12 lỗi phổ biến khi bảo dưỡng ô tô tưởng đúng hóa sai

1. Thay dầu ở 1000 km đầu tiên

Trong cộng đồng người sử dụng ô tô, không ít tài xế vẫn giữ quan niệm rằng cần thay dầu động cơ ngay ở mốc 1.000 km đầu tiên để loại bỏ “mạt” kim loại sinh ra trong quá trình gia công. Tuy nhiên, với sự phát triển vượt bậc của công nghệ sản xuất hiện đại, các chi tiết động cơ ngày nay được gia công với độ chính xác cực cao, hạn chế tối đa sai số. Bề mặt ma sát cũng được xử lý kỹ lưỡng, giúp giảm thiểu hiện tượng mài mòn trong giai đoạn đầu vận hành.

Thực tế, trong các động cơ thế hệ mới, những loại gioăng truyền thống đang dần được thay thế bằng keo chuyên dụng hoặc công nghệ lắp ráp không cần gioăng, giúp hạn chế tối đa sự xâm nhập của tạp chất. Vì vậy, việc thay dầu quá sớm không còn cần thiết như trước đây. Theo khuyến cáo từ Hyundai Việt Nam, các mẫu xe sử dụng động cơ xăng nên thay dầu định kỳ ở mức 6.000 km, trong khi xe chạy động cơ diesel nên thay dầu ở khoảng 5.000 km để đảm bảo hiệu suất và độ bền tối ưu.

2. Chạy rốt đa xe mới

Đa số các cụ chủ xe đều băn khoăn về việc chạy rốt-đa (chạy rà) xe mới của mình như thế nào, xin thưa các cụ, công nghệ chế tạo xe hơi ngày nay không cần phải chạy rốt-đa mà hãng chỉ khuyến cáo chạy ở 80% tải và tốc độ tối đa của xe cho 1000 km đầu tiên.

3. Rửa động cơ cho... sạch

Trong các dòng xe hơi hiện đại, hệ thống điều khiển động cơ và các thiết bị phụ trợ ngày càng phụ thuộc nhiều vào công nghệ điện tử. Điều này đồng nghĩa với việc nếu nước xâm nhập vào khoang động cơ, nguy cơ hư hỏng các linh kiện điện tử là rất cao. Trên thực tế, không ít chủ xe đã gặp phải sự cố do nước làm ảnh hưởng đến hệ thống cảm biến, hộp điều khiển (ECU) hoặc các mạch điện, dẫn đến lỗi vận hành hoặc thậm chí là hỏng hóc nghiêm trọng.

Ngay cả tại những thị trường ô tô phát triển như Mỹ, nhiều cơ sở vẫn cung cấp dịch vụ vệ sinh khoang động cơ, nhưng luôn đi kèm cảnh báo rõ ràng: “Không chịu trách nhiệm nếu xảy ra hư hỏng động cơ.” Điều này cho thấy rủi ro tiềm ẩn khi xịt rửa khoang máy bằng nước áp lực cao. Thay vào đó, nếu cần vệ sinh khoang động cơ, chủ xe nên lựa chọn phương pháp làm sạch khô hoặc sử dụng hóa chất chuyên dụng, đồng thời tránh để nước tiếp xúc với các bộ phận điện tử quan trọng nhằm đảm bảo an toàn cho xe.

4. Yêu cầu bảo dưỡng ở những cụm chi tiết miễn bảo dưỡng

Nhiều chủ xe thường băn khoăn khi mang xe vào xưởng dịch vụ chính hãng, thấy quá trình bảo dưỡng diễn ra nhanh chóng lại lo lắng rằng kỹ thuật viên chưa thực hiện đầy đủ các hạng mục. Điều này dẫn đến tâm lý muốn đưa xe ra gara bên ngoài để "làm thêm cho chắc". Tuy nhiên, cần hiểu rõ rằng không phải bộ phận nào cũng cần bảo dưỡng định kỳ, mà một số cụm chi tiết được thiết kế theo nguyên tắc "miễn bảo dưỡng" – tức là chỉ cần kiểm tra và thay thế khi có dấu hiệu hư hỏng.

Những bộ phận như vòng bi moay ơ, bình ắc quy, hay hệ thống phanh ABS/ESP đều không yêu cầu bảo dưỡng thường xuyên. Việc can thiệp không đúng cách, đặc biệt là với các bộ phận điện tử tinh vi như ABS/ESP, không chỉ không mang lại lợi ích mà còn có thể làm hỏng hóc nghiêm trọng hơn. Vì vậy, thay vì lo lắng thái quá, chủ xe nên tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất, chỉ thực hiện kiểm tra định kỳ và thay thế khi cần thiết để đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất vận hành tối ưu cho xe.

