Hiệu suất thể tích của động cơ đốt trong

Thứ Ba, 04/06/2024 - 16:23

Đối với động cơ đốt trong, quá trình cháy phụ thuộc vào lượng không nhiêu liệu bên trong xi-lanh. Càng có nhiều không khí vào bên trong buồng đốt, chúng ta càng đốt cháy nhiều nhiên liệu, mô-men xoắn và công suất động cơ đầu ra càng cao.

Vì không khí có khối lượng nên nó có quán tính. Ngoài ra, đường ống nạp, các van và van tiết lưu cũng đóng vai trò hạn chế luồng không khí vào xi lanh. Bằng hiệu suất thể tích, chúng ta đo lường được công suất của động cơ lấp đầy thể tích hình học có sẵn của động cơ với không khí. Nó có thể được định nghĩa là tỉ số giữa thể tích không khí khi hút vào xilanh (thực) trên thể tích hình học của xilanh (thực).

Hiệu suất thể tích (VE) trong kỹ thuật động cơ đốt trong được định nghĩa là tỷ lệ giữa thể tích tương đương của không khí trong lành được hút vào xi lanh trong hành trình nạp (nếu khí ở điều kiện tham chiếu về mật độ) với thể tích của chính xi lanh.

Công thức tính toán hiệu suất thể tích

Hầu hết các động cơ đốt trong được sử dụng ngày nay trên các phương tiện giao thông cơ giới đều có xi lanh thể tích piston cố định, được xác định bằng đường kính của xi-lanh và cơ cấu trục khuỷu. Nói một cách chính xác, thể tích tổng của một động cơ Vt [m3] là hàm số được tính toán của tổng số xi lanh nc [-] và thể tích một xi lanh Vcyl [m3].

Vt = nc · Vcyl (1)

Thể tích tổng cộng của xilanh là tổng giữa thể tích công tác (thể tích quét của piston) Vd [m3] và thể tích cháy Vc [m3].

Vcyl = Vd + Vc (2)

Thể tích cháy rất nhỏ so với thể tích công tác (ví dụ: tỷ lệ 1:12) nên có thể bỏ qua khi tính hiệu suất thể tích của động cơ.

Hiệu suất thể tích ηv [-] được định nghĩa là tỷ số giữa thể tích thực tế (đo được) của không khí nạp Va [m3] được hút vào xi lanh/động cơ và thể tích lý thuyết của động cơ/xi lanh Vd [m3], trong chu kỳ động cơ nạp.

ηv = Va / Vd (3)

Hiệu suất thể tích cũng có thể được coi là hiệu suất của động cơ đốt trong để nạp khí nạp vào xi lanh. Hiệu suất thể tích càng cao thì lượng khí nạp vào động cơ càng cao.

Trong trường hợp động cơ phun nhiên liệu gián tiếp (chủ yếu là xăng) thì không khí nạp được trộn với nhiên liệu. Vì lượng nhiên liệu tương đối nhỏ (tỷ lệ 1:14,7) so với lượng không khí nên chúng ta có thể bỏ qua khối lượng nhiên liệu để tính hiệu suất thể tích.

Thể tích không khí nạp thực tế có thể được tính bằng hàm số của khối lượng không khí ma [kg] và mật độ không khí ρa [kg/m3]:

Va = ma / ρa (4)

Thay (4) vào (3) ta có hiệu suất thể tích bằng:

ηv = ma / (ρa · Vd) (5)

Thông thường, trên lực kế động cơ, lưu lượng khối không khí nạp được đo [kg/s] thay vì khối lượng không khí [kg]. Vì vậy, chúng ta cần sử dụng lưu lượng khối không khí để tính hiệu suất thể tích.

maf = (ma · Ne) / nr (6)

  • Ne [rot/s] – tốc độ động cơ
  • nr – số vòng quay trục khuỷu trong một chu trình đầy đủ của động cơ (đối với động cơ 4 kỳ nr = 2)

Từ phương trình (6), chúng ta có thể viết khối lượng khí nạp như sau:

ma = (maf · nr) / Ne (7)

Thay (7) vào (5) ta có hiệu suất thể tích bằng:

ηv = (maf · nr) / (ρa · Vd · Ne) (8)

Hiệu suất thể tích tối đa là 1 (hoặc 100%). Ở giá trị này, động cơ có khả năng hút toàn bộ thể tích không khí lý thuyết có sẵn vào động cơ. Có những trường hợp đặc biệt trong đó động cơ được thiết kế đặc biệt cho một điểm vận hành mà hiệu suất thể tích có thể cao hơn 100% một chút.

