So sánh động cơ 2 kỳ và 4 kỳ: Những đặc tính kỹ thuật

Thứ Năm, 07/12/2023 - 14:40

Tìm hiểu nguyên lý của động cơ 2 kỳ và 4 kỳ và so sánh những đặc tính kỹ thuật của hai loại động cơ này.

Động cơ đốt trong là một cỗ máy biến đổi năng lượng của nhiên liệu (hóa năng) thành nhiệt năng (đốt cháy) rồi chuyển thành cơ năng (quay trục khuỷu) và sinh công. Trong ứng dụng thực tế, động cơ đốt trong thường có hai loại cơ bản là động cơ 2 kỳ và động cơ 4 kỳ. Cả hai loại động cơ này đều hoạt động theo một chu trình công suất khép kín là: hút – nén – nổ – xả.

Nguyên lý hoạt động và ưu – nhược điểm của động cơ 2 kỳ

Động cơ 2 kỳ thường là động cơ xăng 2 kỳ, có công suất thấp hoặc được làm để khởi động cho động cơ chính diesel, một số trường hợp động cơ tĩnh tại cũng được sử dụng động cơ diesel 2 kỳ. Động cơ 2 kỳ là động cơ đốt trong không có van (xupap), không có hệ thống bôi trơn riêng biệt, kết cấu đơn giản, ít bộ phận và nhẹ. Pittong làm nhiệm vụ đóng mở đường nạp và xả.

Ứng dụng của động cơ 2 kỳ

Động cơ 2 kỳ hoạt động với một chu trình công suất (hút – nén – nổ – xả) xảy ra trong hai hành trình của pittong (lên và xuống) tức bằng một vòng quay của trục khuỷu.

Nguyên lý hoạt động cơ bản của động cơ 2 kỳ:

Pittong đi từ điểm chết dưới lên điểm chết trên, van lưỡi gà mở, nạp hỗn hợp không khí/ nhiên liệu vào khoang cacte, đồng thời tiến hành việc xả khí xót và nén hỗn hợp hòa khí. Ở cuối hành trình này, bugi đánh lửa đốt cháy nhiên liệu, áp suất tăng lên đẩy pittong đi xuống.

Pittong từ điển chết trên xuống điểm chết dưới thực hiện hành trình sinh công, đồng thời xả khí thải và nạp hòa khí từ khoang cacte vào trong buồng đốt động cơ. Như vậy, chu trình sinh công suất của động cơ đã hoàn thành và tiếp tục một chu trình mới.

Động cơ 2 kỳ không có hệ thông bôi trơn cụ thể, bởi vì cácte của nó cần phải làm nhiệm vụ của buồng nén phụ (nạp khí vào trong kỳ nén). Vậy nên, nhiên liệu xăng sử dụng cần được pha trộn với dầu bôi trơn với một tỷ lệ nhất định. Khi hỗn hợp hòa khí tràn vào khoang cácte, làm nhiệm vụ bôi trơn các bộ phận bên trong động cơ. Do cách bôi trơn này không thực sự hiệu quả, nên động cơ 2 kỳ thường dễ hỏng.

Ưu điểm của động cơ 2 kỳ:

  • Cấu tạo đơn giản, không có xupap.
  • Cháy một lần cho mỗi vòng quay, có nghĩa rằng công suất đầu ra lớn hơn động cơ 4 kỳ.
  • Chi phí sản xuất thấp.
  • Động cơ 2 kỳ có tiềm năng cho công suất gấp hai lần so với động cơ 4 kỳ có cùng dung tích (thực tế chỉ bằng 1.5 lần).

Dễ dàng bảo trì, sửa chữa.

Nhược điểm của động cơ 2 kỳ

  • Tuổi thọ ngắn hơn động cơ 4 kỳ do không có hệ thống bôi trơn cụ thể.
  • Cần pha trộn nhiên liệu và dầu để bôi trơn động cơ nên sẽ tốn dầu bôi trơn hơn, cháy kém hiệu quả.
  • Tiêu hao nhiều nhiên liệu.
  • Động cơ 2 kỳ sinh ra rất nhiều khói nên gây ô nhiễm môi trường hơn.
  • Hỗn hợp không khí, nhiên liệu bị rò rỉ ra ngoài ống xả.

