Toyota và Nissan bứt phá tại Trung Quốc nhờ xe điện nội địa hóa

Trước áp lực cạnh tranh ngày càng lớn tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới, các nhà sản xuất Nhật Bản đang tăng tốc trong cuộc đua điện hóa, với chiến lược tập trung phát triển các mẫu xe thuần điện phù hợp hơn với thị hiếu và nhu cầu người tiêu dùng Trung Quốc. Những nỗ lực này bước đầu đã ghi nhận những tín hiệu tích cực.

Đáng chú ý, mẫu SUV thuần điện Toyota bZ3X ra mắt từ tháng 3 nhanh chóng tạo được sức hút trên thị trường, góp mặt trong nhóm xe SUV năng lượng mới bán chạy nhất thuộc các thương hiệu nước ngoài tại Trung Quốc trong tháng 4.

Tính đến cuối tháng 4, Toyota đã bàn giao khoảng 10.000 xe bZ3X cho khách hàng. Thành tích này góp phần giúp doanh số ô tô mới của hãng tại Trung Quốc tăng trưởng ấn tượng 21% so với cùng kỳ năm trước, đạt 142.800 xe trong tháng. Đặc biệt, Toyota trở thành hãng xe Nhật duy nhất trong nhóm “Big Three” gồm Toyota, Nissan và Honda ghi nhận mức tăng trưởng dương trong giai đoạn này.

Riêng mảng xe điện, Toyota đạt mức tăng trưởng ấn tượng 84%, với tổng cộng 9.400 xe điện được tiêu thụ tại Trung Quốc chỉ trong tháng 4 – một bước tiến đáng chú ý trong hành trình chuyển đổi năng lượng tại thị trường chiến lược này.

Xe điện Toyota bZ3X tại Trung Quốc.

Sự hợp tác chiến lược giữa Toyota và liên doanh GAC tại Trung Quốc đang mang lại những sản phẩm mang tính bản địa hóa cao, tiêu biểu là mẫu SUV điện bZ3X. Mẫu xe này được phát triển dựa trên nền tảng kinh nghiệm dày dạn của GAC trong lĩnh vực xe điện vốn được tích lũy qua thương hiệu con Aion chuyên sản xuất xe năng lượng mới.

Một trong những điểm nổi bật về công nghệ của bZ3X là hệ thống hỗ trợ lái thông minh, được phát triển cùng startup công nghệ Momenta – đơn vị chuyên cung cấp giải pháp trí tuệ nhân tạo cho xe tự hành. Bên cạnh đó, mẫu SUV điện này được trang bị công nghệ sạc nhanh, cho phép nạp pin từ 30% lên 80% chỉ trong 24 phút một thông số ấn tượng trong phân khúc xe điện phổ thông.

Yếu tố giá bán cũng góp phần quan trọng vào sức hấp dẫn của bZ3X. Phiên bản tiêu chuẩn có giá khởi điểm từ 109.800 nhân dân tệ (tương đương khoảng 15.200 USD), mức giá cạnh tranh hơn nhiều so với các mẫu xe điện trước đây của Toyota tại thị trường Trung Quốc như bZ4X hay bZ3.

Theo ông Wen Dali Phó Tổng Giám đốc điều hành GAC Toyota những mẫu xe điện mới này được thiết kế để phù hợp với thị hiếu của thế hệ người tiêu dùng trẻ tại Trung Quốc, không chỉ về thiết kế mà còn về tính năng và chi phí sở hữu.

Ở phía Nissan, mẫu sedan chạy điện N7 cũng đang tạo được hiệu ứng tích cực ngay sau khi ra mắt. Tính đến ngày 15/5, số đơn đặt hàng dành cho mẫu xe này đã đạt mốc 10.000 chiếc. Dù tổng doanh số tháng 4 của Nissan tại Trung Quốc giảm 16% so với cùng kỳ năm ngoái, đây vẫn là mức tiêu thụ cao nhất kể từ đầu năm 2025 – cho thấy tín hiệu phục hồi nhờ sản phẩm mới thu hút khách hàng quay lại showroom.

Nissan N7 là minh chứng rõ ràng cho chiến lược “nội địa hóa triệt để” của hãng tại Trung Quốc. Mẫu xe này sở hữu nhiều trang bị độc đáo như tủ lạnh tích hợp, ghế có chức năng kiểm soát tư thế thông minh dựa trên AI và hệ thống massage những tính năng được nghiên cứu để phù hợp với nhu cầu sử dụng của người dùng Trung Quốc hiện đại. Mức giá khởi điểm của N7 là 119.900 nhân dân tệ (khoảng 16.500 USD), cạnh tranh trực tiếp trong phân khúc sedan điện cỡ trung.

