

Kiểm tra mức dầu trợ lực lái

Mở nắp capo, tìm bình chứa dầu trợ lực lái.

Quan sát mức dầu thông qua vạch min – max (full – low). Nếu dầu dưới mức "LOW", hãy bổ sung ngay tại garage gần nhất để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định.

Nếu mức dầu vẫn đạt chuẩn nhưng vô lăng vẫn nặng, hệ thống có thể gặp vấn đề nghiêm trọng hơn. Khi đó, bạn cần đưa xe đến trung tâm dịch vụ để kiểm tra chuyên sâu.

Các hạng mục sửa chữa có thể bao gồm: thay cánh bơm trợ lực, thay ống dẫn dầu hoặc gia công lại bề mặt bơm để đảm bảo khả năng vận hành tối ưu. Việc phát hiện và khắc phục sớm các vấn đề trong hệ thống lái không chỉ giúp bạn lái xe an toàn hơn mà còn kéo dài tuổi thọ của các bộ phận liên quan, tiết kiệm chi phí sửa chữa về lâu dài.

Tổng quan các hệ thống trợ lực lái hiện nay

Tay lái trả chậm

Tay lái trả chậm là một trong những dấu hiệu cho thấy hệ thống lái đang gặp vấn đề, thường đi kèm với tình trạng vô lăng nặng. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ bơm trợ lực hoạt động kém, khiến áp suất và lưu lượng dầu suy giảm, làm thước lái dịch chuyển chậm khi đánh lái. Bên cạnh đó, hiện tượng này còn có thể do séc măng bao kín thước lái bị hở, khiến dầu lọt qua khoang bên, làm giảm hiệu quả hỗ trợ của hệ thống lái.

Ngoài ra, một số yếu tố cơ học cũng có thể góp phần khiến tay lái trả chậm, bao gồm:

Các đăng lái hoặc thanh dẫn động lái bị khô mỡ hoặc mòn, làm tăng lực ma sát khi vô lăng quay về vị trí trung tâm.

Hệ thống lái thiếu bảo dưỡng định kỳ, khiến các khớp nối bị oxy hóa hoặc kẹt, làm suy giảm khả năng phản hồi của vô lăng. Giải pháp khắc phục

Khi gặp tình trạng này, bạn nên đưa xe đến garage chuyên nghiệp để kiểm tra và bảo dưỡng. Các biện pháp xử lý có thể bao gồm:

Bôi trơn các khớp nối và cơ cấu dẫn động lái để giảm ma sát.

Kiểm tra, gia công hoặc thay thế các khớp bị mòn nhằm đảm bảo sự linh hoạt trong hệ thống lái.

Thay mới séc măng bao kín thước lái nếu có dấu hiệu hở, ngăn chặn tình trạng rò rỉ dầu trợ lực.

Việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ hệ thống lái không chỉ giúp xe vận hành ổn định mà còn đảm bảo an toàn tối đa khi di chuyển, đặc biệt trong những tình huống cần xử lý nhanh.

Vành tay lái bị rơ

Độ rơ vành tay lái sẽ phản ánh độ rơ của hệ thống lái. Tình trạng này do quá trình sử dụng lâu ngày nên các khớp nối như khớp trục trung gian, khớp cầu, trục các đăng lái bị mòn làm gia tăng độ trễ khi lái xe. Khi độ rơ vành tay lái nhiều, tài xế cần đưa xe đến các gara để điều chỉnh lại bạc lái.

Trong trường hợp này các bác tài nên mang xe đến trung tâm sửa chữa để được bôi thêm mỡ bôi trơn vào các khớp lái và điều chỉnh lại bạc lái cho phù hợp.

Tiếng kêu bất thường ở hệ thống lái

Hệ thống lái phát ra tiếng kêu bất thường khi vận hành là dấu hiệu cảnh báo xe đang gặp vấn đề, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm lái và an toàn khi di chuyển. Để xác định nguyên nhân, cần dựa vào đặc điểm âm thanh và hoàn cảnh phát sinh tiếng kêu.

Các nguyên nhân phổ biến gây tiếng kêu trong hệ thống lái

Tiếng "re re" khi đánh hết lái

Nguyên nhân: Thường xuất hiện khi mức dầu trợ lực lái xuống thấp hoặc bơm trợ lực hoạt động kém, khiến hệ thống trợ lực không cung cấp đủ áp suất dầu cần thiết.

Dấu hiệu kèm theo: Trước khi xuất hiện tiếng kêu này, người lái có thể nhận thấy vô lăng nặng hơn bình thường hoặc khả năng trả lái không ổn định. Tiếng lục khục dưới gầm khi đánh lái nhẹ

Nguyên nhân: Có thể do bạc lái bị mòn hoặc lỏng (rơ bạc lái), làm các khớp nối trong hệ thống lái bị va đập khi chuyển hướng.

