Ô tô bị giật khi tăng ga: 8 nguyên nhân kỹ thuật tài xế thường bỏ qua

Dưới đây là 8 nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng ô tô bị giật khi tăng ga.

1. Kim phun nhiên liệu bị tắc

Kim phun nhiên liệu đóng vai trò then chốt trong hệ thống nhiên liệu hiện đại, với nhiệm vụ phun nhiên liệu trực tiếp vào buồng đốt theo lưu lượng, áp suất và thời điểm được tính toán chính xác bởi bộ điều khiển động cơ (ECU). Tuy nhiên, sau thời gian dài sử dụng mà không được bảo dưỡng hoặc vệ sinh định kỳ, kim phun có thể bị bám cặn hoặc tắc nghẽn do muội carbon, cặn nhiên liệu hoặc tạp chất, làm thay đổi lưu lượng phun, kích thước hạt nhiên liệu và thời gian phun.

Hệ quả là quá trình đốt cháy không còn diễn ra tối ưu, khiến động cơ bị thiếu hoặc dư nhiên liệu cục bộ. Đây chính là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng giật cục khi tăng ga, đặc biệt ở dải tốc độ thấp đến trung bình – khi yêu cầu về sự chính xác trong pha phối khí càng cao.

Vệ sinh kim phun định kỳ là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, giúp duy trì hiệu suất động cơ, tối ưu tiêu hao nhiên liệu và đảm bảo cảm giác lái mượt mà, ổn định.

Kim phun nhiên liệu lâu ngày không được vệ sinh thì sẽ bị tắc nghẽn, khiến cho lượng nhiên liệu, kích thước hạt phun, thời gian phun bị sai lệch

Kim phun nhiên liệu và những điểm cần lưu ý

2. Lọc nhiên liệu bị nghẹt

Hệ thống lọc nhiên liệu, bao gồm lọc xăng và lọc dầu, giữ vai trò then chốt trong việc loại bỏ tạp chất, cặn bẩn và nước lẫn trong nhiên liệu trước khi đưa vào buồng đốt. Quá trình này đảm bảo hỗn hợp hòa khí đạt được độ sạch, tỉ lệ và áp suất tối ưu, giúp động cơ vận hành trơn tru, ổn định và tiết kiệm nhiên liệu.

Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, các bộ lọc sẽ bắt đầu tích tụ cặn bẩn, bụi kim loại và các tạp chất vi mô. Nếu không được vệ sinh hoặc thay thế định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất, hệ thống lọc có thể bị tắc nghẽn, dẫn đến giảm lưu lượng nhiên liệu, sai lệch tỉ lệ hòa khí, và làm mất tính ổn định trong quá trình đốt cháy.

Hệ quả thường gặp bao gồm: động cơ rung giật, mất công suất, phản ứng chậm khi đạp ga, thậm chí có thể chết máy giữa chừng – đặc biệt khi người lái tăng ga đột ngột hoặc đang vận hành ở tải nặng. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ thống cung cấp nhiên liệu đã không còn đảm bảo hiệu quả và cần được kiểm tra kịp thời.

3. Hệ thống đánh lửa gặp trục trặc

Hệ thống đánh lửa gặp trục trặc cũng sẽ gây ra tình trạng ô tô bị giật khi tăng ga. Theo đó, nếu các chi tiết như bugi bị mòn, bô bin đánh lửa xe trục trặc, bộ chia điện hay dây cao áp bị hỏng hóc… đều sẽ ảnh hưởng tới khả năng đánh lửa của bugi, từ đó gây ra hiện tượng xe bị giật khi tăng ga.

Hệ thống đánh lửa có vấn đề cũng dễ khiến xe ô tô bị giật khi tăng ga

4. Cảm biến lưu lượng không khí gặp trục trặc

Cảm biến lưu lượng không khí (MAF - Mass Air Flow sensor) là một thành phần quan trọng trong hệ thống nạp khí, với nhiệm vụ đo chính xác lượng không khí đi qua họng hút để vào buồng đốt, từ đó gửi dữ liệu về cho bộ điều khiển trung tâm ECU nhằm xác định tỉ lệ hòa khí lý tưởng cho quá trình phun nhiên liệu.