Ông Isao Sekiguchi Giám đốc điều hành Dongfeng Nissan Passenger Vehicle chia sẻ với Nikkei rằng Nissan đã thay đổi căn bản phương thức phát triển sản phẩm. Không còn áp dụng mô hình "điện khí hóa toàn cầu" như trước, giờ đây toàn bộ quá trình thiết kế, phát triển và lựa chọn linh kiện đều do liên doanh tại Trung Quốc đảm nhiệm, thay vì phụ thuộc vào trung tâm R&D tại Nhật Bản.

Xe điện Nissan N7 tại một điểm trưng bày ở Trung Quốc.

Thị trường ô tô Trung Quốc đang chuyển mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên điện khí hóa, với tốc độ thay đổi chưa từng có, đặc biệt dưới sự bứt phá của các hãng xe điện nội địa như BYD. Nhờ lợi thế phát triển công nghệ trong nước và chiến lược định giá linh hoạt, các thương hiệu Trung Quốc đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường, tạo ra cuộc cạnh tranh khốc liệt về giá và công nghệ mà các hãng xe truyền thống, đặc biệt là Nhật Bản, khó có thể làm ngơ.

Trong bối cảnh đó, các "ông lớn" Nhật Bản như Toyota, Honda và Nissan đang chịu áp lực suy giảm nghiêm trọng. Tổng doanh số của ba hãng này tại Trung Quốc trong năm 2024 chỉ đạt khoảng 3,3 triệu xe giảm tới 30% so với mức đỉnh năm 2021. Thị phần cộng gộp của nhóm xe Nhật đã lao dốc từ 20,6% xuống chỉ còn 11,2%, đánh dấu một sự sụt giảm đáng lo ngại trong một trong những thị trường quan trọng nhất thế giới.

Để giành lại thị phần, từ khoảng năm 2022, các hãng xe Nhật bắt đầu phát triển dòng xe điện bản địa hóa được thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc. Một số mẫu đã ra mắt trong năm 2024, thể hiện nỗ lực thích ứng với thị hiếu và nhu cầu người tiêu dùng địa phương. Tuy nhiên, với áp lực cạnh tranh giá bán ngày càng gia tăng, việc phục hồi vị thế sẽ là bài toán khó.

Một ví dụ điển hình là mẫu SUV điện S7 – sản phẩm đầu tiên thuộc thương hiệu Ye của liên doanh Dongfeng Honda. Chỉ hơn một tháng sau khi ra mắt với giá 259.900 nhân dân tệ (khoảng 36.100 USD) vào tháng 3, mẫu xe này đã phải điều chỉnh giảm giá sâu, lên tới 60.000 nhân dân tệ (tương đương 8.300 USD), cho thấy mức độ khốc liệt của cuộc đua định giá. Dù được phát triển hoàn toàn tại Trung Quốc nhằm đáp ứng nhu cầu bản địa, S7 vẫn bị đánh giá là đắt hơn so với đối thủ trực tiếp – Toyota bZ3X, dù cả hai cùng ra mắt trong thời điểm tương đương.

Doanh số Honda tại Trung Quốc trong tháng 4 đã sụt giảm khoảng 40% so với cùng kỳ năm trước – mức giảm sâu nhất trong nhóm ba hãng lớn đến từ Nhật. Trong khi đó, Toyota và Nissan có mức độ ổn định tốt hơn, tuy nhiên vẫn còn cách xa các đối thủ nội địa về doanh số. Dù bZ3X được xếp vào nhóm xe điện nước ngoài bán chạy nhất tháng 4, nhưng nếu tính toàn bộ thị trường, mẫu xe này chỉ đứng thứ 20 – một vị trí còn khá khiêm tốn.

Toyota dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng danh mục sản phẩm với mẫu SUV điện mới bZ7, nổi bật nhờ tích hợp buồng lái thông minh do Huawei Technologies phát triển. Cùng lúc, Nissan và Honda cũng đang chuẩn bị giới thiệu thêm nhiều mẫu xe điện thế hệ mới, kỳ vọng sẽ tạo nên cú hích cho giai đoạn cuối năm 2024 và sang 2025.