Nguyên lý hoạt động và ưu - nhược điểm của động cơ 4 kỳ

Động cơ 4 kỳ hoạt động với 4 hành trình của pittong (2 chu kỳ pittong) tương đương 2 vòng quay của trục khuỷu để hoàn thành một chu trình công suất. Ở động cơ 4 kỳ, nó có cấu tạo phức tạp hơn và cần có các van (xupap) để đóng/mở cửa xả và nạp. Bên cạnh đó, động cơ 4 kỳ còn có một hệ thống bôi trơn hoàn chỉnh giúp các chi tiết bên trong động cơ lâu bị hao mòn hơn, đạt được tuổi thọ cao hơn.

Ứng dụng động cơ 4 kỳ

Ở động cơ 4 kỳ, mỗi một kỳ sẽ thực hiện bởi một hành trình hoàn chỉnh của pittong. Về nguyên lý thì rất đơn giản nhưng nó lại có cấu tạo phức tạp hơn động cơ 2 kỳ, cần phải có trục cam, xupap…

Nguyên lý hoạt động cơ bản của động cơ 4 kỳ (xăng)

  • Kỳ 1 – Nạp: Pittong đi từ điểm chết dưới xuống điểm chết trên, xupap nạp mở, xupap xả đóng, hỗn hợp hòa khí vào xylanh.
  • Kỳ 2 – Nén: Pittong đi từ điểm chết dưới lên điểm chết trên, cả hai xupap nạp và xả đều đóng lại, hỗn hợp hòa khí được nén trong buồng đốt đến áp suất cao.
  • Kỳ 3 – Nổ, sinh công: Cả hai xupap vẫn đóng, khi pittong lên điểm chết trên – trong một vùng lân cận điểm chết trên, bugi bật tia lửa điện, đốt cháy hỗn hợp hòa khí bên trong, áp suất tăng lên nhanh chóng trong buồng đốt, đẩy pittong đi xuống từ điểm chết trên tới điểm chết dưới.
  • Kỳ 4 – Xả: Pittong đi từ điểm chết dưới lên điểm chết trên, hỗn hợp đã cháy hoàn toàn được đẩy ra ngoài khi xupap xả mở, xupap nạp đóng, cuối hành trình xả, xupap nạp mở và chuẩn bị cho một chu trình công suất tiếp theo.

Ưu điểm của động cơ 4 kỳ:

  • Nhiều momen xoắn hơn, động cơ êm và đáng tin cậy hơn.
  • Tuổi thọ cao hơn động cơ 2 kỳ.
  • Không cần phải trộn lẫn dầu với nhiên liệu.
  • Chạy sạch hơn động cơ 2 kỳ, ít gây ô nhiễm hơn.
  • Tiết kiệm nhiên liệu.

Nhược điểm của động cơ 4 kỳ:

  • Thiết kế phức tạp.
  • Cơ cấu phối khí xupap thiết kế phức tạp, khó sửa chữa/khắc phục sự cố hơn.
  • Công suất chỉ bằng một nửa so với động cơ 2 kỳ cùng dung tích (theo lý thuyết).
  • Nhiều bộ phận hơn, chi phí sản xuất và sửa chữa đắt hơn.
  • Cấu tạo phức tạp hơn nên động cơ này nặng hơn nhiều.
Chia sẻ

Tin cũ hơn

Lịch sử hình thành các đời xe Mazda BT-50 trên Thế Giới và Việt Nam

Mazda BT-50 là mẫu xe bán tải cỡ nhỏ/ cỡ trung được nhà sản xuất Mazda Nhật Bản ra mắt lần đầu tiên vào năm 2006 và nhanh chóng gia nhập vào sân chơi bán tải trên thị trường quốc tế. Đến năm 2011, Mazda BT-50 mới chính thức trình làng tại Việt Nam..

Tại sao lốp xe chỉ có màu đen mà không phải là màu khác?

Chúng ta đều biết thành phần chính của lốp xe là cao su, tuy nhiên, cao su có màu trắng nhưng tại sao lốp xe lại chỉ có duy nhất màu đen?

