Cảnh báo: Những hành động nhỏ khi lái xe có thể gây hỏng hộp số ô tô
Thứ Ba, 06/05/2025 - 15:40 - tienkm
Thao tác đúng chuyển số đúng là đạp chân côn hết hành trình sau đó sang số phù hợp.
Trong hệ truyền động của xe số sàn, ly hợp (côn) đóng vai trò trung gian then chốt giúp kết nối và ngắt kết nối mô-men xoắn từ động cơ sang hộp số. Việc vận hành đúng kỹ thuật không chỉ đảm bảo độ bền của bộ ly hợp và hộp số, mà còn góp phần tối ưu hóa mức tiêu hao nhiên liệu và nâng cao trải nghiệm lái xe.
Một trong những thao tác cơ bản nhưng rất quan trọng là đạp hết hành trình chân côn mỗi khi chuyển số, đặc biệt trong điều kiện xe đang khởi hành hoặc di chuyển ở tốc độ thấp. Hành động này giúp tách hoàn toàn động cơ khỏi hộp số, giảm áp lực lên bộ đồng tốc và bánh răng, từ đó hạn chế mài mòn và kéo dài tuổi thọ của các chi tiết cơ khí.
Một số tài xế giàu kinh nghiệm đôi khi áp dụng kỹ thuật “đồng tốc” sang số mà không cần đạp côn hoàn toàn, dựa trên việc đồng bộ vòng tua máy và tốc độ xe. Tuy nhiên, đây là kỹ thuật nâng cao, đòi hỏi độ chính xác cao và nếu thực hiện sai, có thể gây mài mòn nghiêm trọng cho đồng tốc và bánh răng hộp số. Vì thế, theo anh Dũng – một chuyên gia kỹ thuật với nhiều năm kinh nghiệm sửa chữa xe ô tô, việc đạp hết hành trình chân côn và chỉ đặt chân lên bàn đạp côn khi thực sự cần chuyển số vẫn là lựa chọn an toàn và hiệu quả nhất.

Một thói quen khá phổ biến ở người điều khiển xe số sàn đặc biệt là những mẫu xe cỡ nhỏ không trang bị bệ tỳ tay trung tâm – là việc thường xuyên đặt tay lên cần số ngay cả khi không có nhu cầu chuyển số. Hành động này tưởng như vô thưởng vô phạt, nhưng trên thực tế lại tiềm ẩn nguy cơ gây hư hỏng lâu dài cho hệ thống truyền động.
Cần số được liên kết trực tiếp với cơ cấu chuyển số bên trong hộp số thông qua trục điều khiển. Khi người lái đặt tay lên cần số một cách liên tục, dù với lực nhẹ, vẫn sẽ tạo ra áp lực không cần thiết lên hệ thống cơ khí bên trong. Lực này có thể khiến cần số lệch khỏi vị trí trung tính (vị trí nghỉ), làm các bánh răng và bộ đồng tốc bên trong bị mài mòn do phải chịu tải liên tục dù không hoạt động.
Theo các chuyên gia kỹ thuật, hệ thống cơ cấu cài số và bộ truyền bánh răng trong hộp số được thiết kế để chỉ chịu lực khi thực hiện thao tác sang số. Việc tác động lực liên tục ngoài thiết kế sẽ làm giảm tuổi thọ của các chi tiết này theo thời gian, dẫn đến hiện tượng vào số khó, kẹt số hoặc thậm chí là hư hỏng hộp số.
Do đó, để đảm bảo độ bền của hộp số và vận hành xe một cách chuyên nghiệp, tài xế nên tập thói quen chỉ đặt tay lên cần số khi thực sự cần chuyển số, và nên đưa tay về vô-lăng hoặc bệ tỳ tay sau mỗi thao tác.
Về số lùi khi xe đang chuyển động
Trong quá trình điều khiển xe số tự động tại các khu vực chật hẹp hoặc mật độ giao thông cao, không ít tài xế có thói quen chuyển số từ tiến (D) sang lùi (R) – hoặc ngược lại – khi xe vẫn đang di chuyển mà chưa dừng hẳn. Đây là một sai lầm nghiêm trọng trong thao tác lái xe.
