Xe bị rung lắc khi di chuyển nguyên nhân số 3 nhiều người bỏ qua

Việc sở hữu một chiếc ô tô trong thời gian dài đồng nghĩa với việc các bộ phận cơ khí sẽ dần hao mòn, khiến xe không thể duy trì trạng thái vận hành hoàn hảo như ban đầu. Một trong những vấn đề phổ biến và gây khó chịu nhất mà nhiều tài xế gặp phải là hiện tượng rung lắc khi di chuyển. Điều đáng nói là triệu chứng này không xuất hiện đột ngột mà diễn biến dần theo thời gian, cho đến khi bạn chợt nhận ra sự bất thường và đặt câu hỏi về nguyên nhân gây ra tình trạng này.

Dù không phải ai cũng có kiến thức chuyên sâu về ô tô, nhưng cảm nhận của chính bạn khi lái xe lại đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Sự rung lắc khi vận hành có thể là chỉ báo rõ ràng về những vấn đề liên quan đến hệ thống treo, bánh xe hoặc thậm chí là hệ thống lái. Việc lắng nghe và cảm nhận những thay đổi nhỏ trong quá trình sử dụng là bước đầu tiên để chẩn đoán và xử lý kịp thời các sự cố tiềm ẩn.

Nguyên nhân gây rung lắc có thể đến từ những vấn đề đơn giản, dễ khắc phục như lốp mất cân bằng hoặc cần đảo lốp định kỳ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu của các lỗi nghiêm trọng hơn, liên quan đến hệ thống lái hoặc hệ thống treo, đòi hỏi sửa chữa tốn kém nếu không được phát hiện sớm.

Việc chủ động chẩn đoán và khắc phục rung lắc ngay từ giai đoạn đầu không chỉ giúp xe duy trì hiệu suất vận hành tối ưu mà còn tiết kiệm chi phí sửa chữa đáng kể, ngăn ngừa những hỏng hóc nghiêm trọng có thể xảy ra trong tương lai.

Nếu xe bạn bị lắc hoặc rung khác thường, hãy đọc bài báo này. Bởi 5 lý do chúng tôi chỉ ra dưới đây sẽ là bài học hữu ích cho trải nghiệm lái xe của bạn.

Làm gì khi xe bị rung lắc?

Vấn đề động cơ

Hiện tượng rung lắc hoặc giật cục đôi khi có thể bắt nguồn từ khoang động cơ, chủ yếu do động cơ không được cung cấp đủ lượng không khí, nhiên liệu hoặc tia lửa đánh lửa cần thiết để vận hành một cách ổn định. Khi hệ thống đánh lửa hoặc nhiên liệu gặp vấn đề, động cơ có thể hoạt động không đồng đều, gây ra rung động rõ rệt trong quá trình vận hành.

Động cơ gây rung lắc

Một số triệu chứng điển hình khi rung lắc xuất phát từ động cơ bao gồm:

• Xe rung hoặc giật mạnh khi tăng tốc, đặc biệt là trong khoảng vòng tua nhất định.
• Hiện tượng rung thành từng nhịp, tương tự như khi xe lăn qua các vạch giảm tốc, xảy ra ở một dải tốc độ cụ thể.
• Xe vận hành bình thường sau khi khởi động, nhưng sau một thời gian di chuyển, rung lắc bắt đầu xuất hiện.

Những dấu hiệu này có thể là chỉ báo cho thấy hệ thống đánh lửa cần được kiểm tra, và một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là bu-gi đã mòn hoặc hỏng. Nếu bu-gi vẫn trong tình trạng tốt, cần kiểm tra hệ thống dây cao áp để đảm bảo chúng được kết nối chính xác và không bị hư hại. Việc thay thế bu-gi hoặc dây cao áp kịp thời sẽ giúp động cơ hoạt động mượt mà hơn, đồng thời ngăn ngừa những hỏng hóc nghiêm trọng có thể xảy ra trong tương lai.

Bài viết Chẩn đoán động cơ thông qua tình trạng của bugi và cách khắc phục sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách thực hiện.

Cuối cùng, một bộ lọc không khí bẩn hoặc bộ lọc nhiên liệu bị tắc có thể ngăn cản động cơ tiếp cận với ô-xy hay nhiên liệu cần thiết. Vì vậy, hãy chắc chắn bạn thay thế hoặc vệ sinh các thiết bị trên theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất. Đọc ngay bài viết Hướng dẫn vệ sinh lọc gió cho động cơ ô tô, bạn có thể dễ dàng tự thực hiện tại nhà.

Vấn đề về trục

Trong một chiếc ô tô, các bộ phận quay và chuyển động tịnh tiến đều được thiết kế để hoạt động trong giới hạn dung sai nhất định nhằm đảm bảo hiệu suất và an toàn khi vận hành. Khi một trong những bộ phận này bị cong vênh hoặc hư hỏng, hiện tượng rung lắc sẽ xuất hiện và có thể dẫn đến những rủi ro nghiêm trọng.

