Cảnh báo: Những hành động nhỏ khi lái xe có thể gây hỏng hộp số ô tô
Thứ Ba, 06/05/2025 - 15:40 - tienkm
Thao tác đúng chuyển số đúng là đạp chân côn hết hành trình sau đó sang số phù hợp.
Trong hệ truyền động của xe số sàn, ly hợp (côn) đóng vai trò trung gian then chốt giúp kết nối và ngắt kết nối mô-men xoắn từ động cơ sang hộp số. Việc vận hành đúng kỹ thuật không chỉ đảm bảo độ bền của bộ ly hợp và hộp số, mà còn góp phần tối ưu hóa mức tiêu hao nhiên liệu và nâng cao trải nghiệm lái xe.
Một trong những thao tác cơ bản nhưng rất quan trọng là đạp hết hành trình chân côn mỗi khi chuyển số, đặc biệt trong điều kiện xe đang khởi hành hoặc di chuyển ở tốc độ thấp. Hành động này giúp tách hoàn toàn động cơ khỏi hộp số, giảm áp lực lên bộ đồng tốc và bánh răng, từ đó hạn chế mài mòn và kéo dài tuổi thọ của các chi tiết cơ khí.
Một số tài xế giàu kinh nghiệm đôi khi áp dụng kỹ thuật “đồng tốc” sang số mà không cần đạp côn hoàn toàn, dựa trên việc đồng bộ vòng tua máy và tốc độ xe. Tuy nhiên, đây là kỹ thuật nâng cao, đòi hỏi độ chính xác cao và nếu thực hiện sai, có thể gây mài mòn nghiêm trọng cho đồng tốc và bánh răng hộp số. Vì thế, theo anh Dũng – một chuyên gia kỹ thuật với nhiều năm kinh nghiệm sửa chữa xe ô tô, việc đạp hết hành trình chân côn và chỉ đặt chân lên bàn đạp côn khi thực sự cần chuyển số vẫn là lựa chọn an toàn và hiệu quả nhất.

Một thói quen khá phổ biến ở người điều khiển xe số sàn đặc biệt là những mẫu xe cỡ nhỏ không trang bị bệ tỳ tay trung tâm – là việc thường xuyên đặt tay lên cần số ngay cả khi không có nhu cầu chuyển số. Hành động này tưởng như vô thưởng vô phạt, nhưng trên thực tế lại tiềm ẩn nguy cơ gây hư hỏng lâu dài cho hệ thống truyền động.
Cần số được liên kết trực tiếp với cơ cấu chuyển số bên trong hộp số thông qua trục điều khiển. Khi người lái đặt tay lên cần số một cách liên tục, dù với lực nhẹ, vẫn sẽ tạo ra áp lực không cần thiết lên hệ thống cơ khí bên trong. Lực này có thể khiến cần số lệch khỏi vị trí trung tính (vị trí nghỉ), làm các bánh răng và bộ đồng tốc bên trong bị mài mòn do phải chịu tải liên tục dù không hoạt động.
Theo các chuyên gia kỹ thuật, hệ thống cơ cấu cài số và bộ truyền bánh răng trong hộp số được thiết kế để chỉ chịu lực khi thực hiện thao tác sang số. Việc tác động lực liên tục ngoài thiết kế sẽ làm giảm tuổi thọ của các chi tiết này theo thời gian, dẫn đến hiện tượng vào số khó, kẹt số hoặc thậm chí là hư hỏng hộp số.
Do đó, để đảm bảo độ bền của hộp số và vận hành xe một cách chuyên nghiệp, tài xế nên tập thói quen chỉ đặt tay lên cần số khi thực sự cần chuyển số, và nên đưa tay về vô-lăng hoặc bệ tỳ tay sau mỗi thao tác.
Về số lùi khi xe đang chuyển động
Trong quá trình điều khiển xe số tự động tại các khu vực chật hẹp hoặc mật độ giao thông cao, không ít tài xế có thói quen chuyển số từ tiến (D) sang lùi (R) – hoặc ngược lại – khi xe vẫn đang di chuyển mà chưa dừng hẳn. Đây là một sai lầm nghiêm trọng trong thao tác lái xe.
