Tương lai xe điện: Không chỉ là "cuộc chiến" giá cả, còn những yếu tố bất ngờ nào?

Khả năng chi trả chỉ là một phần của câu đố về tương lai của xe điện.

Để thị trường EV thực sự bùng nổ và đạt đến ngưỡng phổ cập, cần hội tụ một loạt yếu tố cốt lõi mang tính hệ sinh thái:

Hạ tầng giao thông hiện đại: Một mạng lưới đường bộ đồng bộ, chất lượng cao là nền tảng cơ bản giúp tối ưu hiệu quả vận hành của xe điện, đặc biệt với các mẫu EV có tầm hoạt động dài và công nghệ hỗ trợ lái tiên tiến.

Mạng lưới trạm sạc công cộng tốc độ cao: Hệ thống sạc cần được triển khai rộng khắp, với mật độ phủ đều trên toàn quốc. Quan trọng hơn, các trạm sạc này cần hỗ trợ sạc nhanh hoặc siêu nhanh, rút ngắn thời gian chờ và tạo sự tiện lợi ngang bằng – hoặc tốt hơn – so với việc tiếp nhiên liệu tại các trạm xăng truyền thống.

Đảm bảo năng lực cung cấp điện ổn định và bền vững: Việc gia tăng số lượng xe điện kéo theo nhu cầu năng lượng khổng lồ. Do đó, hạ tầng điện quốc gia – đặc biệt là mạng lưới phân phối điện đến từng trạm sạc cần được quy hoạch bài bản, kết hợp với chiến lược phát triển năng lượng tái tạo nhằm đảm bảo khả năng đáp ứng lâu dài.

Chính sách hỗ trợ từ Chính phủ: Các ưu đãi thuế, trợ giá, tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt và quy định khuyến khích chuyển đổi sang xe điện sẽ tiếp tục đóng vai trò là “cú hích” quan trọng thúc đẩy thị trường.

Yếu tố niềm tin và thương hiệu: Các hãng xe truyền thống với bề dày lịch sử đang sở hữu lợi thế lớn về lòng tin của người tiêu dùng. Những thương hiệu mới tham gia vào thị trường EV bắt buộc phải xây dựng uy tín, chất lượng và dịch vụ hậu mãi vượt trội nếu muốn tạo chỗ đứng bền vững.

Sự tiện lợi của người dùng là yếu tố sống còn: Khi việc sạc xe điện dễ dàng như đổ xăng, và các giải pháp tài chính thông minh như leasing dựa trên giá trị còn lại (residual value financing) được áp dụng phổ biến – giúp người dùng dễ tiếp cận hơn về mặt chi phí thì đó mới là thời điểm thị trường xe điện có thể chuyển mình thực sự.

Tóm lại, chỉ khi tất cả những yếu tố trên được triển khai đồng bộ và hiệu quả, thị trường EV mới có thể bước vào giai đoạn tăng trưởng quy mô lớn, tạo ra sự thay đổi toàn diện trong hành vi và thói quen di chuyển của người tiêu dùng.

Chi phí pin

Thị trường ô tô Việt: Cũ hay mới, ai sẽ thống trị? Khách hàng cá nhân và doanh nghiệp hiện nay không còn trung thành với một thương hiệu duy nhất như trước, mà thay vào đó, họ đang chuyển hướng đến những nhãn hiệu mới. Đây là một thách thức lớn đối với các thương hiệu lâu đời,...

Trong giai đoạn cao điểm cuối năm 2022, giá lithium carbonate  một trong những nguyên liệu chủ chốt trong sản xuất pin EV đã lên đến khoảng 64.000 bảng Anh mỗi tấn. Tuy nhiên, chỉ sau chưa đầy ba năm, đến tháng 5/2025, giá của cùng loại vật liệu này đã giảm sâu xuống còn khoảng 8.400 bảng Anh mỗi tấn, theo dữ liệu từ Trading Economics. Đây là mức sụt giảm lên tới hơn 760%, cho thấy một xu hướng hạ giá ấn tượng và từng được kỳ vọng sẽ tiếp tục hỗ trợ giảm chi phí sản xuất pin nói riêng, và xe điện nói chung.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy tốc độ giảm giá này đang chậm lại đáng kể. Những biến động địa chính trị đặc biệt tại các khu vực khai thác và chế biến khoáng sản cùng với tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng đối với các kim loại hiếm (như cobalt, nickel hay đất hiếm) đang tạo ra rào cản lớn. Những yếu tố này không chỉ gây bất ổn về nguồn cung mà còn đẩy giá nguyên liệu thô lên xuống thất thường, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất pin EV.

