Chủ xe Toyota "thông thái": Nhận biết và ứng phó với lỗi RCTA, BSM như thế nào?

Các công nghệ hỗ trợ người lái ngày nay không chỉ là trang bị cao cấp mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn giao thông, đặc biệt trong môi trường đô thị đông đúc. Hai trong số những công nghệ đáng chú ý nhất là hệ thống cảnh báo phương tiện cắt ngang phía sau (RCTA) và cảnh báo điểm mù (BSM).

RCTA (Rear Cross Traffic Alert) – Hệ thống cảnh báo phương tiện cắt ngang phía sau – được thiết kế nhằm hỗ trợ người lái trong các tình huống lùi xe, đặc biệt tại bãi đỗ xe hoặc nơi có tầm nhìn hạn chế. Khi phát hiện có phương tiện đang di chuyển ngang phía sau, hệ thống sẽ cảnh báo bằng âm thanh và hình ảnh để tránh va chạm.

Hệ thống RCTA và BSM đều hoạt động dựa trên cảm biến radar được gắn ở phía đuôi xe.

BSM (Blind Spot Monitoring) – Hệ thống giám sát điểm mù có chức năng theo dõi hai bên hông xe, nơi mà gương chiếu hậu không thể bao quát hết. Nếu có phương tiện di chuyển vào vùng điểm mù, hệ thống sẽ phát tín hiệu cảnh báo, thường là đèn LED nhấp nháy trên gương chiếu hậu và có thể kèm theo âm báo nếu người lái bật xi-nhan để chuyển làn.

Cả hai hệ thống này đều dựa trên cảm biến radar lắp ở phần đuôi xe. Khi cảm biến gặp sự cố do bụi bẩn, nước mưa, tuyết, va chạm nhẹ hoặc đơn giản là lỗi kết nối hệ thống sẽ tự động ngừng hoạt động để đảm bảo an toàn, đồng thời hiển thị cảnh báo trên bảng đồng hồ. Với các dòng xe Toyota hoặc Lexus, người lái có thể gặp thông báo như: “RCTA không khả dụng” hoặc “BSM tắt”.

Nguyên nhân phổ biến:

• Cảm biến bị che khuất bởi bùn, bụi hoặc nước
• Va chạm nhẹ làm lệch cảm biến
• Lỗi điện hoặc hệ thống điều khiển
• Xe đang kéo theo rơ-moóc (trên một số mẫu)

Giải pháp xử lý:

• Vệ sinh khu vực cảm biến sạch sẽ bằng khăn mềm
• Kiểm tra xem có vật cản phía sau xe hay không
• Nếu lỗi vẫn còn, nên đưa xe tới đại lý ủy quyền để kiểm tra kỹ lưỡng bằng thiết bị chuyên dụng

Lưu ý an toàn: Khi hệ thống không hoạt động, người lái cần tăng cường quan sát trực quan và sử dụng gương chiếu hậu đúng cách. Không nên phụ thuộc hoàn toàn vào công nghệ hỗ trợ, nhất là khi hệ thống báo lỗi.

Việc hiểu rõ chức năng và giới hạn của các hệ thống an toàn chủ động sẽ giúp bạn khai thác tối đa lợi ích từ chúng, đồng thời xử lý nhanh chóng các sự cố nếu xảy ra – một yếu tố then chốt trong việc đảm bảo an toàn trong mọi hành trình.

Nguyên nhân phổ biến xuất hiện thông báo "RCTA không khả dụng" hoặc "BSM tắt"

Nguyên nhân thường gặp nhất chính là cảm biến radar phía sau xe bị che khuất hoặc bám bẩn. Các điều kiện môi trường như băng tuyết, sương giá, bùn đất hoặc bụi bẩn tích tụ có thể làm cản trở hoạt động của cảm biến radar. Khi cảm biến không thể thu nhận dữ liệu chính xác, hệ thống sẽ tự động tạm ngừng hoạt động và đưa ra cảnh báo để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Những tình huống này thường mang tính tạm thời và có thể tự khắc phục bằng cách vệ sinh nhẹ nhàng khu vực cảm biến hoặc đơn giản là đợi điều kiện thời tiết cải thiện. Tuy nhiên, nếu sau khi làm sạch mà lỗi vẫn tiếp diễn, nhiều khả năng nguyên nhân xuất phát từ các yếu tố phức tạp hơn như:

• Cảm biến radar bị hư hỏng vật lý hoặc lệch vị trí sau va chạm
• Dây dẫn tín hiệu kết nối không chắc chắn hoặc đứt ngầm
• Hư hỏng mô-đun điều khiển hệ thống hỗ trợ lái (ECU)

Đặc biệt, những va chạm nhẹ trong quá trình vận hành như lùi xe vào vật cản, hoặc đá, sỏi bắn trúng cũng có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của radar. Vì vậy, khi gặp lỗi, người dùng nên kiểm tra kỹ khu vực cản sau và cảm biến radar để phát hiện dấu hiệu bất thường về ngoại hình.

Các thông báo liên quan đến hệ thống RCTA và BSM là do cảm biến radar bị bẩn hoặc bị che khuất.

Trong trường hợp không thể xác định hoặc xử lý lỗi tại chỗ, tốt nhất là đưa xe đến đại lý ủy quyền hoặc trung tâm dịch vụ có trang bị thiết bị chẩn đoán chuyên dụng. Kỹ thuật viên được đào tạo bài bản sẽ có thể quét lỗi hệ thống, xác định chính xác nguyên nhân và đưa ra hướng xử lý phù hợp.

