Mazda 3: lịch sử các thế hệ trên thế giới và Việt Nam

Mazda 3 từ lâu đã được người dùng ưa chuộng do giá cả bình dân và tương đối phù hợp trong phân khúc, kèm theo đó xe được chú trọng về thiết kế và trang bị tiện nghi đầy đủ. Để có được thành tựu này, Mazda 3 đã trải qua nhiều lần cải tiến và có những thay đổi một cách rõ rệt để phù hợp với thị hiếu người dùng.

Thế hệ tiền nhiệm: 1963 - 2003

Tiền thân của Mazda 3 là mẫu xe Mazda 323 - một chiếc xe gia đình cỡ nhỏ được Mazda giới thiệu từ ​​năm 1963 và nhanh chóng được nhiều người dùng đón nhận trong thời điểm đó. Những chiếc Mazda 323 được người dùng Việt Nam ưa chuộng trong cuối những năm 90 đầu năm 2000.

Sau khi trải qua 9 thế hệ với nhiều nâng cấp về thiết kế và trang bị, vào tháng 10/2003, Mazda 323 được hãng thay đổi tên thành Mazda 3 trong phân khúc ô tô sedan hạng C.

Mazda 323 là thế hệ tiền nhiệm của Mazda 3

Thế hệ Mazda 3 đầu tiên: 2004 - 2008

Những chiếc Mazda 3 đầu tiên được giới thiệu vào năm 2003 dưới dạng mẫu xe của năm 2004, kiểu dáng sedan hoặc hatchback, Mazda 3 đầu tiên vừa lớn hơn vừa thể thao hơn bất kỳ mẫu xe cỡ nhỏ Mazda nào trước đó và nhận được sự yêu thích của người dùng với giá cả phải chăng, thiết kế nhỏ gọn và tính linh hoạt cao. Sử dụng chung nền tảng với Ford & Volvo, mẫu xe này được các tạp chí ô tô đón nhận nồng nhiệt và đánh giá cao về hiệu suất và được mô tả giống như một chiếc sedan thể thao đắt tiền lúc bấy giờ.

Mazda 3 đời đầu tiên được trang bị động cơ là loại 4 xi-lanh dung tích 2.0L & 2.3L, có thể sản sinh công suất tối đa lần lượt là 148 & 160 mã lực, đi kèm đó là hộp số sàn 5 cấp và hộp số tự động 4 cấp (kể từ năm mẫu xe 2006 thay đổi hộp số tự động 5 cấp trên các mẫu xe có động cơ 2.3 L)

Thế hệ đầu tiên của Mazda 3 được đánh giá cao cả về thiết kế lẫn hiệu suất

Trong Chương trình Thử nghiệm An toàn Euro NCAP, từ kết quả thử nghiệm va chạm và tiết kiệm nhiên liệu của Mazda 3 chỉ được 4/5 sao, Mazda đã khắc phục những nhược điểm này bằng cách trang bị hệ thống an toàn tiêu chuẩn với sáu túi khí cho chiếc xe này.

Nhờ những thay đổi này, vào năm 2006, Mazda 3 là chiếc xe bán chạy thứ hai ở Canada và là chiếc xe bán chạy nhất ở Israel trong giai đoạn những năm 2005 - 2007.

Thế hệ Mazda 3 thứ hai: 2008 - 2013

Vào tháng 11 năm 2008, Mazda 3 thế hệ thứ hai được ra mắt tại Triển lãm ô tô Los Angeles và Triển lãm ô tô Bologna với thiết kế hoàn toàn mới. Xe vẫn sử dụng nền tảng khung gầm của Ford và Volvo giống thế hệ trước nhưng kích thước nhỉnh hơn một chút, đây cũng là thế hệ giới thiệu công nghệ Skyactiv và các phiên bản hiệu suất cho dòng Mazda3.

Về khả năng vận hành, ở giai đoạn đầu thế hệ thứ 2, động cơ vẫn được giữ nguyên cho đến năm 2012, động cơ 2.3L được thay thế bằng động cơ 2.5L sản sinh công suất 167 mã lực (125 kW; 169 PS) và mô-men xoắn 167 lb⋅ft (226 N-m). Ở các thị trường khác, Mazda 3 được phát triển nhiều phiên bản động cơ hơn bao gồm cả động cơ Turbo Diesel 2.2L mới. Nhờ vậy mà mẫu xe đã có hiệu suất ấn tượng hơn hẳn.