Hậu quả: Nếu không khắc phục kịp thời, hiện tượng này có thể làm giảm độ chính xác của tay lái, gây mất ổn định khi di chuyển. Tiếng rít khó chịu khi đánh lái (trên xe dùng đai dẫn động riêng biệt)

Nguyên nhân: Đai dẫn động bị trùng, khiến dây đai trượt trên pulley, tạo ra tiếng rít khi hệ thống lái yêu cầu tăng tải.

Hệ quả: Nếu không xử lý kịp thời, hiệu suất bơm trợ lực sẽ giảm, làm hệ thống lái hoạt động không ổn định.

Cách khắc phục và bảo dưỡng

Kiểm tra mức dầu trợ lực lái, nếu thấp cần bổ sung đúng loại dầu theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Kiểm tra và bảo dưỡng bạc lái, rô-tuyn, thước lái, thay thế nếu phát hiện mòn hoặc rơ. Nếu xe sử dụng đai dẫn động riêng biệt, cần kiểm tra độ căng của dây đai và thay thế nếu đai bị trùng hoặc nứt gãy.

Việc phát hiện và xử lý sớm những tiếng kêu bất thường trong hệ thống lái không chỉ giúp xe vận hành êm ái, ổn định mà còn đảm bảo an toàn tối đa khi di chuyển.

Xử lý khi xe mất trợ lực lái đột ngột

Hiện tượng chảy dầu ở thước lái

Hiện tượng rò rỉ dầu trong hệ thống lái trợ lực thủy lực là một vấn đề khá phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất đánh lái và độ bền của các chi tiết liên quan. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mất trợ lực lái, khiến việc điều khiển xe trở nên khó khăn và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

Nguyên nhân phổ biến gây rò rỉ dầu thước lái

Phớt thước lái bị chảy dầu do hao mòn tự nhiên

Phớt thước lái có tuổi thọ giới hạn và chịu áp lực dầu cao trong thời gian dài, dẫn đến tình trạng lão hóa, rạn nứt và mất khả năng làm kín. Chụp bụi thước lái bị rách

Khi chụp bụi bị rách, nước và bụi bẩn dễ dàng xâm nhập vào bên trong thước lái, làm hỏng phớt và gây rò rỉ dầu. Điều này không chỉ làm giảm tuổi thọ của phớt mà còn có thể ảnh hưởng đến các chi tiết kim loại bên trong.

Đai siết hai đầu thước lái không chặt

Khi đai siết ở hai đầu thước lái bị lỏng, dầu có thể rò rỉ tại các mối nối, gây mất áp suất dầu và ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống trợ lực. Ngoài ra, hiện tượng này có thể làm rỗ ti thước lái, phá hỏng phớt và dẫn đến rò rỉ dầu.

Cách khắc phục và bảo dưỡng hệ thống lái trợ lực thủy lực

Khi phát hiện dấu hiệu rò rỉ dầu ở hệ thống lái, chủ xe nên đưa xe đến trung tâm sửa chữa và bảo dưỡng để kiểm tra và xử lý kịp thời. Một số giải pháp thường được áp dụng gồm:

Thay thế phớt thước lái để đảm bảo hệ thống kín hoàn toàn, tránh rò rỉ dầu.

Thay chụp bụi thước lái mới nếu phát hiện chụp bụi bị rách, ngăn chặn bụi bẩn và nước xâm nhập.

Xiết chặt các đai siết thước lái để tránh rò rỉ dầu tại các mối nối.

Các lỗi thường gặp khác trên hệ thống lái trợ lực thủy lực

Ngoài rò rỉ dầu, hệ thống lái trợ lực thủy lực có thể gặp phải một số vấn đề khác như:

Tay lái quá nhẹ: Thường do van điều chỉnh áp suất dầu bị hỏng, khiến áp suất dầu không đạt mức tối ưu. Không thể đánh lái hết hành trình: Nguyên nhân có thể do rô-tuyn lái được điều chỉnh sai hoặc bánh xe bị cạ vào vòm bánh. Tay lái có độ nặng nhẹ không đồng đều: Có thể do thước lái bị cong hoặc các bánh răng trong cơ cấu lái bị mòn, làm mất tính ổn định khi đánh lái.

Bảo dưỡng định kỳ chìa khóa giúp hệ thống lái bền bỉ và an toàn

Hệ thống lái đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo khả năng điều khiển xe chính xác và an toàn. Vì vậy, chủ xe cần thực hiện bảo dưỡng định kỳ, bao gồm:

Kiểm tra và bổ sung dầu trợ lực lái theo khuyến nghị của nhà sản xuất. Kiểm tra và thay thế chụp bụi thước lái nếu phát hiện hư hỏng. Bảo dưỡng rô-tuyn lái, thanh răng và trục vít để đảm bảo hệ thống lái hoạt động trơn tru. Một chiếc xe an toàn và bền bỉ không chỉ phụ thuộc vào động cơ mạnh mẽ hay công nghệ hiện đại, mà còn nhờ sự chăm sóc và bảo dưỡng thường xuyên từ người sử dụng. Hãy luôn dành thời gian kiểm tra hệ thống lái để đảm bảo hành trình của bạn luôn an toàn, thoải mái và đáng tin cậy.