Lịch sử hình thành và các thế hệ xe Toyota Yaris

Toyota Yaris là một trong những mẫu xe supermini/subcompact thành công và được yêu thích nhất của Toyota. Ra mắt lần đầu tiên vào năm 1999, Toyota Yaris đã thay thế vị trí của hai dòng xe trước đó là Toyota Starlet và Tercel. Tính đến thời điểm hiện tại, Yaris đã trải qua 4 thế hệ cải tiến và phát triển, minh chứng cho sự bền bỉ và sức hấp dẫn của mẫu xe này trong phân khúc xe nhỏ gọn.

Các đời xe Hyundai SantaFe: lịch sử hình thành, các thế hệ

Hyundai SantaFe là mẫu xe SUV hạng D phát triển dựa trên nền tảng của Hyundai Sonata, được đặt tên dựa theo thành phố SantaFe ở tiểu bang New Mexico, Hoa Kỳ. Hyundai SantaFe được giới thiệu lần đầu tiên là vào năm 2001, tính đến nay đã trải qua 4 thế hệ nâng cấp và phát triển. Đây cũng là mẫu SUV đầu tiên của nhà Hyundai.

Lẫy chuyển số là gì? Những mẫu xe số tự động vì sao lẫy chuyển số là trang bị nên có?

Hầu hết các xe sử dụng hộp số tự động ngày nay đều trang bị khả năng sang số thủ công, qua đó giúp người lái có thể tự mình thay đổi cấp số thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào các thuật toán xử lý của xe. Tùy theo hãng sản xuất mà việc sang số này có thể được thực hiện theo hai cách phổ biến là thông qua cần số của xe và/hoặc sử dụng các lẫy chuyển số được bố trí ngay phía sau vô lăng.

Có thể bạn quan tâm

  • Hệ thống hỗ trợ lực phanh khẩn cấp BA là gì
    Hệ thống hỗ trợ lực phanh khẩn cấp BA là gì
    Hệ thống hỗ trợ phanh khẩn cấp BA (Brake Assist) là một tính năng an toàn trên ô tô giúp hỗ trợ lực phanh trong tình huống khẩn cấp.
  • Lịch sử hình thành và phát triển các thế hệ xe MG ZS
    Lịch sử hình thành và phát triển các thế hệ xe MG ZS
    Việc MG rời khỏi thị trường Việt Nam trong một khoảng thời gian ngắn thực chất chỉ là bước đi chiến lược. Hiện tại, MG đã quay trở lại với những kế hoạch bài bản và định hướng phát triển vững chắc hơn.
  • Lịch sử hình thành và phát triển của thương hiệu xe Volvo
    Lịch sử hình thành và phát triển của thương hiệu xe Volvo
    Volvo là thương hiệu xe hơi có nguồn gốc từ Thụy Điển, được thành lập cách đây hơn 100 năm. Đã có những giai đoạn mà Volvo đạt đến đỉnh cao doanh số, với hàng triệu chiếc xe được bán ra trên toàn cầu, nhờ vào sự uy tín về độ an toàn và chất lượng.
  • Lịch sử hình thành và các đời xe Mercedes-Benz G-Class
    Lịch sử hình thành và các đời xe Mercedes-Benz G-Class
    Mercedes-Benz G-Class là một mẫu xe off-road nổi bật từ thương hiệu Đức, nổi tiếng với thiết kế mạnh mẽ như một chiến binh.
  • Lịch sử các đời xe Toyota Fortuner trên thế giới và Việt Nam
    Lịch sử các đời xe Toyota Fortuner trên thế giới và Việt Nam
    Toyota Fortuner, còn được biết đến với tên gọi Toyota SW4 ở một số thị trường, bắt nguồn từ từ tiếng Anh "Fortune," mang ý nghĩa tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng. Được Toyota Motor – hãng ô tô hàng đầu Nhật Bản – giới thiệu lần đầu vào năm 2004, Fortuner được phát triển dựa trên nền tảng khung gầm của mẫu bán tải Toyota Hilux, mang đến sự mạnh mẽ và bền bỉ.