5 dấu hiệu hhận biết động cơ xe cũ có vấn đề chỉ bằng mắt thường

Chỉ với những quan sát kỹ lưỡng bằng mắt thường, người dùng có thể phát hiện ra nhiều dấu hiệu "báo bệnh" của động cơ xe cũ. Dưới đây là 5 dấu hiệu được kỹ sư ô tô Nguyễn Ngọc Thắng - Giám đốc Trung tâm dịch vụ Auto i-Tech (Hà Nội) khuyến nghị kiểm tra bằng mắt thường.

Kiểm tra đèn báo lỗi động cơ (Check Engine)

Đèn báo lỗi động cơ (Check Engine Light) là chỉ dấu quan trọng đầu tiên phản ánh tình trạng kỹ thuật của động cơ, và theo các chuyên gia, đây là dấu hiệu dễ nhận diện nhất mà người lái có thể quan sát. Khi bạn bật khóa điện, đèn này sẽ sáng lên trong vài giây và tắt đi khi động cơ khởi động thành công.

Đèn Check Engine là "người gác cửa" đầu tiên cảnh báo vấn đề kỹ thuật của động cơ.

Tuy nhiên, nếu đèn Check Engine vẫn sáng hoặc nhấp nháy trong quá trình xe vận hành, đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy động cơ đang gặp sự cố nghiêm trọng và cần được kiểm tra bằng thiết bị chẩn đoán chuyên dụng. Đừng coi thường chi tiết này vì việc bỏ qua có thể dẫn đến những hư hỏng lớn và tốn kém trong tương lai.

Kiểm tra khói từ ống xả

Theo anh Thắng Giám đốc trung tâm dịch vụ Auto i-Tech, màu sắc của khói thải từ ống xả là một chỉ dấu trực quan nhưng cực kỳ quan trọng để đánh giá tình trạng bên trong của động cơ. Khi động cơ vận hành bình thường, khói thải thường không màu hoặc chỉ hơi xanh nhạt, phản ánh quá trình đốt cháy nhiên liệu diễn ra tối ưu và không có dấu hiệu hư hại nghiêm trọng nào.

Màu của khói từ ống xả cũng cho biết rất nhiều về tình trạng bên trong động cơ.

Ngược lại, nếu khói thải có màu đen, đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy hỗn hợp nhiên liệu – không khí đang ở tình trạng "giàu" (quá nhiều nhiên liệu). Nguyên nhân phổ biến thường bắt nguồn từ lọc gió bị bẩn hoặc hệ thống phun nhiên liệu hoạt động không chính xác. Đặc biệt với xe diesel, khói đen có thể cho thấy kim phun nhiên liệu hoặc hệ thống tăng áp (turbo) đang gặp sự cố.

Khi xuất hiện khói trắng dày đặc kèm mùi khét, rất có khả năng nước làm mát đã xâm nhập vào buồng đốt – một vấn đề nghiêm trọng thường liên quan đến gioăng nắp máy bị hỏng hoặc nứt thân máy. Trong khi đó, khói xanh lam hoặc xám là dấu hiệu đặc trưng của việc dầu bôi trơn lọt vào buồng đốt và bị đốt cháy, thường do séc-măng bị mòn, phớt chắn dầu xu-páp xuống cấp hoặc thành xy-lanh bị xước. Những biểu hiện này không chỉ cảnh báo hao dầu bất thường mà còn có thể dẫn đến tổn hại nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời.

Kiểm tra mức dầu động cơ và nước làm mát

Theo kỹ sư Nguyễn Ngọc Thắng  người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kỹ thuật ô tô, chỉ với thao tác đơn giản là rút que thăm dầu động cơ, người dùng hoàn toàn có thể đánh giá sơ bộ tình trạng “sức khỏe” của động cơ xe cũ mà không cần đến thiết bị chuyên dụng. Nếu mức dầu nằm dưới vạch Min, đây là dấu hiệu cho thấy khả năng cao động cơ đang gặp tình trạng "ăn dầu"  tức là dầu bị tiêu hao bất thường trong quá trình vận hành – hoặc đã bị đổ thiếu dầu trong lần thay gần nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng bôi trơn và tuổi thọ động cơ.

Người dùng có thể "đọc vị" được phần nào tình trạng động cơ xe cũ qua que thăm dầu.

Ngoài ra, việc quan sát màu sắc và trạng thái dầu cũng mang lại nhiều thông tin quan trọng. Khi dầu có màu cà phê sữa hoặc xuất hiện bọt khí, đây là cảnh báo nghiêm trọng cho thấy nước làm mát có thể đã xâm nhập vào hệ thống bôi trơn. Nguyên nhân thường là do gioăng mặt máy bị hở hoặc thân động cơ (lốc máy) có vết nứt cả hai đều là lỗi nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ phá hủy động cơ nếu không được xử lý kịp thời.

