Phanh tự động khẩn cấp (AEB) có thực sự hiệu quả khi xe đang chạy tốc độ cao không?

Thứ Năm, 18/07/2024 - 15:42 - linhltm

Ngày nay, nhiều mẫu xe ô tô đã được trang bị công hệ hỗ trợ lái xe nâng cao (ADAS) và đa phần sẽ có hệ thống phanh tự động khẩn cấp (AEB). Vậy cơ chế hoạt động của tính năng này có thật sự hữu dụng khi xe đang chạy tốc độ cao?

Sau vụ tai nạn liên hoàn nghiêm trọng giữa 3 ô tô trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng hôm 11/7 khiến 2 người tử vong và nhiều người bị thương để lại nhiều tiếc nuối về văn hóa ứng xử và kỹ năng lái xe. Đặc biệt, tình huống tai nạn đã dẫn đến làn sóng gây tranh cãi mạnh mẽ trong cộng đồng về hệ thống hỗ trợ người lái nâng cao ADAS được trang bị trên chiếc xe thứ ba - một chiếc SUV 7 chỗ.

Nhiều người đặt nghi vấn về tính năng phanh tự động khẩn cấp (AEB) có thực sự hiệu quả như các hãng xe đã công bố?

Trong trường hợp chạy với tốc độ cao 120km/h, xe được trang bị công nghệ này có tự phanh khi có xe phía trước ở khoảng cách gần như tình huống xe SUV đâm vào xe khách dừng đỗ trên cao tốc? Nếu như theo cách hiểu thông thường thì xe ô tô có tính năng này thì sẽ tránh được cú đâm kinh hoàng và cứu được mạng người.

Vậy, thực tế phanh tự động khẩn cấp (AEB) trong hệ thống ADAS hoạt động ra sao?

Phanh Tự động khẩn cấp AEB là gì?

Phanh tự động khẩn cấp (Auto Emergency Braking - AEB) là hệ thống an toàn có khả năng ngăn chặn một vụ tai nạn từ phía sau hoặc giảm thiểu tốc độ va chạm. Hệ thống AEB được coi là bước tiến mới trong việc đảm bảo an toàn tương tự như việc trang bị túi khí và dây an toàn. Nhưng mục đích của AEB lại không chỉ dừng ở việc bảo vệ những người trong xe mà còn nhằm ngăn chặn tai nạn xảy ra, tránh tác động tiêu cực đến người tham gia giao thông.

Cơ chế phát hiện chướng ngại vật của hệ thống phanh tự động khẩn cấp AEB trên xe ô tô

Cụ thể, phanh tự động khẩn cấp AEB có thể cảnh báo lái xe một vụ va chạm sắp xảy ra và giúp lái xe phanh với một lực tối đa. Các cảm biến trong hệ thống ADAS, hỗ trợ cho phanh tự động khẩn cấp có thể phát hiện được những đối tượng như người, xe đạp, xe gắn máy, ô tô,... trong trạng thái di chuyển hoặc đứng yên.

Tuy nhiên, để xác định chính xác đối tượng, hệ thống AEB sẽ sử dụng camera quét và phân tích hình ảnh, trong khi radar đo khoảng cách và cảm biến lidar tạo bản đồ 3D của môi trường xung quanh, phát hiện đối tượng chuyển động. Các thông tin này được hệ thống tổng hợp để xác định đối tượng phía trước và tiến hành kích hoạt phanh khẩn cấp khi cần thiết.

Hệ thống AEB dùng camera, cảm biến lidar và radar để nhận biết đối tượng

Các cảm biến này liên tục quét môi trường xung quanh để phát hiện các phương tiện, người đi bộ hoặc chướng ngại vật. Khi phát hiện nguy cơ va chạm, phanh tự động sẽ được kích hoạt.