Tuy nhiên, sau thời gian dài vận hành, cảm biến MAF có thể bị bám bẩn bởi bụi, dầu hoặc cặn carbon, đặc biệt ở các xe không trang bị lọc gió hiệu quả hoặc thường xuyên di chuyển trong môi trường nhiều khói bụi. Khi đó, cảm biến bắt đầu cho ra số liệu sai lệch – chẳng hạn, trong trường hợp lượng khí thực tế vào động cơ lớn nhưng cảm biến lại báo thấp, ECU sẽ điều tiết lượng nhiên liệu ít hơn so với yêu cầu thực tế.

Hậu quả là tỉ lệ hòa khí bị lệch (thường là nghèo nhiên liệu), khiến quá trình đốt cháy không diễn ra hiệu quả, dẫn đến các biểu hiện như giật cục khi tăng ga, động cơ phản hồi chậm, tăng tốc không mượt và thậm chí tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn.

Việc vệ sinh hoặc thay thế cảm biến MAF định kỳ là cần thiết để đảm bảo động cơ luôn hoạt động chính xác, tối ưu hiệu suất và duy trì cảm giác lái ổn định.

5. Cảm biến vị trí bướm ga bị lỗi

Cảm biến vị trí bướm ga (TPS – Throttle Position Sensor) đóng vai trò quan trọng trong hệ thống điều khiển động cơ hiện đại. Nhiệm vụ chính của cảm biến này là xác định chính xác độ mở của cánh bướm ga – tức mức độ người lái tác động vào chân ga – và gửi tín hiệu về bộ điều khiển trung tâm ECU. Dựa vào dữ liệu này, ECU sẽ tính toán độ tải của động cơ để tối ưu lượng phun nhiên liệu và thời điểm đánh lửa, nhằm đảm bảo hiệu suất vận hành, độ êm ái và tiết kiệm nhiên liệu.

Tuy nhiên, sau thời gian sử dụng, cảm biến TPS có thể gặp các hiện tượng hỏng hóc phổ biến như mòn biến trở, tiếp điểm không ổn định hoặc đứt mạch tín hiệu. Khi đó, dữ liệu gửi về ECU bị sai lệch, dẫn đến tình trạng điều chỉnh phun nhiên liệu và đánh lửa không chuẩn xác, gây ra quá trình cháy không hoàn toàn trong buồng đốt.

Biểu hiện thực tế thường bao gồm: động cơ yếu đi rõ rệt, xe khó khởi động khi nguội, và dễ xuất hiện hiện tượng giật cục khi tăng tốc, đặc biệt khi người lái đạp ga nhanh hoặc vận hành xe ở dải tua máy thấp.

Để đảm bảo hệ thống vận hành ổn định, người dùng nên kiểm tra và hiệu chuẩn cảm biến bướm ga định kỳ, đồng thời thay thế kịp thời khi có dấu hiệu hư hỏng để tránh ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình vận hành của động cơ.

Dấu hiệu thường thấy khi cảm biến vị trí bướm ga bị hư hỏng là ô tô bị giật khi tăng ga, xe khó đề…

6. Cảm biến oxy bị bẩn

Vai trò của cảm biến oxy là đo lượng oxy dư trong khí thải động cơ để ECU điều chỉnh tỉ lệ nhiên liệu và không khí phù hợp. Do vậy, bộ phận cảm biến này nếu bị bẩn thì thông tin truyền đi sẽ không còn chính xác. Đây cũng chính là một trong các nguyên nhân ô tô bị giật khi tăng ga hoặc khi đang vận hành…