Việc giả định rằng chi phí pin sẽ tiếp tục giảm theo quán tính lịch sử là một cách tiếp cận thiếu thực tế. Cần nhận thức rõ những rủi ro tiềm ẩn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt khi Trung Quốc hiện đang kiểm soát hơn 70% thị phần chuỗi cung ứng pin toàn cầu, bao gồm cả khai thác, tinh chế và sản xuất cell pin. Điều này đặt ra thách thức chiến lược cho các quốc gia và nhà sản xuất xe điện nếu muốn đảm bảo nguồn cung ổn định và giá cả cạnh tranh.

Song song đó, thị trường pin cũng đang chứng kiến sự đổi mới công nghệ mạnh mẽ. Các giải pháp mới liên tục được nghiên cứu và thử nghiệm nhằm tăng hiệu suất, giảm chi phí và cải thiện tính an toàn. Pin natri-ion đang nổi lên như một lựa chọn khả thi nhờ chi phí nguyên liệu thấp hơn và độ an toàn cao hơn so với lithium-ion truyền thống. Trong khi đó, các công nghệ pin tiên tiến như pin graphene cũng được kỳ vọng sẽ mang lại mật độ năng lượng cao hơn và rút ngắn đáng kể thời gian sạc – hai yếu tố then chốt trong trải nghiệm người dùng.

Các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc: mối quan tâm về chất lượng và an toàn

Báo cáo mới đây từ GlobalData đã đúng khi nhấn mạnh rằng các nhà sản xuất xe điện đến từ Trung Quốc đang tái định nghĩa khái niệm "khả năng chi trả" trên thị trường toàn cầu. Những mẫu xe đến từ quốc gia này thường có mức giá cạnh tranh đáng kể so với các đối thủ từ châu Âu, Nhật Bản hay Mỹ, đồng thời được trang bị hàng loạt công nghệ hiện đại vốn từng chỉ xuất hiện trên các dòng xe cao cấp.

Vì sao nhiều người vẫn chọn ô tô số sàn? Lý do bất ngờ! Giá thành hợp lý, độ tin cậy vượt trội, chi phí bảo dưỡng thấp cùng khả năng mang lại cảm giác lái chân thực là những yếu tố quan trọng khiến nhiều người vẫn ưu tiên lựa chọn ô tô số sàn.

Tuy nhiên, điều mà báo cáo chưa đề cập và là điều rất đáng lưu tâm chính là những đánh đổi tiềm ẩn đi kèm với mức giá hấp dẫn. Tại các thị trường phương Tây, nơi yếu tố thương hiệu và danh tiếng đóng vai trò quan trọng trong quyết định mua hàng, những tên tuổi Trung Quốc vẫn còn khá xa lạ. Điều này khiến người tiêu dùng không khỏi e dè, bất chấp giá trị sử dụng trên giấy tờ có vẻ rất hấp dẫn.

Niềm tin vào độ tin cậy lâu dài, chất lượng dịch vụ hậu mãi, mức độ an toàn thực tế cũng như các vấn đề nhạy cảm như bảo mật dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư vẫn chưa được kiểm chứng đầy đủ. Đây là những yếu tố cốt lõi đối với người tiêu dùng tại châu Âu và Anh quốc – nơi các tiêu chuẩn an toàn, bảo mật và trải nghiệm khách hàng luôn được đặt ở mức rất cao. Sự thiếu minh bạch hoặc chưa đầy đủ về các cam kết lâu dài từ các thương hiệu mới nổi có thể làm phức tạp thêm quá trình ra quyết định, đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng khắt khe và thận trọng.

Ngoài ra, những biến động địa chính trị toàn cầu – đặc biệt là căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và các quốc gia phương Tây – cũng đang tạo ra các rào cản tiềm ẩn cho việc tiếp cận thị trường. Các chính sách thuế quan, quy định nhập khẩu và rào cản phi thuế quan có thể làm suy giảm lợi thế cạnh tranh về giá mà các mẫu xe điện Trung Quốc hiện đang sở hữu.

Những người mới tham gia: Sự đơn giản so với kỳ vọng của người tiêu dùng

Người tiêu dùng châu Âu vốn nổi tiếng với tiêu chuẩn lựa chọn khắt khe, luôn đòi hỏi nhiều hơn là mức giá hợp lý. Đối với họ, yếu tố cốt lõi khi quyết định mua xe bao gồm chất lượng hoàn thiện, độ an toàn vượt trội, khả năng vận hành đáng tin cậy và các công nghệ tiên tiến thực sự mang lại giá trị sử dụng lâu dài.