Thường thì tính năng này sẽ có 3 cấp độ. Đầu tiên, cấp độ 1, hệ thống sẽ cảnh báo bằng âm thanh và tín hiệu trên bảng đồng hồ. Nếu người lái vẫn không phản ứng sẽ chuyển sang cấp độ 2, hệ thống AEB sẽ tiếp tục cảnh báo và tác động lực phanh. Cuối cùng, khi nguy cơ va chạm cao, ở cấp độ 3, hệ thống sẽ tự động phanh gấp để tránh hoặc giảm thiểu va chạm. Một số hệ thống AEB sẽ tự tắt nếu phát hiện lái xe bẻ tay lái chuyển hướng di chuyển.

Dải tốc độ và các tình huống khiến phanh tự động khẩn cấp không hoạt động

Dù vậy, hệ thống phanh tự động khẩn cấp vẫn không hoạt động trong một số tình huống như tốc độ xe quá cao, điều kiện thời tiết xấu ảnh hưởng hoạt động của camera và cảm biến radar trong việc nhận diện đối tượng trước xe. Ngoài ra, sự xuất hiện của các vật cản như cây cối, biển hay các phương tiện khác cũng có thể làm giảm hiệu suất hoạt động của hệ thống AEB.

Tuỳ theo từng thương hiệu và mẫu xe khác nhau, hệ thống phanh tự động khẩn cấp sẽ được thiết lập hoạt động trong từng dải tốc độ khác nhau nhưng đa phần đều nằm trong khoảng từ 5-140km/h. Chẳng hạn, hệ thống AEB trên xe VinFast VF 9 hoạt động trong dải tốc độ 5-130km/h, Volvo XC60 hoạt động trong dải 4-80km/h,...

Đa phần, hệ thống phanh tự động khẩn cấp sẽ hoạt động trong mọi tình huống, kể cả khi đang sử dụng tính năng điều khiển hành trình tự động (ACC - Adaptive Cruise Control). Tuy nhiên, trên một số mẫu xe, hệ thống AEB sẽ tự động tắt khi hệ thống ACC đang được sử dụng, chẳng hạn như trên các mẫu xe BYD.

Hệ thống AEB có thể nhận diện người, xe đạp, xe máy, ô tô,...

Dù vậy, hệ thống này vẫn có những sai sót và nhầm lẫn nguy hiểm, đơn cử như gần đây, một chiếc SUV Trung Quốc chạy trên cao tốc nhầm hình ảnh xe ô tô trong biển trên đường là xe thật và tự động phanh khẩn cấp, khiến phương tiện phía sau tông vào đuôi xe.

Người dùng thường tắt tính năng phanh tự động chỉ vì phiền

Thông thường, hệ thống phanh tự động khẩn cấp sẽ luôn tự động bật khi khởi động xe nhưng người dùng vẫn có thể chủ động tắt hệ thống này khi cần. Tuy vậy, một số mẫu xe khác được nhà sản xuất cài đặt chế độ luôn bật đối với hệ thống phanh tự động, người dùng không thể tắt.

Với điều kiện giao thông phức tạp tại Việt Nam, khi đi trong đường đô thị hỗn hợp, việc hệ thống cảnh báo của phanh tự động liên tục phát ra tín hiệu sẽ gây ra sự khó chịu đối với người ngồi trên xe.

Ngoài ra, một số mẫu xe có cảm biến hoạt động quá nhạy, tự động phanh dù tình huống luôn nằm trong tầm kiểm soát của người lái xe. Điều này khiến các phương tiện phía sau không giữ đúng khoảng cách dễ đâm vào đuôi.

Hệ thống phanh tự động thường phanh gấp và tương đối gắt thay vì rà và phanh nhẹ nhàng. Cơ chế này cũng góp phần tạo ra sự khó chịu và giật mình đối với người điều khiển ô tô.

Về lý thuyết, phanh tự động có nhiều ưu điểm, giúp ngăn chặn được va chạm nguy hiểm khi tham gia giao thông nhưng vì nhiều lý do khác nhau, không ít người dùng lại tắt hệ thống này. Tuy nhiên, khi điều khiển xe trong khu vực đông đúc, mật độ giao thông lớn, khiến hệ thống cảm biến nhận diện không chuẩn xác, hệ thống này cũng dễ "tác dụng ngược".