7. Hệ thống tuần hoàn khí thải EGR bị kẹt

Hệ thống tuần hoàn khí thải EGR (Exhaust Gas Recirculation) là một trong những giải pháp kiểm soát khí thải hiệu quả được trang bị trên nhiều dòng xe hiện đại. Nhiệm vụ chính của EGR là dẫn một phần khí xả từ ống xả quay ngược trở lại hệ thống nạp, trộn cùng không khí sạch trước khi vào buồng đốt. Quá trình này giúp giảm nhiệt độ buồng cháy, từ đó hạn chế sự hình thành khí thải NOx (Nitrogen Oxides) – một trong những tác nhân chính gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Tuy nhiên, sau thời gian dài vận hành, van EGR có thể gặp hiện tượng kẹt do muội than hoặc cặn bẩn tích tụ. Nếu van kẹt ở trạng thái mở, khí xả sẽ liên tục được đưa trở lại buồng đốt, ngay cả khi không cần thiết  đặc biệt trong điều kiện khởi động nguội hoặc chạy chậm dẫn đến hiện tượng xe rung, giật mạnh khi tăng ga ở tốc độ thấp.

Ngược lại, nếu van EGR kẹt ở trạng thái đóng, hệ thống sẽ không thể đưa khí xả trở lại buồng đốt, làm tăng nhiệt độ buồng cháy và gây ra hiện tượng cháy không kiểm soát, dễ dẫn đến tiếng gõ động cơ (engine knocking), tiếng nổ lớn hoặc bất thường từ khoang máy, đặc biệt khi tăng tốc đột ngột.

Việc bảo trì, vệ sinh và kiểm tra định kỳ hệ thống EGR là hết sức cần thiết, nhằm duy trì hiệu suất động cơ, giảm thiểu tiêu hao nhiên liệu và đảm bảo tiêu chuẩn khí thải theo quy định. Với những xe thường xuyên vận hành trong điều kiện đô thị hoặc tải nặng, người dùng càng nên chú trọng bảo dưỡng van EGR theo đúng khuyến nghị của nhà sản xuất.

8. Không khí bị tràn vào buồng đốt

Trong quá trình vận hành, nếu hệ thống đường ống nạp hoặc xi-lanh bị nứt, rò rỉ – thường do sự chênh lệch áp suất giữa bên trong và bên ngoài buồng đốt sẽ dẫn đến hiện tượng không khí lọt vào buồng đốt ngoài tầm kiểm soát. Khi lượng không khí tăng bất thường mà không có sự điều chỉnh tương ứng từ hệ thống phun nhiên liệu, tỷ lệ hòa khí (xăng/không khí) sẽ bị sai lệch nghiêm trọng.

Theo tiêu chuẩn kỹ thuật, tỷ lệ lý tưởng của hỗn hợp hòa khí thường ở mức 14,7:1 (14,7 phần không khí cho 1 phần nhiên liệu đối với động cơ xăng). Nếu tỷ lệ này lệch – dù nghiêng về phía quá nghèo (nhiều không khí, ít xăng) hay quá giàu (ít không khí, nhiều xăng) đều khiến quá trình đốt cháy trở nên kém hiệu quả, có thể dẫn đến hiện tượng cháy không hoàn toàn hoặc thậm chí không cháy, làm động cơ bị khựng, giật cục khi tăng tốc, đặc biệt ở các dải tua máy thấp đến trung bình.

Đây là một trong những nguyên nhân kỹ thuật phức tạp dẫn đến tình trạng ô tô bị giật khi đạp ga và cũng là một ví dụ điển hình trong số nhiều hạng mục cần được kiểm tra kỹ khi xe có dấu hiệu bất thường.

Tổng hợp lại, có 8 nguyên nhân phổ biến gây hiện tượng ô tô bị giật khi tăng ga, bao gồm lỗi kim phun, lọc nhiên liệu, cảm biến khí nạp, cảm biến bướm ga, van EGR, bugi đánh lửa, hệ thống đánh lửa, và hiện tượng rò rỉ áp suất như đã nêu ở trên.

Dù là nguyên nhân nào, việc chẩn đoán và xử lý đòi hỏi kiến thức chuyên sâu và thiết bị chuyên dụng. Do đó, khi phát hiện xe có dấu hiệu rung giật, người dùng không nên tự xử lý tại nhà, mà nên đưa xe đến các gara uy tín hoặc trung tâm dịch vụ chính hãng để được kiểm tra và sửa chữa đúng cách, đảm bảo an toàn và hiệu suất vận hành lâu dài.