Động cơ và hiệu suất của Mazda 3 thế hệ thứ 2 được đánh giá cao.

Đây là chiếc Mazda 3 đầu tiên được cung cấp hệ thống định vị với một màn hình nhỏ ở bảng điều khiển trung tâm.

Thế hệ Mazda 3 thứ ba: 2013 - 2018

Ngày 26 tháng 6 năm 2013, Mazda 3 thế hệ thứ ba chính thức được ra mắt tại Úc. Thế hệ mới này sử dụng động cơ xăng 4 xi-lanh Skyactiv phun nhiên liệu trực tiếp và không còn sử dụng nền tảng Ford C1.

Ở đời xe này, Mazda 3 là chiếc xe thứ ba được sử dụng ngôn ngữ thiết kế "Kodo" sau CX5 và Mazda 6. Xe có chiều rộng hơn 4cm, chiều dài cơ sở hơn 5cm nhưng chiều dài tổng thể của xe lại giảm đi 4,5cm so với phiên bản cũ, không gian nội thất được nâng cấp khi sử dụng những vật liệu có chất lượng tốt nhất. Nổi bật nhất phải kể đến màn hình thông tin giải trí màu dựng đứng, tạo ấn tượng hơn cả so với các đối thủ vào thời điểm đó.

Mazda 3 nâng cấp thêm tính năng cho bản Signature Mazda 3 1.5L Signature có giá bán 739 triệu đồng, bổ sung camera 360 và hệ thống hỗ trợ phanh thông minh nhiều chức năng hơn.

Mazda 3 sử dụng động cơ 4 xi-lanh 2.0L sản sinh công suất 155 mã lực và mô-men xoắn 200 Nm, còn động cơ dung tích 2.5L 4 xi-lanh có công suất tối đa 184 mã lực và mô-men xoắn 251 Nm. Tất cả phiên bản của Mazda 3 ở thế hệ này đều sử dụng công nghệ SkyActiv tiết kiệm nhiên liệu. Hộp số sàn và hộp số tự động 6 cấp vẫn tiếp tục được cung cấp để khách hàng chọn lựa.

Mazda 3 thế hệ 3 thực sự chiếm được cảm tình của đông đảo khách hàng

Trong bài đánh giá đầu tiên về trải nghiệm sau khi lái xe Mazda 3 2014, trang web Jalopnik của những người đam mê ô tô đã nhận xét rằng: "Một khi động cơ 2.5L đi kèm hộp số sàn, thực sự không có lý do gì để mua bất cứ thứ gì khác trong phân khúc này"

Mẫu xe Mazda 3 năm 2014 đứng thứ một trong bảng xếp hạng những mẫu xe nhỏ có giá bán phải chăng của trang US News & World Report. Ngoài ra, Mazda3 cũng được chọn là Xe cỡ nhỏ mới tốt nhất của năm 2014 và cũng là mẫu xe cỡ nhỏ bán chạy nhất năm 2015, 2016 tại Canada.

Thế hệ Mazda 3 thứ tư: 2019 - nay

Mazda 3 thế hệ thứ 4 lần đầu được giới thiệu vào tháng 11 năm 2018 tại Triển lãm ô tô Los Angeles 2018 dưới dạng mẫu xe năm 2019. Ở đời xe này, Mazda 3 vẫn tiếp tục sử dụng ngôn ngữ thiết kế "Kodo" đặc trưng, nhưng đã được tinh chỉnh một chút thiết kế giúp chiếc xe trở nên tinh tế hơn để cạnh tranh với các đối thủ, đây cũng là mẫu xe đầu tiên của Mazda đại diện cho tham vọng 'hướng đến sự cao cấp'.

Ở giai đoạn từ 2019 - 2021, Mazda 3 chỉ sử dụng duy nhất động cơ 4 xi-lanh có công suất 186 mã lực. Lần đầu tiên, hệ dẫn động tất cả các bánh được áp dụng trên toàn bộ các phiên bản của Mazda 3, giúp khả năng vận hành của mẫu xe được tối ưu một cách đáng kể.

Đến năm 2021, Mazda bổ sung thêm hai phiên bản động cơ mới. Theo đó, ở phiên bản tiêu chuẩn là động cơ 2.0L sản sinh 155 mã lực còn với phiên bản cao cấp là động cơ 2.5L cho công suất lên tới 250 mã lực.