5. Bơm lốp với áp suất cao như... xe máy

Đa số các cụ nhà ta đều tự suy luận rằng, cái xe máy nặng có hơn 1 tạ mà còn phải bơm 3~4 kg/cm2 vậy thì ô-tô nặng hàng Tần thì chí ít cũng phải bơm bằng xe máy. Sự thực thì theo đa số các nhà SX xe quy định, áp suất lốp xe chỉ cần 2,0 ~ 2,5 kg/cm2 là đủ, dừa bền lốp vừa chạy êm.

6. Chơi bóng đèn xe-non (thay cho bóng halogen) sẽ sáng hơn

Trong thiết kế hệ thống chiếu sáng ô tô, chóa đèn halogen được tối ưu hóa để phù hợp với điểm phát sáng rất nhỏ của bóng halogen, giúp ánh sáng hội tụ hiệu quả và hạn chế tối đa các tia sáng thừa gây chói mắt cho phương tiện đi ngược chiều. Khi thay thế bóng đèn halogen bằng bóng xenon (HID), nhiều chủ xe tin rằng sẽ cải thiện đáng kể khả năng chiếu sáng. Tuy nhiên, thực tế lại khác.

Bóng xenon có điểm phát sáng lớn hơn nhiều so với bóng halogen, khiến ánh sáng không thể tập trung tốt vào vùng cần chiếu sáng. Điều này không chỉ làm giảm hiệu quả chiếu sáng thực tế mà còn tạo ra nhiều tia sáng phân tán gây chói mắt cho người đối diện. Trong nhiều trường hợp, khả năng chiếu sáng của bóng xenon lắp thêm thậm chí còn kém hơn bóng halogen nguyên bản, nhưng do ánh sáng trắng xanh bắt mắt, nhiều chủ xe dễ bị nhầm tưởng rằng đèn đã sáng hơn.

Ngoài ra, việc lắp đặt bóng xenon không đúng cách có thể làm hư hỏng chóa đèn do nhiệt độ hoạt động cao, thậm chí ảnh hưởng đến hệ thống điện và điện tử trên xe. Mặc dù các nhà sản xuất thường quảng bá rằng bóng xenon tiết kiệm năng lượng hơn và tỏa nhiệt ít hơn bóng halogen, nhưng thực tế, sự khác biệt này không đáng kể nếu không có hệ thống tản nhiệt và điều chỉnh phù hợp.

Một nhầm lẫn phổ biến khác liên quan đến đèn xenon là khái niệm "Bi-xenon". Nhiều người gọi đèn này theo cách đơn giản hóa, khi nhìn thấy thấu kính hình cầu (giống như "hòn bi") trong cụm đèn chứa bóng xenon. Tuy nhiên, "Bi-xenon" không chỉ đơn thuần là bóng xenon kết hợp với thấu kính mà là hệ thống chiếu sáng có màn chập điều chỉnh luồng sáng. Khi màn chập thay đổi vị trí, đèn có thể chuyển giữa chế độ pha (chiếu xa) và cốt (chiếu gần).

Với hệ thống "Bi-xenon" chính hãng, bóng đèn sẽ luôn duy trì trạng thái sáng khi xe nổ máy để sẵn sàng cho thao tác nháy pha. Điều này là do bóng xenon cần vài giây để đạt độ sáng tối đa, trong khi thao tác nháy pha chỉ diễn ra trong tích tắc. Để khắc phục nhược điểm này, nhiều xe trang bị "Bi-xenon" thường có thêm đèn pha halogen. Khi chưa bật đèn cốt, thao tác nháy pha sẽ sử dụng bóng halogen để phản ứng nhanh hơn. Khi đèn cốt đã bật, hệ thống sẽ đồng thời mở màn chập của "Bi-xenon" và kích hoạt bóng halogen để đảm bảo hiệu quả chiếu sáng tối ưu.

Việc nâng cấp hệ thống đèn chiếu sáng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, không chỉ dựa trên yếu tố thẩm mỹ mà còn phải đảm bảo tính an toàn, phù hợp với thiết kế quang học của xe và tuân thủ các quy định giao thông.

7. Các biện pháp chống ồn cho xe hơi là có hiệu quả rõ rệt

Việc nâng cấp cách âm cho xe hơi là chủ đề nhận được nhiều sự quan tâm từ các chủ xe, đặc biệt là những người mong muốn có một khoang lái yên tĩnh hơn. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế của các biện pháp chống ồn ngoài thị trường cần được đánh giá một cách khách quan, tránh những kỳ vọng quá cao so với chi phí bỏ ra.