Bên cạnh đó, kỹ sư Thắng cũng khuyến cáo người dùng nên kiểm tra thêm bình nước làm mát phụ: mức nước có đủ hay không, màu sắc có bị đổi bất thường và có lắng cặn hay không. Đây là những chi tiết nhỏ nhưng đóng vai trò lớn trong việc nhận diện các bất thường bên trong hệ thống làm mát – yếu tố then chốt quyết định độ bền và hiệu suất của động cơ.

Kiểm tra hơi dầu động cơ thông qua nắp châm dầu

Theo kỹ sư Nguyễn Ngọc Thắng – chuyên gia với 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kỹ thuật và bảo dưỡng ô tô, chỉ cần quan sát khu vực giàn cò qua nắp châm dầu động cơ, người dùng đã có thể đánh giá phần nào chất lượng bảo dưỡng và tình trạng thực tế của động cơ xe cũ. Nếu bên trong giàn cò có màu vàng sáng bóng, không có cặn bẩn bám dính, đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy động cơ được bảo dưỡng tốt, chủ xe đã thực hiện việc thay dầu định kỳ với loại dầu bôi trơn chất lượng.

Mở nắp châm dầu cũng có thể quan sát được tình trạng động cơ đang thế nào.

Ngược lại, nếu quan sát thấy lớp cặn bẩn sệt, đen đặc như bùn đóng trong giàn cò, điều này phản ánh rõ rệt việc bảo dưỡng bị lơ là có thể do thay dầu không đúng chu kỳ, sử dụng dầu kém chất lượng hoặc thậm chí bỏ bê hoàn toàn khâu thay dầu. Lâu ngày, lớp bùn dầu này sẽ gây cản trở bôi trơn, tăng ma sát, từ đó dẫn đến mài mòn sớm các chi tiết chuyển động bên trong động cơ.

Ngoài ra, kỹ sư Thắng cũng chia sẻ thêm một kỹ thuật kiểm tra đơn giản nhưng rất hữu ích để đánh giá mức độ mài mòn bên trong động cơ. Sau khi cho máy nổ và chạy ổn định một thời gian, hãy tắt máy rồi mở nắp châm dầu. Nếu khi đặt tay gần miệng lỗ châm dầu mà cảm nhận được luồng hơi mạnh, có khói hoặc bọt khí sủi lên, đây có thể là dấu hiệu của hiện tượng "đổ hơi" xảy ra khi séc-măng đã bị hở. Hiện tượng này không chỉ làm giảm hiệu suất động cơ mà còn dẫn đến tiêu hao dầu bất thường, cho thấy động cơ đã bắt đầu xuống cấp nghiêm trọng và cần được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi quyết định mua xe.

Kiểm tra các đai ốc, bu-lông trong khoang máy

Việc đánh giá “sức khỏe” động cơ xe cũ không nhất thiết phải phụ thuộc hoàn toàn vào thiết bị chẩn đoán hiện đại – đôi khi, chỉ cần quan sát bằng mắt thường những chi tiết nhỏ như đầu ốc và bu-lông trong khoang động cơ cũng đủ để tiết lộ rất nhiều điều.

Ốc zin từ nhà máy không có dấu hiệu vặn ra cho thấy động cơ chưa bị đại tu.

Những chi tiết tưởng chừng đơn giản này lại có thể “vạch trần” lịch sử can thiệp kỹ thuật của chiếc xe. Nếu người mua phát hiện ốc bị toét đầu dấu hiệu rõ ràng của việc bị tháo lắp bằng lực không chuẩn hoặc có các bu-lông mới xen lẫn với bu-lông cũ một cách bất thường, thì rất có thể động cơ đã từng bị tháo rã để sửa chữa hoặc đại tu. Điều này đồng nghĩa với việc chiếc xe không còn ở trạng thái nguyên bản (“zin”) như quảng cáo và đó là cơ sở quan trọng để xem xét lại giá trị thực tế của xe.

Kỹ sư Nguyễn Ngọc Thắng nhấn mạnh: chỉ cần chú ý đến năm dấu hiệu quan trọng đã nêu – từ đèn Check Engine, màu khói xả, que thăm dầu, giàn cò cho tới hệ thống bu-lông – người dùng hoàn toàn có thể tự trang bị cho mình khả năng đánh giá tương đối chính xác tình trạng động cơ xe cũ trước khi đưa ra quyết định mua. Và trong mọi trường hợp phát hiện dấu hiệu bất thường, đừng ngần ngại đề xuất kiểm tra kỹ hơn hoặc đàm phán lại mức giá – đó là cách giúp bạn tránh được rủi ro về sau và đảm bảo đồng tiền bỏ ra là xứng đáng.