Mazda 3 thế hệ 4 thực sự là đối thủ đáng gờm trong phân khúc.

Mazda 3 2023 ra mắt tại Malaysia với nhiều nâng cấp, giá quy đổi từ 808 triệu Mazda3 2023 phiên bản nâng cấp vừa được giới thiệu tại thị trường Malaysia với danh sách trang bị, công nghệ được bổ sung nhiều hơn.

Với những thay đổi và cải tiến đáng kể, thế hệ mới nhất của Mazda 3 đã làm chủ trong phân khúc tại nhiều thị trường.

Đời xe Mazda 3 tại Việt Nam

Thế hệ tiền nhiệm: 1977 - 2003

Mazda 323 chính thức ra mắt vào năm 1977 tại Việt Nam và gần như trở nên nổi bật trong phân khúc xe hơi hạng C. Năm 1994, Mazda hợp tác với Liên doanh ô tô Hòa Bình (VMC) để đưa những chiếc Mazda 323 về Việt Nam, trong cuối những năm 90 đầu năm 2000, Mazda 323 là một trong những mẫu xe chủ lực của hãng tại thị trường Việt Nam.

Thế hệ tiền nhiệm của Mazda 3 đã gây ấn tượng tốt tại Việt Nam

Đời xe Mazda 3 thứ nhất: 2004 - 2005

Ngày 11/08/2004, Mazda 3 được giới thiệu tại Việt Nam với phiên bản sedan 4 cửa lắp ráp trong nước với kích thước nhỏ gọn. Xe được Liên doanh ôtô Hòa Bình (VMC) phân phối và ở thời kỳ này, Mazda 3 được định vị như một mẫu xe có nhiệm vụ "tiên phong" chứ chưa thực sự thành công về mặt doanh số ở nước ta. Thời điểm này mẫu xe Toyota Corolla Altis đang được người dùng Việt ưa chuộng hơn.

Mazda 3 sử dụng động cơ xăng 1.6L I4 DOHC, 16 van khá tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường nhờ lượng khí thải thấp. Xe có hai tùy chọn hộp số tự động hoặc hộp số sàn. Với thiết kế ngoại hình thể thao cùng với kết cấu thân xe cứng cáp, đối tượng nhắm đến của mẫu sedan này là những người trẻ tuổi thành đạt.

Mazda 3 thế hệ đầu tiên đã sớm có mặt tại Việt Nam

Bên cạnh phiên bản lắp ráp trong nước, Mazda 3 thế hệ thứ nhất còn được phân phối tại Việt Nam thông qua con đường nhập khẩu nguyên chiếc không chính hãng, chủ yếu từ Đài Loan.

Đời xe Mazda 3 thứ hai: 2005 - 2014

KIA Rio 2015 hatchback giá 350 triệu: Xe 'chất' nhưng giá 'chát' Một chiếc KIA Rio thuộc dòng xe cỡ B nhập khẩu Hàn Quốc sử dụng 8 năm có giá tương đương với xe sedan cỡ C 9-10 năm tuổi như Mazda3 khiến nhiều người cảm thấy lăn tăn khi lựa chọn.

Năm 2005, việc lắp ráp Mazda tại Việt Nam qua dây chuyền của Liên doanh ôtô Hòa Bình chấm dứt và Mazda rút khỏi thị trường trong nước. Đây có thể xem là một nốt trầm buồn của Mazda 3 trên dải đất hình chữ S.

Đến đầu năm 2011, Mazda quay trở lại thị trường Việt Nam thông qua Công ty Vina Mazda, một thành viên trực thuộc Công ty CP Ô tô Trường Hải (Thaco). Thời gian đầu, Vina Mazda chỉ nhập khẩu nguyên chiếc và phân phối 1 số mẫu xe tại việt Nam. Tuy nhiên, đến năm 2012, Mazda trở lại Việt Nam sau khi liên doanh với Thaco xây dựng nhà máy sản xuất, lắp ráp xe Mazda tại Khu kinh tế mở Chu Lai, tỉnh Quảng Nam với vốn đầu tư hơn 20 triệu USD, công suất tối đa 10.000 chiếc/năm và được tập đoàn Mazda Nhật Bản chuyển giao công nghệ.