Trên thực tế, tất cả các nhà sản xuất ô tô đều hướng đến tiêu chí tối ưu khả năng cách âm ngay từ khâu thiết kế và sản xuất. Việc kiểm soát tiếng ồn được thực hiện thông qua hàng loạt giải pháp kỹ thuật như sử dụng vật liệu hấp thụ âm thanh cao cấp, tối ưu kết cấu khung gầm để giảm rung động và thiết kế hệ thống gioăng cửa nhằm hạn chế tiếng ồn từ bên ngoài lọt vào. Những biện pháp này đã được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu suất tối ưu trong giới hạn chi phí sản xuất hợp lý.

Vậy liệu các giải pháp chống ồn trên thị trường có thực sự mang lại hiệu quả xứng đáng với số tiền bỏ ra? Một số gói chống ồn yêu cầu tháo lắp toàn bộ nội thất và bổ sung vật liệu tiêu âm vào các vị trí như cửa xe, sàn xe hay vòm bánh xe. Chi phí cho các dịch vụ này thường dao động từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng, trong đó bao gồm chi phí nhân công, vật liệu và lợi nhuận của đơn vị thi công. Trong khi đó, nếu việc bổ sung thêm vật liệu cách âm thực sự mang lại hiệu quả đáng kể, các hãng xe hoàn toàn có thể tích hợp chúng ngay từ đầu với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ, do họ có lợi thế sản xuất hàng loạt và tối ưu hóa chi phí.

Điều đó không có nghĩa là các biện pháp chống ồn ngoài thị trường hoàn toàn vô ích, nhưng hiệu quả của chúng chủ yếu mang tính chất tâm lý hơn là cải thiện đáng kể khả năng cách âm của xe. Chủ xe cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa chi phí và lợi ích thực tế trước khi quyết định đầu tư vào các gói chống ồn, tránh lãng phí ngân sách vào những giải pháp không mang lại giá trị tương xứng.

8. Các thiết bị, vật liệu tiết kiệm nhiên liệu là có hiệu quả

Theo đánh giá và thực nghiệm của riêng em thì một số thiết bị/vật liệu có làm tiết kiệm nhiên liệu ở một mức độ rất nhỏ và nếu so với chi phí mà chủ xe phải bỏ ra thì lại bị ....lỗ. Cầu nâng 1 trụ rửa xe ô tô. Hơn nữa nếu nó thực sự tiết kiệm thì các hãng chắc chắn sẽ mua bản quyền hoặc tự nghiên cứu, phát triển và trang bị cho xe của mình chứ không để người khác phải làm thay. Các cụ nên nhớ tiêu chí tiết kiệm nhiên liệu ngày nay là một trong những tiêu chí quyết định sự sống còn của hãng.

9. Tắt điều hòa trước khi tắt máy và bật lại sau nổ máy

Việc làm này chỉ đúng đối với các loại xe đời "Ơ kìa" hoặc xe có hệ thống điều hòa được "chế" bởi thợ không chuyên nghiệp, việc làm này là được truyền miệng từ các bác tài già và rất già đã quen chạy xe "nát".

HT điều hòa trên xe hơi ngày nay sẽ không làm việc trong quá trình khởi động và sẽ chỉ làm việc sau khi máy đã khởi động được vài giây.

Một nhầm lẫn nữa của người sử dụng là "cứ tưởng" điều hòa xe như điều hòa nhà, điều hòa xe khác điều hòa nhà ở chỗ, điều hòa chỉ chạy khi máy đang nổ và công suất của HT điều hòa trên xe lớn hơn gấp nhiều lần điều hòa cỡ trung ở nhà.

10. Máy dầu đổ nhầm xăng thì ... tan hết máy, máy xăng đổ nhầm dầu thì không sao

Trong hệ thống nhiên liệu, xăng và dầu diesel có tính chất cháy nổ hoàn toàn khác nhau. Xăng là nhiên liệu dễ bay hơi, chỉ cần một tia lửa nhỏ là có thể bốc cháy ngay lập tức. Trong khi đó, dầu diesel không tự bốc cháy dễ dàng mà cần nhiệt độ cao và áp suất lớn để kích nổ. Điều này khiến nhiều người lo ngại rằng nếu đổ nhầm nhiên liệu, đặc biệt là xăng vào động cơ diesel, hậu quả sẽ vô cùng nghiêm trọng.

Tuy nhiên, thực tế lại có phần trái ngược. Nếu xe sử dụng động cơ diesel vô tình đổ nhầm xăng, trong nhiều trường hợp, xe vẫn có thể di chuyển được một quãng đường ngắn trước khi có dấu hiệu bất thường. Dù nhiên liệu không phù hợp có thể làm giảm hiệu suất động cơ và gây ảnh hưởng đến hệ thống phun nhiên liệu, nhưng nếu phát hiện sớm và súc rửa bình nhiên liệu kịp thời, thiệt hại thường không đáng kể. Tuy nhiên, nếu tiếp tục vận hành trong thời gian dài, hỗn hợp xăng và dầu diesel có thể làm hư hỏng hệ thống bơm cao áp và kim phun, gây tổn thất lớn hơn.