Nếu áp suất không khí nạp pa [Pa] và nhiệt độ Ta [K] được đo trong đường ống nạp, thì mật độ không khí nạp có thể được tính như sau:

ρa = pa / (Ra · Ta) (9)

  • ρa [kg/m3] – mật độ không khí nạp
  • pa [Pa] – áp suất khí nạp
  • Ta [K] – nhiệt độ không khí nạp
  • Ra [J/kgK] – hằng số khí đối với không khí khô (bằng 286,9 J/kgK)
Chia sẻ

Tin cũ hơn

Động cơ ô tô điện: Các loại động cơ điện phổ biến hiện nay

Thay vì sử dụng nhiên liệu là xăng hoặc dầu để vận hành động cơ đốt trong, động cơ ô tô điện sử dụng năng lượng điện để biến đổi thành động năng. Hầu hết các động cơ điện hoạt động thông qua sự tương tác giữa từ trường của động cơ và dòng điện trong cuộn dây để tạo ra lực tác dụng lên trục động cơ.

ECU ô tô là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

ECU nghĩa là bộ điều khiển điện tử hay hộp đen, ECU như một máy tính (computer) hay “Bộ não” để điều khiển sự hoạt động của gần như toàn bộ hệ thống trên ô tô.

Nên sử dụng camera hành trình hay camera 360 độ tốt hơn? 

Camera là một trong những phụ kiện không thể thiếu trên xe ô tô hiện nay, ngoài camera hành trình thì với công nghệ phát triển hiện nay camera 360 độ cũng là một trong những loại camera mang đến nhiều lợi ích cho người dùng. Vậy khi lắp camera chúng ta nên lựa chọn camera hành trình hay camera 360 độ sẽ tốt hơn?

Cảm biến áp suất đường ống nạp: Tổng quan, cấu tạo và nguyên lý

Cảm biến áp suất đường ống nạp - Manifold Absolute Pressure (MAP) là một cảm biến vô cùng quan trọng trong hệ thống điều khiển động cơ

Động cơ ô tô có mấy loại? Nguyên lý hoạt động như thế nào?

Có khá nhiều loại động cơ xe ô tô khác nhau và mỗi loại sẽ có đặc điểm riêng biệt với mục đích mang đến công suất vận hành cho xe cũng như khả năng di chuyển ở các địa hình riêng biệt.

Có thể bạn quan tâm

  • Start-Stop System – Hệ thống Khởi động – Dừng
    Start-Stop System – Hệ thống Khởi động – Dừng
    Start-Stop System hay Stop-Start System - Hệ thống khởi động dừng hoặc hệ thống dừng khởi động (còn được gọi là S&S, xe điện micro hybrid hoặc micro hybrid (μHEV)) tự động tắt và khởi động lại động cơ đốt trong để giảm thời gian động cơ chạy không tải, do đó làm giảm mức
  • Air Filter – Lọc khí động cơ
    Air Filter – Lọc khí động cơ
    Air Filter - Bộ lọc không khí đốt ngăn chặn các hạt mài mòn xâm nhập vào xi lanh của động cơ, nơi nó có thể gây mài mòn cơ học và ô nhiễm dầu, trong khi vẫn cho phép luồng không khí lưu thông vào buồng đốt. Hầu hết các phương tiện phun nhiên
  • Hệ thống cảnh báo lệch làn đường (LDWS)
    Hệ thống cảnh báo lệch làn đường (LDWS)
    Hệ thống cảnh báo lệch làn đường là một tính năng an toàn hữu ích trên hầu hết xe hơi đời mới. Hệ thống này sử dụng bộ cảm biến và camera để phát hiện khi xe di chuyển ra khỏi làn đường mà không có bất kỳ tín hiệu nào thông báo cho các phương tiện khác về sự thay đổi hướng đi và cảnh báo tài xế.
  • Tính năng kiểm soát hành trình thích ứng ACC trên ô tô là gì và hoạt động thế nào?
    Tính năng kiểm soát hành trình thích ứng ACC trên ô tô là gì và hoạt động thế nào?
    ACC thường được định nghĩa là kiểm soát lưu lượng hành trình điện tử, kiểm soát hành trình quán tính, kiểm soát hành trình tích hợp và kiểm soát hành trình Radar.
  • Tổng quan về hệ thống điện trên ô tô
    Tổng quan về hệ thống điện trên ô tô
    Hệ thống điện ô tô rất quan trọng, được ví như “hệ thống dây thần kinh” bởi cung cấp điện cho hơn 80% hệ thống, thiết bị trên xe.