Việc thay đổi hướng truyền động khi xe chưa hoàn toàn dừng lại sẽ khiến mô-men xoắn trong hộp số bị đảo chiều đột ngột. Áp lực này tác động trực tiếp lên cụm bánh răng hành tinh và các bộ ly hợp thủy lực bên trong hộp số tự động, gây ra hiện tượng mài mòn, nứt gãy, thậm chí là phá hủy cấu trúc hộp số nếu lặp lại nhiều lần. Để đảm bảo độ bền cơ học và an toàn vận hành, người lái cần tuyệt đối đảm bảo xe phải dừng hoàn toàn trước khi chuyển đổi giữa số tiến và số lùi.

Ngoài ra, để tối ưu hiệu suất và tuổi thọ của hộp số, tài xế cũng cần chủ động lựa chọn cấp số phù hợp với điều kiện địa hình. Ví dụ, khi vận hành trên các cung đường đèo dốc, thay vì chỉ sử dụng số D, người điều khiển nên chuyển sang chế độ số tay (M) hoặc sử dụng lẫy chuyển số (paddle shift) nhằm tận dụng khả năng hãm động cơ (engine braking). Điều này không chỉ giúp kiểm soát tốc độ chính xác hơn mà còn giảm tải cho hệ thống phanh, đồng thời duy trì mô-men xoắn phù hợp để đảm bảo xe luôn có lực kéo đủ mạnh trong những tình huống leo dốc hoặc xuống dốc kéo dài.
Việc hiểu và sử dụng hộp số đúng kỹ thuật trong từng tình huống – từ việc quay đầu trong phố nhỏ, đỗ xe dốc, đến lái xe đường đồi núi – không chỉ giúp bảo vệ hệ thống truyền động, tiết kiệm nhiên liệu mà còn đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an toàn và nâng cao tuổi thọ cho toàn bộ hệ thống truyền động của xe.
Tin cũ hơn
Tài xế bất ngờ bị đột quỵ, khách đi cùng nên làm gì
Những điều mà ai cũng phải biết về ghế ngồi trên ô tô
Bí kíp để lái xe đi đường đèo dốc, sương mù an toàn
Ưu điểm và nhược điểm của gương cầu lồi
Sau khi ăn rượu nếp bao lâu có thể lái xe mà không bị phạt nồng độ cồn?
Có thể bạn quan tâm
-
Sử dụng thắng tay khi đỗ xe số tự động: Nên hay không?Nhiều người nhầm lẫn giữa thắng tay (Parking Brake/Handbrake) và vị trí P (Park) trên cần số tự động do cả hai đều liên quan đến việc giữ xe đứng yên và đều có ký hiệu chữ "P". Tuy nhiên, về nguyên lý cơ khí, hai hệ thống này hoạt động hoàn toàn khác nhau và đảm nhiệm những vai trò riêng biệt.
-
Kinh nghiệm vượt cầu an toàn khi mưa bãoViệc lái xe qua cầu trong điều kiện mưa bão tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn. Do đó, người điều khiển cần trang bị những kinh nghiệm quan trọng để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn khi di chuyển.
-
Phụ Nữ Cần Biết: 3 Thói Quen Lái Xe Nguy Hiểm Cần Loại Bỏ NgayNhiều phụ nữ vô thức duy trì những thói quen sinh hoạt hàng ngày ngay cả khi lái xe, mà không nhận ra rằng điều này có thể tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng trong trường hợp xảy ra va chạm.
-
Những vị trí cấm ô tô quay đầu dù không có biển báo tài xế cần lưu ýMặc dù không có biển cấm quay đầu ô tô, nhưng nếu tài xế thực hiện quay đầu xe tại những vị trí dưới đây, họ vẫn có thể bị xử phạt nặng theo quy định của Nghị định 168.
-
Lái xe đường đèo dốc: Những lưu ý quan trọng giúp bạn an toàn tuyệt đốiViệc trang bị kinh nghiệm lái xe trên đường đèo dốc là yếu tố quan trọng giúp tài xế kiểm soát tốt hành trình, đảm bảo an toàn và chủ động xử lý mọi tình huống phát sinh.