Siêu xe Donkervoort F22 có thêm phiên bản giới hạn Final Five Nhà sản xuất xe thể thao Hà Lan Donkervoort vừa ra mắt phiên bản mới nhất của mẫu xe thể thao siêu nhẹ F22, được gọi là Final Five.

Trong bối cảnh đó, các thương hiệu xe điện mới nổi đến từ Trung Quốc đang chủ động tái định vị mình, không chỉ bằng chiến lược giá mà còn bằng sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ lõi. Những tính năng như kết nối thông minh (smart connectivity), cập nhật phần mềm từ xa (OTA), hệ thống hỗ trợ lái tiên tiến (ADAS) và đặc biệt là công nghệ pin hiệu suất cao đang được tích hợp ngày càng phổ biến trên các mẫu xe điện Trung Quốc thế hệ mới. Mục tiêu rất rõ ràng: xây dựng hình ảnh thương hiệu đáng tin cậy và đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao từ thị trường châu Âu.

Nhờ sự chuyển mình này, những "tay chơi mới" đang từng bước tái định hình cục diện cạnh tranh, mang đến cho người tiêu dùng châu Âu những sự lựa chọn thay thế đầy hấp dẫn nơi sự tinh gọn về thiết kế, tính năng thông minh và giá trị sử dụng thực tế được dung hòa một cách hợp lý. Đây không chỉ là một bước tiến về sản phẩm, mà còn là minh chứng cho tham vọng toàn cầu hóa của các hãng xe điện đến từ Trung Quốc những người đang dần khẳng định vị thế không chỉ bằng giá cả, mà bằng giá trị thực sự dành cho người dùng cuối.

Tương tác phức tạp

Khả năng chi trả và mức độ tiếp cận của người tiêu dùng chỉ là hai trong số nhiều yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển của thị trường xe điện. Mặc dù đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng quy mô sử dụng EV, nhưng việc cho rằng đây sẽ là động lực chính duy nhất dẫn dắt giai đoạn tiếp theo của quá trình chuyển đổi điện khí hóa là một cách nhìn quá đơn giản, thậm chí phiến diện.

Trên thực tế, tương lai của xe điện sẽ được định hình bởi một hệ sinh thái phức hợp, trong đó các yếu tố công nghệ, hành vi người tiêu dùng, năng lực hạ tầng và chính sách điều hành cùng nhau tạo nên nền tảng cho sự chuyển mình của toàn ngành công nghiệp. Cụ thể:

Tiến bộ công nghệ bao gồm cải thiện mật độ năng lượng pin, rút ngắn thời gian sạc, tối ưu phần mềm quản lý năng lượng và phát triển nền tảng điều khiển thông minh sẽ quyết định mức độ hấp dẫn và hiệu quả sử dụng của EV trong mắt người dùng.

Sở thích và kỳ vọng ngày càng cao của người tiêu dùng, đặc biệt ở các thị trường phát triển như châu Âu và Bắc Mỹ, đang buộc các nhà sản xuất phải không ngừng đổi mới về thiết kế, trang bị tiện nghi và trải nghiệm vận hành.

Cơ sở hạ tầng sạc cả về số lượng, tốc độ và độ phủ sẽ là yếu tố sống còn, quyết định sự thuận tiện và niềm tin của người dùng vào khả năng sử dụng xe điện như một phương tiện di chuyển chính.

Chính sách điều tiết và hỗ trợ từ chính phủ như ưu đãi thuế, quy định khí thải, yêu cầu về tiêu chuẩn an toàn và quy hoạch năng lượng tái tạo sẽ tiếp tục đóng vai trò dẫn dắt, định hướng thị trường và khuyến khích đầu tư.

Tóm lại, bức tranh phát triển xe điện trong giai đoạn tới sẽ không thể chỉ dựa vào giá rẻ hay mức độ phổ cập, mà cần một chiến lược tổng thể, cân bằng giữa công nghệ, chính sách, tâm lý tiêu dùng và hạ tầng vận hành. Đây là một cuộc chơi dài hạn, và chỉ những thương hiệu nào hiểu rõ sự phức tạp này mới có thể trụ vững và dẫn đầu.

Để thành công, các nhà sản xuất xe điện còn phải cân bằng khả năng chi trả với chất lượng, hiệu suất và đáp ứng các nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng.

Những người chiến thắng trong cuộc đua xe điện theo các chuyên gia sẽ là những công ty cung cấp đề xuất giá trị tổng thể tốt nhất cho người tiêu dùng.