Một trong những nguyên nhân phổ biến gây rung lắc là trục truyền động bị cong. Khi trục bị biến dạng, xe có thể mất ổn định, đặc biệt khi tăng tốc, và tình trạng rung sẽ trở nên rõ rệt hơn theo tốc độ. Đây là vấn đề nghiêm trọng, vì nếu không được khắc phục kịp thời, trục bị cong có thể gây hư hỏng hệ thống truyền động hoặc thậm chí dẫn đến tai nạn.

Trục gây rung lắc

Ngoài ra, cần đặc biệt chú ý đến hệ thống khớp nối đồng tốc (CV joints). Trong các xe dẫn động cầu trước hoặc dẫn động bốn bánh, các khớp nối này đóng vai trò truyền lực từ hộp số đến bánh xe. Nếu các tấm chèn bảo vệ (đệm cao su hoặc ống bọc) của khớp nối còn nguyên vẹn, và không có dấu hiệu rò rỉ chất bôi trơn, thì hệ thống vẫn hoạt động tốt. Tuy nhiên, khi các tấm chèn bị rách, bụi bẩn và nước có thể xâm nhập, khiến các khớp nối nhanh chóng bị mài mòn. Trong trường hợp này, người dùng có thể phải thay mới toàn bộ trục truyền động để đảm bảo xe vận hành trơn tru.

Trục truyền động cong vênh có thể khiến xe rung lắc ngay cả khi di chuyển bình thường, nhưng nếu hiện tượng rung chỉ xảy ra khi phanh, nguyên nhân có thể đến từ một vấn đề khác. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong phần tiếp theo.

Lỗi phanh

Bạn có nhận thấy xe rung lên rõ rệt mỗi khi nhấn phanh? Nếu có, rất có thể nguyên nhân xuất phát từ đĩa phanh bị cong hoặc mòn không đều.

Lỗi phanh gây rung lắc

Đĩa phanh (rotor) là một bộ phận quan trọng trong hệ thống phanh đĩa, có nhiệm vụ tạo ma sát với má phanh để giảm tốc độ xe. Theo thời gian, do chịu nhiệt độ cao từ quá trình phanh gấp hoặc sử dụng liên tục trong điều kiện khắc nghiệt, đĩa phanh có thể bị biến dạng. Khi điều này xảy ra, bề mặt phẳng của đĩa phanh trở nên lồi lõm, khiến má phanh không thể tiếp xúc đồng đều. Kết quả là hiện tượng rung lắc xuất hiện khi phanh, đặc biệt ở tốc độ cao.

Ngoài ra, việc lắp đặt không đúng kỹ thuật hoặc siết bu-lông bánh xe không đều cũng có thể tạo ra áp lực không đồng nhất lên đĩa phanh, góp phần làm cong hoặc mòn lệch bề mặt của nó.

Nếu bạn có kinh nghiệm cơ khí, bạn có thể kiểm tra tình trạng đĩa phanh bằng cách tháo bánh xe và quan sát bề mặt đĩa. Tuy nhiên, để đánh giá chính xác và đảm bảo an toàn, bạn nên đưa xe đến gara hoặc trung tâm dịch vụ uy tín. Các kỹ thuật viên sẽ sử dụng thiết bị đo độ đảo (runout gauge) để xác định mức độ cong vênh của đĩa phanh.

Trong một số trường hợp, đĩa phanh có thể được xử lý bằng cách tiện lại bề mặt (resurfacing) nếu độ cong vênh không quá lớn. Tuy nhiên, nếu đĩa đã mòn quá mức hoặc bị nứt, việc thay thế là lựa chọn an toàn hơn. Đối với các xe sử dụng phanh tang trống ở bánh sau, tình trạng mòn không đều của trống phanh cũng có thể gây rung lắc và cần được kiểm tra kỹ lưỡng.

Duy trì hệ thống phanh trong tình trạng tốt không chỉ giúp xe vận hành êm ái mà còn đảm bảo an toàn tối đa trong mọi điều kiện lái xe.

Bánh xe lắc lư

Khi cảm nhận được rung động trực tiếp từ vô lăng, nhiều tài xế có thể cho rằng vấn đề liên quan đến hệ thống lái. Tuy nhiên, các chuyên gia kỹ thuật ô tô cho rằng nguyên nhân tiềm ẩn thường xuất phát từ hệ thống bánh xe hoặc các thành phần liên quan.

Một hoặc nhiều bánh xe có thể đang gặp tình trạng mất cân bằng hoặc không được cố định chắc chắn tại trục. Trước khi đi sâu vào chẩn đoán, cần đảm bảo rằng tất cả các bánh xe đã được siết chặt đúng mô-men xoắn tiêu chuẩn bằng đai ốc bánh xe.

