Hệ thống kiểm soát áp suất lốp (TPMS) là gì? Cách hoạt động và vai trò an toàn
Thứ Tư, 28/05/2025 - 20:09 - tienkm
Hệ thống kiểm soát áp suất lốp (Tire Pressure Monitoring System – TPMS) là một trong những công nghệ an toàn thụ động nhưng đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ người lái và tăng độ bền cho lốp xe.
TPMS có chức năng giám sát áp suất không khí bên trong các lốp và đưa ra cảnh báo ngay khi phát hiện sự chênh lệch bất thường, giúp người lái kịp thời xử lý để tránh các tình huống nguy hiểm như nổ lốp hay mất kiểm soát khi vận hành tốc độ cao.
Về cấu tạo, TPMS được chia thành hai loại chính:
- TPMS trực tiếp (dTPMS) sử dụng cảm biến đặt bên trong từng bánh xe để đo áp suất thực tế. Loại này có độ chính xác cao và khả năng phát hiện tức thời, thường được trang bị trên các dòng xe cao cấp hoặc phiên bản cao nhất trong một dải sản phẩm. Một số ví dụ có thể kể đến như Mercedes-Benz C-Class C 300 AMG, Toyota Corolla Cross HEV, Hyundai Tucson Turbo hay Kia Seltos bản Luxury.
- TPMS gián tiếp (iTPMS) hoạt động thông qua hệ thống ABS và cảm biến tốc độ bánh xe, từ đó phân tích sự chênh lệch vòng quay để suy ra sự thay đổi áp suất. Loại này có chi phí thấp hơn, thường được áp dụng trên các dòng xe phổ thông như Toyota Vios bản MT, Hyundai Grand i10, Kia Morning hay Honda City bản G.
Dù là TPMS trực tiếp hay gián tiếp, công nghệ này vẫn đang ngày càng phổ biến, phản ánh xu hướng an toàn chủ động trong ngành công nghiệp ô tô hiện đại. Người dùng nên tìm hiểu kỹ về loại TPMS mà xe mình được trang bị để có phương án bảo dưỡng, thay thế hoặc xử lý kịp thời khi có sự cố.
TPMS hoạt động thế nào?
Hệ thống kiểm soát áp suất lốp (TPMS) không chỉ là một tính năng hỗ trợ, mà còn là một trong những công nghệ an toàn thiết yếu trên xe hiện đại – giúp duy trì hiệu suất vận hành, tiết kiệm nhiên liệu và đảm bảo an toàn cho người lái trong mọi điều kiện giao thông.
TPMS trực tiếp (Direct TPMS - dTPMS) hoạt động dựa trên các cảm biến áp suất gắn bên trong từng bánh xe. Các cảm biến này liên tục đo đạc chính xác thông số áp suất và nhiệt độ bên trong lốp, sau đó truyền dữ liệu về bộ điều khiển trung tâm và hiển thị trực quan lên màn hình tap-lô hoặc màn hình giải trí trung tâm. Khi áp suất bất kỳ bánh nào giảm xuống dưới ngưỡng an toàn – thông thường là dưới 25% so với mức tiêu chuẩn – hệ thống sẽ ngay lập tức kích hoạt đèn cảnh báo, thường là biểu tượng chớp đỏ hình lốp có dấu chấm than, giúp tài xế nhận biết và xử lý kịp thời.
TPMS gián tiếp (Indirect TPMS - iTPMS) không sử dụng cảm biến bên trong lốp mà thay vào đó tận dụng cảm biến vòng quay của hệ thống chống bó cứng phanh (ABS). Khi một bánh xe bị non hơi, đường kính bánh giảm khiến tốc độ quay thay đổi. Hệ thống sẽ phân tích sự sai lệch này và đưa ra cảnh báo gián tiếp cho người lái biết rằng có thể đang có sự cố về áp suất.
Dù là TPMS trực tiếp hay gián tiếp, cả hai hệ thống đều đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm tình trạng lốp non, từ đó giảm thiểu nguy cơ nổ lốp, mất lái – đặc biệt khi di chuyển ở tốc độ cao trên đường cao tốc. Ngoài ra, lốp xe được duy trì ở áp suất tiêu chuẩn không chỉ tăng khả năng bám đường mà còn giúp tiết kiệm nhiên liệu từ 2-5%, đồng thời kéo dài tuổi thọ của lốp.
Với vai trò vừa là công cụ cảnh báo sớm, vừa là trợ thủ đắc lực trong quản lý vận hành, TPMS nên được xem như một tiêu chuẩn quan trọng khi người dùng lựa chọn xe, đặc biệt trong bối cảnh hạ tầng giao thông còn tiềm ẩn nhiều rủi ro như hiện nay.
Hỗ trợ gì cho tài xế?
Có thể khẳng định rằng hệ thống kiểm soát áp suất lốp (TPMS) là một công nghệ an toàn quan trọng, nhưng vẫn tồn tại những hạn chế nhất định mà người sử dụng cần lưu ý để khai thác hiệu quả và tránh phát sinh chi phí không đáng có.
