Hệ thống bugi sấy gặp hư hỏng
Động cơ diesel hoạt động dựa trên nguyên lý nén hỗn hợp nhiên liệu và không khí đến áp suất cực cao, từ đó tự bốc cháy và sinh công. Tuy nhiên, khi khởi động, vòng tua máy thường chỉ đạt khoảng 100 vòng/phút, dẫn đến tổn thất nhiệt lớn trong kỳ nén. Điều này khiến nhiên liệu phun vào buồng đốt khó tự bốc cháy, đặc biệt trong điều kiện nhiệt độ thấp.
Để giải quyết vấn đề này, các nhà sản xuất đã trang bị hệ thống bugi sấy cho động cơ diesel. Bộ phận này có nhiệm vụ làm nóng buồng đốt và nhiên liệu, tạo điều kiện thuận lợi để hỗn hợp dễ bốc cháy khi khởi động. Tuy nhiên, nếu hệ thống bugi sấy gặp sự cố, việc khởi động xe sẽ trở nên khó khăn, đặc biệt vào mùa đông khi nhiên liệu diesel vốn đã khó bay hơi hơn.
Các hỏng hóc phổ biến của bugi sấy bao gồm: cháy cuộn dây, cảm biến nhiệt độ lỗi, hoặc role bugi không hoạt động. Những dấu hiệu nhận biết hệ thống bugi sấy gặp vấn đề bao gồm: khó khởi động xe sau khi để qua đêm hoặc khi trời lạnh, và đèn báo sấy (biểu tượng lò xo màu vàng) sáng liên tục mà không tắt.
Việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ hệ thống bugi sấy là điều cần thiết để đảm bảo động cơ diesel vận hành ổn định, đặc biệt trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Hiện tượng nhiên liệu diesel đông đặc và ảnh hưởng đến động cơ
Khi nhiệt độ môi trường hạ thấp, dầu diesel có xu hướng đông đặc nhanh hơn, đặc biệt khi nhiệt độ giảm xuống dưới mức điểm đông đặc của nhiên liệu. Theo tiêu chuẩn TCVN, điểm đông đặc của dầu diesel là ≤6°C. Tuy nhiên, thực tế tại Việt Nam cho thấy ở mức nhiệt 8-9°C, dầu diesel đã bắt đầu kết tủa và tạo màng trên bề mặt bầu lọc nhiên liệu.
Hiện tượng này xảy ra khi các hạt paraffin trong dầu diesel kết tủa, hình thành một lớp màng bám kín bề mặt bầu lọc. Điều này làm giảm đáng kể khả năng cấp nhiên liệu vào buồng đốt, dẫn đến khó khăn trong việc khởi động xe. Trong trường hợp động cơ nổ máy được, hiện tượng thiếu nhiên liệu có thể khiến máy tắt ngay lập tức.
Ngoài ra, khi nhiệt độ thấp, dầu bôi trơn trong động cơ cũng trở nên đặc hơn, làm giảm hiệu quả bôi trơn và tăng lực cản trong quá trình khởi động. Điều này buộc động cơ phải tiêu tốn nhiều năng lượng hơn để đạt được vòng tua khởi động cần thiết.
Một vấn đề phổ biến khác trong điều kiện nhiệt độ thấp là việc ắc-quy không cung cấp đủ năng lượng cho quá trình khởi động. Khi động cơ đề nhiều lần nhưng không đạt tốc độ quay tối thiểu, ắc-quy nhanh chóng cạn kiệt điện, dẫn đến việc xe không thể khởi động được.
Để khắc phục, người dùng nên sử dụng dầu diesel phù hợp với điều kiện thời tiết và kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ các bộ phận như bầu lọc nhiên liệu, dầu bôi trơn và ắc-quy để đảm bảo động cơ hoạt động hiệu quả trong mùa lạnh.
Cách khắc phục động cơ diesel khó khởi động
Khi gặp khó khăn trong việc khởi động động cơ diesel vào mùa đông, tài xế nên thực hiện các bước sau để tăng khả năng khởi động thành công:
-
Sử dụng hệ thống bugi sấy:
- Với xe sử dụng chìa khóa cơ: Cắm chìa khóa vào ổ, xoay đến vị trí ON, chờ đèn báo sấy (biểu tượng hình lò xo màu vàng) tắt, sau đó xoay chìa khóa về vị trí OFF. Lặp lại quy trình này khoảng 4-5 lần tùy theo mức độ lạnh của thời tiết, rồi đề máy ngay.
- Với xe sử dụng nút bấm Start/Stop: Ấn nút Start/Stop Engine mà không đạp phanh, để hệ thống điện chuyển lần lượt qua các chế độ OFF-ACC-ON-OFF. Thực hiện tương tự như trên, khoảng 4-5 lần trước khi khởi động.
-
Khởi động đúng cách: Khi động cơ đã nổ, không nên đạp ga ngay. Hãy để động cơ chạy không tải khoảng 1-2 phút để làm nóng các hệ thống, đảm bảo bôi trơn và tuần hoàn nhiên liệu ổn định trước khi bắt đầu hành trình.
-
Sử dụng bơm tay trên lọc nhiên liệu: Trên các lọc nhiên liệu của động cơ diesel thường có nút cao su tròn – đây là bơm tay. Nhấn bơm tay nhiều lần sẽ giúp dầu lưu thông tốt hơn, đồng thời làm đầy dầu trong bơm cao áp, cải thiện khả năng khởi động trong điều kiện lạnh giá.
-
Mẹo tăng nhiệt độ nhiên liệu:
- Dội nước nóng: Dùng nước sôi dội từ từ vào bầu lọc nhiên liệu và khu vực bơm cao áp để "hâm nóng" dầu diesel, giúp nhiên liệu dễ bay hơi và lưu thông hơn.
- Lưu ý các phương pháp nguy hiểm: Một số tài xế xe tải đốt lửa gần bình nhiên liệu hoặc đường ống dẫn dầu để làm nóng nhiên liệu. Tuy nhiên, phương pháp này tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất cao và không được các chuyên gia khuyến nghị.
Tài xế có thể áp dụng cách bật/tắt khóa điện nhiều lần để giúp động cơ diesel dễ khởi động hơn.
Lưu ý: Để hạn chế tình trạng này, tài xế nên sử dụng dầu diesel có chất lượng cao, phù hợp với điều kiện nhiệt độ thấp, và bảo dưỡng định kỳ hệ thống nhiên liệu cũng như bugi sấy để đảm bảo hiệu suất tối ưu cho động cơ trong mùa đông.