Nếu bánh xe vẫn rung lắc dù đã siết chặt đúng cách, vòng bi bánh xe có thể là nguyên nhân. Trên các dòng xe hiện đại, vòng bi bánh xe được thiết kế để có tuổi thọ dài, nhưng chúng vẫn có thể hao mòn theo thời gian, đặc biệt nếu xe thường xuyên di chuyển trong điều kiện đường xấu hoặc chịu tải trọng lớn. Khi vòng bi bị mòn hoặc hỏng, bánh xe có thể không quay trơn tru, gây ra hiện tượng rung lắc, tiếng ồn bất thường và thậm chí ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát xe.

Bánh lắc lư gây rung lắc

Một yếu tố khác có thể gây ra rung lắc là tình trạng “lệch bánh” – thuật ngữ chỉ sự sai lệch khỏi vòng quay tròn hoàn hảo của bánh xe khi lăn trên mặt đường. Các kỹ thuật viên sử dụng thiết bị đo chính xác để xác định độ lệch của bánh xe. Nếu độ lệch vượt quá 1,27 cm (0,5 inch), bánh xe có thể cần được thay thế để đảm bảo sự ổn định và an toàn khi vận hành.

Ngoài ra, các bộ phận trong hệ thống treo như đầu rô-tuyn (tie rod end) hoặc khớp cầu (ball joint) cũng có thể là thủ phạm. Khi những linh kiện này bị mòn, chúng tạo ra độ rơ lớn trong hệ thống lái, dẫn đến hiện tượng bánh xe lắc lư không ổn định. Ở tốc độ cao, sự lỏng lẻo này sẽ chuyển thành rung động rõ rệt mà người lái có thể cảm nhận được qua vô lăng.

Hệ thống bánh xe và các thành phần liên quan là một trong những nguyên nhân phổ biến gây rung lắc khi vận hành xe. Tuy nhiên, để xác định chính xác vấn đề, việc kiểm tra tổng thể và chẩn đoán chuyên sâu là rất quan trọng. Nếu rung động từ vô lăng ngày càng nghiêm trọng, hãy đưa xe đến trung tâm dịch vụ uy tín để kiểm tra và khắc phục kịp thời.

Vấn đề của lốp

Mặc dù được liệt kê sau cùng, lốp xe thực chất lại là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến hiện tượng rung lắc khó chịu khi vận hành. Một hệ thống lốp không đạt chuẩn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến độ êm ái, khả năng kiểm soát và an toàn của xe. Dưới đây là những vấn đề liên quan đến lốp xe có thể gây rung lắc, kèm theo giải pháp xử lý:

Lốp gây rung lắc

Nếu xe chỉ rung khi di chuyển ở một tốc độ cụ thể, rất có thể nguyên nhân đến từ sự mất cân bằng của lốp. Việc cân bằng lốp tại trung tâm dịch vụ chuyên nghiệp sẽ giúp phân bổ lại trọng lượng, khắc phục tình trạng rung động bất thường.

Các vết nứt hoặc rách trên bề mặt lốp không chỉ gây rung lắc mà còn tiềm ẩn nguy cơ nổ lốp khi vận hành ở tốc độ cao. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu hư hỏng nào, hãy thay lốp ngay để đảm bảo an toàn.

Mòn không đồng đều là dấu hiệu của áp suất lốp không phù hợp, góc đặt bánh xe sai lệch hoặc hệ thống treo có vấn đề. Đảo lốp theo lịch bảo dưỡng định kỳ giúp kéo dài tuổi thọ lốp và cải thiện độ ổn định khi lái xe.

Lốp xe bị méo, không giữ được hình dáng chuẩn có thể gây ra dao động mạnh khi di chuyển. Trong trường hợp này, biện pháp duy nhất là thay thế lốp mới để đảm bảo xe vận hành ổn định.

Đôi khi, vấn đề không đến từ lốp mà nằm ở chính bánh xe. Các tác động mạnh từ ổ gà, vỉa hè hoặc mặt đường gồ ghề có thể làm cong méo vành xe, dẫn đến rung lắc ngay cả khi lốp vẫn còn tốt.

Danh sách trên không phải là toàn bộ nguyên nhân gây rung lắc, nhưng đây là những yếu tố phổ biến nhất. Nếu gặp hiện tượng này mà không thể tự chẩn đoán chính xác, đừng ngần ngại đưa xe đến trung tâm dịch vụ uy tín để được kiểm tra và khắc phục kịp thời. Một hệ thống lốp và bánh xe khỏe mạnh không chỉ mang lại cảm giác lái êm ái mà còn đảm bảo an toàn tối đa trên mọi hành trình.