Việc hiểu đúng nguyên nhân gây lỗi và cách khắc phục kịp thời không chỉ giúp đảm bảo hệ thống an toàn hoạt động hiệu quả mà còn góp phần kéo dài tuổi thọ cho các cảm biến hỗ trợ người lái một trong những công nghệ quan trọng nhất trên xe hiện đại ngày nay.

Khi xuất hiện thông báo lỗi hệ thống RCTA hoặc BSM, có nên tiếp tục lái xe?

Câu trả lời là "Có". Xe vẫn có thể vận hành bình thường khi các hệ thống này không hoạt động. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng các tính năng này đóng vai trò hỗ trợ lãi xe an toàn, đặc biệt trong điều kiện giao thông đông đúc hoặc khi chuyển làn. Việc mất chúng có thể làm giảm khả năng quan sát và phản ứng, đặc biệt nếu bạn đã quen dựa vào công nghệ hỗ trợ.

Cách xử lý sự cố RCTA và BSM hiệu quả

Bước đầu tiên và cũng là cơ bản nhất, người dùng nên tiến hành vệ sinh cảm biến radar – thường được bố trí ở hai góc ngoài của cản sau. Chỉ cần một lớp bụi bẩn, bùn đất hay dấu hiệu ẩm ướt cũng có thể khiến radar mất khả năng hoạt động chính xác. Sau khi làm sạch, hãy kiểm tra trực quan xem cảm biến có bị lỏng, lệch vị trí, nứt vỡ hoặc có dấu hiệu va chạm cơ học nào không. Đồng thời, cần quan sát kỹ kết nối điện và hệ thống dây dẫn để phát hiện các điểm tiếp xúc lỏng, gãy hoặc ăn mòn.

Sử dụng máy đọc lỗi OBD-II là cách hiệu quả để kiểm tra lỗi RCTA và BSM.

Trong trường hợp cảm biến đã sạch nhưng cảnh báo lỗi vẫn hiển thị, giải pháp tối ưu là sử dụng thiết bị chẩn đoán OBD-II chất lượng cao. Công cụ này có thể quét mã lỗi chính xác, cung cấp dữ liệu thời gian thực và giúp kỹ thuật viên hoặc người dùng hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của sự cố – từ lỗi cảm biến đến tín hiệu điện hoặc trục trặc mô-đun điều khiển.

Một yếu tố quan trọng thường bị bỏ sót là điện áp hệ thống. Một bình ắc quy yếu, hệ thống sạc hoạt động không ổn định hay điện áp thấp khi khởi động đều có thể gây gián đoạn hoạt động của các hệ thống hỗ trợ lái xe hiện đại như RCTA và BSM. Do đó, việc kiểm tra tình trạng ắc quy, điện áp sạc và khởi động là bước không thể thiếu khi chẩn đoán lỗi liên quan đến radar.

Cuối cùng, nếu bạn đã vệ sinh cảm biến, kiểm tra kết nối và sử dụng thiết bị OBD-II nhưng lỗi vẫn không được khắc phục, hãy đưa xe đến đại lý chính hãng hoặc trung tâm dịch vụ uy tín. Các hệ thống như RCTA và BSM được tích hợp sâu vào nền tảng điện – điện tử của xe, đòi hỏi thiết bị chuyên dụng và kiến thức kỹ thuật cao để xử lý chính xác và an toàn.

Việc hiểu rõ quy trình và nguyên lý hoạt động của các hệ thống hỗ trợ lái sẽ giúp người dùng không chỉ duy trì hiệu suất an toàn cao nhất mà còn tiết kiệm chi phí bảo dưỡng, sửa chữa không cần thiết trong quá trình sử dụng xe.

Cách tắt RCTA hoặc BSM thủ công

Trên một số mẫu xe hiện đại, nhà sản xuất có trang bị nút bấm vật lý hoặc công tắc chức năng riêng biệt cho phép người lái dễ dàng bật/tắt hệ thống hỗ trợ chỉ với một thao tác. Tuy nhiên, với nhiều mẫu xe Toyota không có nút tắt vật lý, việc vô hiệu hóa các tính năng này cần được thực hiện thông qua giao diện màn hình đa thông tin (MID).

Dưới đây là các bước thao tác thủ công để tắt hệ thống RCTA và BSM:

Khởi động xe và truy cập menu cài đặt trên bảng đồng hồ táp-lô, sử dụng các phím điều khiển trên vô-lăng.

Di chuyển đến mục có liên quan đến RCTA và BSM thông thường nằm trong phần “Hệ thống hỗ trợ lái xe” hoặc “Cài đặt phương tiện”.

Chọn và chuyển trạng thái từ “Bật” sang “Tắt” cho từng hệ thống theo nhu cầu sử dụng.

Lưu ý quan trọng: Việc tắt các hệ thống hỗ trợ này đồng nghĩa với việc bạn sẽ không còn nhận được cảnh báo an toàn từ phía sau và hai bên hông xe – điều đặc biệt quan trọng trong môi trường đô thị đông đúc hoặc khi di chuyển trên cao tốc. Vì vậy, chỉ nên tạm thời vô hiệu hóa khi thực sự cần thiết, và đừng quên kích hoạt lại sau khi hoàn tất tình huống đặc biệt để đảm bảo an toàn tối đa cho bản thân và người xung quanh.