Với hệ thống TPMS trực tiếp (dTPMS) – nhờ sử dụng cảm biến đặt bên trong từng lốp xe nên có độ chính xác cao, nhưng đổi lại, chi phí bảo trì và thay thế cũng cao hơn đáng kể. Nguyên nhân đến từ cấu trúc cảm biến phức tạp và vị trí lắp đặt yêu cầu kỹ thuật chuyên môn cao. Đặc biệt, khi thay lốp xe, nếu kỹ thuật viên thao tác không đúng cách, cảm biến rất dễ bị va đập, nứt vỡ hoặc hỏng hóc – dẫn đến việc phải thay mới cảm biến với chi phí không hề rẻ, thường dao động từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng cho mỗi bánh xe, tùy vào dòng xe và thương hiệu cảm biến.
Đối với TPMS gián tiếp (iTPMS) – tuy có chi phí tích hợp rẻ hơn và không cần lắp cảm biến trong lốp, nhưng lại tồn tại điểm yếu rõ rệt về mặt độ chính xác. Cụ thể, hệ thống không thể xác định chính xác bánh xe nào đang gặp vấn đề áp suất, mà chỉ phát hiện dựa trên sai lệch tốc độ quay của bánh xe. Điều này khiến người lái mất thêm thời gian để kiểm tra thủ công từng lốp khi có cảnh báo xuất hiện, và đôi khi dẫn tới hiểu nhầm nếu sai lệch đến từ yếu tố khác như mặt đường trơn trượt, tải trọng lệch hay điều kiện thời tiết.
Ngoài ra, trên thị trường hiện nay cũng có nhiều giải pháp kiểm soát áp suất lốp dạng phụ kiện lắp ngoài. Đây là lựa chọn phù hợp cho các xe chưa được trang bị TPMS từ nhà máy. Các bộ cảm biến gắn ngoài – thường lắp thay thế van lốp hoặc gắn vào nắp van – có thể kết nối với màn hình hiển thị đặt trong cabin hoặc qua ứng dụng điện thoại. Dù độ chính xác không thể sánh với dTPMS, nhưng vẫn cung cấp thông tin cơ bản và kịp thời về tình trạng lốp, giúp người lái chủ động kiểm tra và xử lý trước khi xảy ra sự cố nghiêm trọng như nổ lốp hay mất lái ở tốc độ cao.
Bài liên quan
Tin cũ hơn
Đèn pha và đèn cốt (cos) khác nhau như thế nào
Lịch sử hình thành và các đời xe BMW X3
Hệ thống cảnh báo phương tiện bằng âm thanh AVAS là gì
Tìm hiểu động cơ nén biến thiên VC-Turbo của Nissan và Infiniti
Hệ thống hỗ trợ lái xe nâng cao ADAS là gì
Có thể bạn quan tâm
-
Lỗi thường gặp khi dùng phanh ô tô và cách xử lý an toànPhanh không chỉ đơn thuần là để dừng xe, mà còn là một kỹ năng kiểm soát động lực quan trọng. Người lái cần thành thạo việc phối hợp giữa lực phanh và lực hãm từ động cơ nhằm giảm tốc một cách hợp lý trước khi vào cua, giúp xe ổn định, bám đường tốt mà vẫn duy trì được vận tốc tối ưu để thoát cua nhanh và an toàn.
-
Tiết lộ 6 bộ phận ô tô cũ dễ “đổ bệnh” khi trời nắng nóng, chủ xe cần lưu ý ngayVào mùa nắng nóng, các bộ phận như hệ thống điều hoà, lốp xe, nước làm mát và cần gạt mưa trên ô tô cũ thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ hư hỏng do đã xuống cấp theo thời gian và chịu ảnh hưởng trực tiếp từ điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Chính vì vậy, việc kiểm tra và bảo dưỡng kỹ lưỡng các hạng mục này ngay từ đầu mùa hè là bước chuẩn bị quan trọng giúp đảm bảo xe vận hành ổn định, an toàn và bền bỉ.
-
Bị từ chối đăng kiểm dù thay đèn chính hãng: Cảnh báo lỗi thường gặp!Không ít chủ xe đã thay thế cụm đèn chiếu sáng bằng loại có hình dáng và thông số kỹ thuật tương tự đèn chính hãng, tuy nhiên vẫn bị trung tâm đăng kiểm từ chối do sử dụng đèn dành cho thị trường xe tay lái nghịch.
-
Nhớ "khám sức khỏe" 6 bộ phận này trên ô tô để yên tâm vi vu dịp nghỉ lễ 30/4Trước mỗi chuyến về quê hay du lịch bằng ô tô, đặc biệt là trong dịp lễ 30/4 - 1/5 sắp tới, việc kiểm tra kỹ lưỡng một số bộ phận quan trọng của xe là điều cần thiết để đảm bảo an toàn và yên tâm đồng hành cùng gia đình và bạn bè.
-
Hướng dẫn lắp đặt Camera hành trình ô tô đúng cách, hiệu quả nhấtCamera hành trình là thiết bị quan trọng, được khuyến nghị lắp đặt trên các phương tiện cơ giới từ ô tô 4 bánh trở lên nhằm hỗ trợ giám sát hành trình và nâng cao an toàn khi di chuyển. Dưới đây là những lưu ý quan trọng cần biết khi lắp đặt camera hành trình.