Bài liên quan

Chia sẻ

Tin cũ hơn

Kính lái ô tô bị mờ: nguyên nhân và cách khắc phục

Kính lái ô tô bị mờ có thể gây khó khăn trong việc quan sát và điều khiển xe ô tô nếu không máy có thể xảy ra tai nạn do không quan sát được chướng ngại vật phía trước.

Các thói quen khiến xe hao xăng hơn so với bình thường

Việc chạy xe thế nào để tiết kiệm xăng luôn là các vấn đề gây tranh cãi, ví dụ như mở cửa sổ, đồ đầy bình những tưởng sẽ giúp xe có thể vận hành xa hơn nhưng thực tế không phải vậy.

Lý do nên tắt hệ thống ngắt động cơ tạm thời khi lái xe trong phố

Hệ thống ngắt động cơ tạm thời Auto Start Stop ngày càng trở nên phổ biến trên nhiều dòng xe mới, nhờ khả năng giúp giảm tiêu hao nhiên liệu và góp phần bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều người lái xe thường có thói quen tắt chức năng này.

Tài xế bất ngờ bị đột quỵ, khách đi cùng nên làm gì

Sau vụ việc thương tâm về một tài xế tuyến Tp. HCM - Bình Thuận bất ngờ lên cơn co giật và không may qua đời đã nhưng trước đó vẫn kịp dừng xe khiến không ít người tỏ lòng xót thương.

3 dấu hiệu cho thấy bộ điều khiển của hệ thống phanh ABS gặp vấn đề

Bộ điều khiển ABS được ví như bộ não của hệ thống phanh ABS. Nếu bộ phận này gặp lỗi sẽ khiến hệ thống phanh ABS hoạt động không hiệu quả, có thể dẫn tới rủi ro về an toàn

Có thể bạn quan tâm

  • Kinh nghiệm
    Kinh nghiệm "vàng" giúp bạn lái xe an toàn khi đi ngược nắng
    Lái xe trên những cung đường bị ánh nắng chiếu xiên, đặc biệt trong các khung giờ nắng gắt, luôn là một thách thức đối với các tài xế. Dù đang ở giai đoạn đầu mùa đông, cường độ ánh sáng mạnh và góc chiếu nghiêng của mặt trời vẫn có thể gây khó chịu, làm giảm tầm nhìn và tăng nguy cơ mất an toàn trên hành trình.
  • Hậu quả khôn lường từ việc cầm vô lăng không đúng cách
    Hậu quả khôn lường từ việc cầm vô lăng không đúng cách
    Cầm vô lăng, tuy là thao tác tưởng chừng đơn giản và quen thuộc, nhưng nếu thực hiện không đúng cách có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn, thậm chí trở thành nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông nghiêm trọng.
  • 9 bí quyết vàng để đánh bại cơn buồn ngủ khi lái xe
    9 bí quyết vàng để đánh bại cơn buồn ngủ khi lái xe
    Lái xe trong trạng thái buồn ngủ không chỉ đe dọa sự an toàn của chính tài xế mà còn gây nguy hiểm cho hành khách và những người tham gia giao thông khác.
  • Kinh nghiệm quay đầu xe  ở những con đường hẹp
    Kinh nghiệm quay đầu xe ở những con đường hẹp
    Điều kiện đường sá tại Việt Nam, với nhiều ngõ hẻm và những con đường nhỏ hẹp chỉ vừa đủ cho một chiếc xe đi vào, thường gây khó khăn cho việc di chuyển. Không chỉ vậy, khi cần quay đầu xe để đi ra, đôi lúc việc này trở thành nhiệm vụ gần như "bất khả thi". Tuy nhiên, với những kinh nghiệm dưới đây, bạn có thể cải thiện tình hình và xử lý tốt hơn trong những tình huống tương tự.
  • Bí quyết giảm chói mắt khi lái ô tô ngược nắng: Bạn đã biết chưa?
    Bí quyết giảm chói mắt khi lái ô tô ngược nắng: Bạn đã biết chưa?
    Không chỉ trong điều kiện trời mưa, ánh nắng chiếu trực tiếp vào kính lái cũng có thể làm hạn chế tầm quan sát của tài xế, gây hiện tượng chói mắt và ảnh hưởng đến khả năng điều khiển xe.