Ngược lại, nếu động cơ xăng bị đổ nhầm dầu diesel, hậu quả có thể nghiêm trọng hơn nhiều. Do dầu diesel có độ nhớt cao hơn và không dễ cháy như xăng, khi đi vào hệ thống nhiên liệu của động cơ xăng, nó có thể gây tắc nghẽn kim phun, khiến xe khó nổ máy hoặc chết máy hoàn toàn. Nếu không phát hiện kịp thời, quá trình đốt cháy không hiệu quả có thể dẫn đến hỏng bugi, làm bám muội than trong buồng đốt và gây ra tổn hại nghiêm trọng đến piston, van và các bộ phận liên quan. Trong nhiều trường hợp, việc vận hành xe xăng với dầu diesel có thể dẫn đến hỏng hóc toàn bộ động cơ, buộc phải đại tu hoặc thay thế.

Do đó, nếu không may đổ nhầm nhiên liệu, chủ xe cần xử lý ngay lập tức bằng cách dừng xe, không cố khởi động lại và tiến hành hút sạch nhiên liệu sai khỏi hệ thống. Việc can thiệp sớm không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro hỏng hóc mà còn tiết kiệm chi phí sửa chữa đáng kể.

11. Thừa dầu thì sẽ bị hỏng phớt?

Trong quá trình kiểm tra dầu động cơ, nhiều chủ xe thường hoảng hốt khi thấy mức dầu cao hơn giới hạn MAX trên que thăm, vội vàng liên hệ với kỹ thuật viên hoặc đưa xe vào xưởng yêu cầu xử lý. Tuy nhiên, trên thực tế, việc dầu vượt ngưỡng MAX một chút không gây hại nghiêm trọng như nhiều người vẫn lo ngại.

Quan niệm “thừa dầu phá phớt” chủ yếu xuất phát từ kinh nghiệm sử dụng xe máy, nơi động cơ thường có cấu trúc nằm ngang và hệ thống bôi trơn đơn giản hơn. Tuy nhiên, trên ô tô, động cơ có hệ thống bôi trơn phức tạp, với các đường dẫn dầu và khoang chứa được thiết kế để duy trì áp suất ổn định. Vì vậy, một lượng dầu nhỉnh hơn mức MAX khoảng 1 cm trên que thăm thường không gây ra ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của động cơ.

Trên thực tế, khi dầu động cơ hơi dư một chút, hệ thống bôi trơn vẫn hoạt động bình thường, thậm chí có thể giúp dầu duy trì chất lượng tốt hơn đến kỳ thay thế tiếp theo. Tuy nhiên, nếu mức dầu vượt quá nhiều so với giới hạn khuyến nghị, nguy cơ có thể xuất hiện. Cụ thể, dầu quá đầy có thể gây hiện tượng tạo bọt do trục khuỷu khuấy dầu mạnh, làm giảm hiệu quả bôi trơn và tăng nguy cơ hư hỏng các bộ phận bên trong động cơ.

Do đó, nếu mức dầu chỉ cao hơn một chút so với mức MAX, chủ xe không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu lượng dầu vượt quá đáng kể, đặc biệt là do xưởng bảo dưỡng đổ thừa, việc rút bớt dầu về mức hợp lý vẫn là giải pháp an toàn để đảm bảo hiệu suất vận hành tối ưu cho động cơ.

12. Gioăng cửa nóc là phải kín?

Khi phát hiện trần xe bị dột nước từ cửa sổ trời, nhiều chủ xe thường nghĩ ngay đến việc thay gioăng cao su. Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp tối ưu, bởi gioăng cửa sổ trời chủ yếu có tác dụng giảm tiếng ồn gió, chứ không hoàn toàn chống thấm nước tuyệt đối. Trên thực tế, ngay cả khi gioăng vẫn còn tốt, nước vẫn có thể lọt vào bên trong khi xe di chuyển dưới trời mưa hoặc trong quá trình rửa xe.

Để giải quyết vấn đề này, các nhà sản xuất ô tô đã thiết kế hệ thống thoát nước gồm bốn ống dẫn tại bốn góc cửa sổ trời, giúp nước thoát xuống dưới gầm xe một cách hiệu quả. Tuy nhiên, theo thời gian, bụi bẩn và cặn bám có thể khiến các ống này bị tắc nghẽn, làm nước tràn vào khoang nội thất.

Cách xử lý tình trạng này rất đơn giản: thay vì thay gioăng với chi phí cao, chủ xe chỉ cần vệ sinh hệ thống thoát nước bằng khí nén để làm sạch các đường ống. Đây là giải pháp hiệu quả, tiết kiệm chi phí và đảm bảo cửa sổ trời tiếp tục hoạt động tốt mà không ảnh hưởng đến khả năng chống ồn và thoát nước của xe.