Mazda 3 thế hệ thứ 2 được phân phối tại thị trường Việt gồm xe nhập khẩu và lắp ráp trong nước, xe trang bị động cơ xăng 1.6L với hai tùy chọn hộp số tự động hoặc hộp số sàn. Trong những năm 2013 - 2014, doanh số của hãng Mazda bùng nổ nhờ vào 3 mẫu xe chủ lực là Mazda Cx5, Mazda 3 và Mazda BT50.

Mazda 3 thế hệ thứ 2 tại Việt Nam

Đời xe Mazda 3 thứ ba: 2014 - 2018

Cuối tháng 12 năm 2014, thế hệ thứ ba của Mazda 3 chính thức ra mắt tại Việt Nam. Mazda 3 thế hệ thứ 3 có giá bán từ 749 đến 822 triệu đồng, thấp hơn đối thủ Altis từ 60 đến 62 triệu đồng nhưng có thêm những trang bị thu hút khác như: màn hình HUD trên kính chắn gió, hệ thống giải trí với màn hình cảm ứng LCD 7 inch tích hợp DVD, điều hòa tự động, dàn âm thanh 6 loa chất lượng cao…

Chưa dừng lại ở đó, Mazda 3 còn mang trong mình 2 ưu điểm vượt trội đánh thẳng vào sở thích của khách hàng Việt, đó là ngôn ngữ thiết kế KODO sang trọng và động cơ Skyactiv cho khả năng vận hành hiệu quả, tiết kiệm nhiên liệu.

Hai đặc tính trên giúp Mazda 3 thực sự chiếm được cảm tình của đông đảo người dùng, trở nên khác biệt so với phần còn lại nói chung và Corolla Altis nói riêng.

Đời xe Mazda 3 thứ tư: 2019 - nay

Mazda 3 thời điểm này đang là mẫu xe hot nhất trong phân khúc sedan bình dân hạng C tại thị trường Việt Nam và luôn có doanh số dẫn đầu phân khúc.

Thế hệ thứ tư ra mắt vào năm 2019 gồm 10 phiên bản bao gồm xe sedan và hatchback, được coi là phiên bản có sự lột xác về ngoại thất lẫn nội thất. Mazda 3 thế hệ mới vẫn áp dụng ngôn ngữ thiết kế Kodo hoàn toàn mới của hãng, hướng tới sự tối giản nhưng cũng không kém phần thanh lịch và ấn tượng.

Mazda 3 mới được phát triển dựa trên nền tảng khung gầm Skyactiv-Vehicle Architecture và sử dụng động cơ xăng Skyactiv-X thế hệ mới. Khoang cabin cũng được đánh giá là mang tính cách mạng và nâng cấp đáng kể, các chi tiết nội thất của xe đều được làm từ các vật liệu cao cấp và được thiết kế theo phong cách tối giản “less is more” đậm chất Nhật Bản.

Xe trang bị động cơ 1.5L có công suất tối đa 110 mã lực, mô-men xoắn cực đại 146 Nm và động cơ 2.0L sản sinh công suất 153 mã lực và mô-men xoắn 200 Nm. Sử hộp số tự động 6 cấp cùng với hệ dẫn động cầu trước.

Mazda 3 đang vẫn dẫn đầu phân khúc sedan hạng C tại Việt Nam

Kể từ tháng 9 năm 2022, Mazda 3 bỏ phiên bản động cơ 2.0L. Như vậy, Mazda3 hiện chỉ còn 5 phiên bản gồm 3 xe kiểu dáng sedan 2 xe kiểu dáng hatchback, đều trang bị động cơ 1.5 lít. Xe có giá bán từ 579 triệu đến 729 triệu đồng. Tháng 2/2024, Mazda3 bổ sung thêm phiên bản 1.5L Signature là bản cao cấp nhất, có giá 739 triệu đồng với những trang bị tiện nghi, tính năng an toàn hơn so với bản Premium. Hiện tại đời xe Mazda 3 có tất cả là 6 phiên bản.

Ở thị trường Việt Nam hiện tại, Mazda 3 vẫn đang cạnh tranh khốc liệt cho ngôi vị dẫn đầu trong phân khúc sedan hạng C cùng các đối thủ sừng sỏ như Kia K3, Honda Civic, Hyundai Elantra và đặc biệt là Toyota Corolla Altis.