Ôtô đời 2017: Còn đáng mua hay đã 'lỗi thời'?

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa công bố dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải đối với ô tô đang lưu hành tại Việt Nam. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm kiểm soát khí thải giao thông, cải thiện chất lượng không khí tại các đô thị lớn.

Theo nội dung dự thảo, ô tô được sản xuất trong khoảng thời gian từ trước năm 1999 đến năm 2022 sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn khí thải khác nhau, từ Mức 1 đến Mức 5. Việc phân loại tiêu chuẩn áp dụng sẽ dựa trên năm sản xuất của xe và khu vực địa phương nơi xe được đăng ký biển số, cho thấy lộ trình kiểm soát được xây dựng theo hướng linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế.

Đáng chú ý, từ đầu năm tới, các dòng xe sản xuất từ năm 2017 trở đi và đăng ký tại Hà Nội hoặc TP.HCM có thể sẽ phải đáp ứng chuẩn khí thải Mức 4. Trong khi đó, với các địa phương khác, cùng dòng xe này dự kiến chỉ cần đáp ứng Mức 3 kể từ ngày 1/1/2026.

Điều này phản ánh định hướng siết chặt khí thải tại hai đô thị lớn, nơi mật độ phương tiện cao và tình trạng ô nhiễm không khí ở mức đáng báo động, đồng thời tạo bước đệm cho việc nâng cấp dần tiêu chuẩn khí thải trên phạm vi toàn quốc.

Ôtô sản xuất năm 2017 đã "cũ" đến đâu?

Theo quy định mới tại Nghị định 166/2024/NĐ-CP và Thông tư 53/2024/TT-BGTVT, ô tô chở người 4 bánh có gắn động cơ bao gồm cả xe con dưới 9 chỗ ngồi sẽ có niên hạn sử dụng tối đa là 15 năm, tính từ năm sản xuất. Đây là khung pháp lý quan trọng nhằm kiểm soát chất lượng và an toàn kỹ thuật của phương tiện lưu thông trên đường.

Với mốc thời gian này, những mẫu xe sản xuất từ năm 2017 đến nay đã vận hành được 8 năm—tức hơn một nửa chặng đường sử dụng hợp pháp. Tuy nhiên, phần lớn số xe này vẫn còn thời hạn sử dụng tương đối dài và đủ khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn, dự kiến sẽ bắt đầu được áp dụng từ đầu năm tới theo nội dung dự thảo mới nhất về kiểm soát khí thải.

Điều này mở ra cơ hội để các chủ xe tiếp tục khai thác phương tiện một cách hiệu quả, đồng thời là lời nhắc quan trọng về việc bảo dưỡng, kiểm tra định kỳ nhằm đảm bảo xe duy trì tình trạng kỹ thuật tối ưu để đáp ứng các quy định môi trường ngày càng chặt chẽ trong thời gian tới.

Công ty bất động sản thuê 1.000 xe điện để thúc đẩy du lịch Đây cũng là hợp đồng lớn đầu tiên của Green Future tại Đà Nẵng chỉ sau 3 ngày chính thức ra mắt địa bàn thành phố du lịch trọng điểm ở miền Trung.

Theo Quyết định 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1/1/2017, tất cả các dòng ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới tại thị trường Việt Nam buộc phải tuân thủ tiêu chuẩn khí thải Euro 4. Tiếp đó, từ ngày 1/1/2022, yêu cầu về khí thải được nâng lên mức 5 tương đương với tiêu chuẩn Euro 5 nhằm giảm thiểu phát thải ô nhiễm và tiệm cận với các quy chuẩn môi trường quốc tế.

Chính lộ trình siết chặt tiêu chuẩn khí thải này được cho là một trong những rào cản lớn khiến mẫu xe đô thị Honda Brio, dù đã được Honda giới thiệu bản nâng cấp tại Indonesia từ năm 2023, khó có cơ hội quay trở lại thị trường Việt Nam như trường hợp của Toyota Wigo.

Nguyên nhân nằm ở việc Honda Brio 2023 vẫn chỉ sử dụng khối động cơ đạt chuẩn Euro 4 tương tự phiên bản từng phân phối tại Việt Nam trước đây. Điều này khiến mẫu xe không đáp ứng được quy định khí thải Euro 5 hiện hành, đồng nghĩa với việc không đủ điều kiện để mở bán trở lại nếu không có sự điều chỉnh đáng kể về công nghệ động lực và kiểm soát khí thải.

Những phụ kiện ô tô điện đáng sở hữu nhất Khi ô tô điện dần trở thành xu hướng chủ đạo, nhu cầu trang bị thêm các phụ kiện nhằm nâng cao tiện ích và tối ưu trải nghiệm lái xe cũng đang gia tăng mạnh mẽ.