Việc thay đổi hướng truyền động khi xe chưa hoàn toàn dừng lại sẽ khiến mô-men xoắn trong hộp số bị đảo chiều đột ngột. Áp lực này tác động trực tiếp lên cụm bánh răng hành tinh và các bộ ly hợp thủy lực bên trong hộp số tự động, gây ra hiện tượng mài mòn, nứt gãy, thậm chí là phá hủy cấu trúc hộp số nếu lặp lại nhiều lần. Để đảm bảo độ bền cơ học và an toàn vận hành, người lái cần tuyệt đối đảm bảo xe phải dừng hoàn toàn trước khi chuyển đổi giữa số tiến và số lùi.

Ngoài ra, để tối ưu hiệu suất và tuổi thọ của hộp số, tài xế cũng cần chủ động lựa chọn cấp số phù hợp với điều kiện địa hình. Ví dụ, khi vận hành trên các cung đường đèo dốc, thay vì chỉ sử dụng số D, người điều khiển nên chuyển sang chế độ số tay (M) hoặc sử dụng lẫy chuyển số (paddle shift) nhằm tận dụng khả năng hãm động cơ (engine braking). Điều này không chỉ giúp kiểm soát tốc độ chính xác hơn mà còn giảm tải cho hệ thống phanh, đồng thời duy trì mô-men xoắn phù hợp để đảm bảo xe luôn có lực kéo đủ mạnh trong những tình huống leo dốc hoặc xuống dốc kéo dài.
Việc hiểu và sử dụng hộp số đúng kỹ thuật trong từng tình huống – từ việc quay đầu trong phố nhỏ, đỗ xe dốc, đến lái xe đường đồi núi – không chỉ giúp bảo vệ hệ thống truyền động, tiết kiệm nhiên liệu mà còn đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an toàn và nâng cao tuổi thọ cho toàn bộ hệ thống truyền động của xe.
Tin cũ hơn
Kinh nghiệm lái xe trời mưa
Kính lái ô tô bị mờ: nguyên nhân và cách khắc phục
Kính lái ô tô bị mờ có thể gây khó khăn trong việc quan sát và điều khiển xe ô tô nếu không máy có thể xảy ra tai nạn do không quan sát được chướng ngại vật phía trước.
Nguyên nhân nào khiến ô tô dễ bị lật?
'Bỏ túi' bí quyết lái xe đường dài an toàn và thoải mái
Bí quyết lái xe trên cát: Tránh sa lầy, chinh phục mọi địa hình
Có thể bạn quan tâm
-
Lý do bắt buộc phải bật đèn chiếu gần khi đi trong hầmViệc bật đèn chiếu sáng khi di chuyển không chỉ là yêu cầu bắt buộc trong hầm đường bộ mà còn áp dụng cả tại các hầm chung cư hay trung tâm thương mại, nhằm đảm bảo an toàn cho bạn và những người xung quanh.
-
Những kinh nghiệm vàng lái xe xuyên Việt dịp nghỉ lễDịp lễ 30/4 năm nay, TP. Hồ Chí Minh tổ chức diễu binh và diễu hành quy mô lớn, thu hút sự quan tâm đặc biệt từ người dân khắp nơi. Nhiều người đã lên kế hoạch tự lái xe vào trung tâm thành phố để tận mắt theo dõi và hòa mình vào không khí trang nghiêm, sôi động của sự kiện này.
-
Hướng dẫn xử lý tình huống khẩn cấp khi lái xe tài xế cần biếtKhi di chuyển trên đường, việc gặp phải các sự cố như nổ lốp, mất phanh, ngập nước, ắc quy cạn điện, chân côn mất lực hay ca-pô bốc khói có thể xảy ra bất ngờ, đòi hỏi người lái phải xử lý nhanh chóng và chính xác. Vậy làm thế nào để đảm bảo an toàn trong những tình huống khẩn cấp này? Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ những kinh nghiệm quan trọng, giúp các bác tài ứng phó hiệu quả và tự tin hơn khi cầm lái.
-
Phụ Nữ Cần Biết: 3 Thói Quen Lái Xe Nguy Hiểm Cần Loại Bỏ NgayNhiều phụ nữ vô thức duy trì những thói quen sinh hoạt hàng ngày ngay cả khi lái xe, mà không nhận ra rằng điều này có thể tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng trong trường hợp xảy ra va chạm.
-
Lái xe an toàn trong mưa nồm, sương mù dày: 5 kinh nghiệm thực chiến từ tài giàĐiều kiện thời tiết nồm ẩm đặc trưng ở miền Bắc hiện nay không chỉ làm giảm tầm nhìn của tài xế mà còn khiến mặt đường trở nên trơn trượt, gia tăng nguy cơ mất kiểm soát và dẫn đến tai nạn giao thông.