Mặc dù dự thảo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố gần đây chưa làm rõ phương pháp xác định các mức khí thải mới, song giới chuyên môn nhận định rằng hệ thống phân loại từ Mức 1 đến Mức 5 nhiều khả năng sẽ tương ứng với các chuẩn khí thải Euro 1 đến Euro 5 – tương tự cách tiếp cận đã từng được áp dụng trong Quyết định 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Dựa trên cơ sở đó, có thể khẳng định rằng phần lớn ôtô sản xuất từ năm 2017 hiện đang lưu hành tại Việt Nam hoàn toàn có khả năng đáp ứng chuẩn khí thải Mức 4, vốn dự kiến sẽ được áp dụng từ đầu năm tới cho các phương tiện đăng ký tại Hà Nội và TP.HCM.

Lý do là bởi các dòng xe đời 2017 khi ra mắt thị trường đã bắt buộc phải tuân thủ chuẩn khí thải Euro 4, theo đúng lộ trình quy định trong Quyết định 49/2011 – văn bản pháp lý bắt đầu có hiệu lực từ chính năm đó. Điều này đồng nghĩa, nhóm xe này đã sẵn sàng về mặt kỹ thuật để đáp ứng các yêu cầu mới trong dự thảo, mà không cần cải tiến bổ sung về hệ thống xử lý khí thải.

Nhiều mẫu ô tô bình dân giảm giá hàng trăm triệu đồng Nhiều ô tô bình dân cả lắp ráp lẫn nhập khẩu đang được ưu đãi, giảm giá hàng trăm triệu đồng để thu hút khách hàng.

Theo anh Đức Phúc, đại diện cơ sở Thiên Mộc Auto chuyên kinh doanh ô tô cũ tại Hà Nội, phần lớn chủ sở hữu xe đời từ 2017 không cần quá lo ngại về quy chuẩn khí thải mới. Trong cuộc trao đổi với Tri thức - Znews, anh cho biết: "Đối với những xe đời cũ mà khách hàng đang sử dụng, hầu hết đều đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn khí thải theo dự thảo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Điều này bởi các xe này đã phải tuân thủ các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt khi nhập khẩu hoặc sản xuất tại Việt Nam từ những năm trước. Vấn đề duy nhất mà khách hàng cần lưu tâm là việc bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo xe luôn đạt chuẩn khí thải hiện hành."

Thông qua chia sẻ này, anh Đức Phúc nhấn mạnh rằng việc duy trì sự hoạt động ổn định của hệ thống khí thải thông qua bảo dưỡng định kỳ sẽ giúp các chủ xe đảm bảo sự tuân thủ với các quy chuẩn khí thải mới mà không cần phải lo lắng về việc thay đổi hay nâng cấp các bộ phận khác.

Các nước sử dụng chuẩn khí thải nào?

Trước khi Quyết định mới chính thức được thông qua và có hiệu lực, có thể tạm thời coi các chuẩn khí thải Mức 3, Mức 4 và Mức 5 tại Việt Nam tương đương với tiêu chuẩn Euro 3, Euro 4 và Euro 5, như đã quy định trong Điều 3 của Quyết định 49/2011 của Thủ tướng Chính phủ.

So với các quốc gia khác trên thế giới, tiêu chuẩn khí thải hiện tại ở Việt Nam được đánh giá là khá "nhẹ nhàng". Đến nay, hầu hết các thị trường ôtô lớn trên thế giới đã áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 6 hoặc các tiêu chuẩn tương đương đối với các xe sử dụng động cơ đốt trong.

Tại châu Âu, tất cả các ôtô chạy xăng và diesel đăng ký mới từ ngày 1/9/2014 đều phải tuân thủ tiêu chuẩn khí thải Euro 6b. Phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn này, Euro 6e, đã chính thức được áp dụng tại các quốc gia châu Âu từ tháng 9/2024, nâng cao yêu cầu về lượng khí thải đối với xe cơ giới.

Tại Mỹ, từ năm 2017, tất cả ôtô hạng nhẹ đăng ký mới phải tuân thủ chuẩn khí thải Tier 3 của Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA), áp dụng trên toàn quốc. Tuy nhiên, tại tiểu bang California, yêu cầu về khí thải còn khắt khe hơn, buộc các phương tiện phải đáp ứng chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn chuẩn Tier 3 từ năm 2015.

Ở Trung Quốc, kể từ tháng 1/2021, các ôtô hạng nhẹ sử dụng xăng phải tuân thủ quy chuẩn khí thải China 6a. Đến tháng 7/2023, quy định China 6b được áp dụng, yêu cầu giới hạn phát thải chặt chẽ hơn và bắt buộc phương tiện phải thực hiện thử nghiệm thực tế cùng với kiểm tra chẩn đoán onboard.

Về cơ bản, quy chuẩn khí thải China 6 hiện hành cho ôtô chạy xăng ở Trung Quốc tương đương với tiêu chuẩn Euro 6 tại châu Âu. Đặc biệt, chuẩn khí thải Tier 3 của EPA cho thị trường Mỹ được đánh giá là nghiêm ngặt hơn so với tiêu chuẩn Euro 6e, đặc biệt là về yêu cầu giới hạn phát thải.