Thị trường ô tô cũ: Nghịch lý giữa cung và cầu

Các salon ô tô cũ đang có lượng xe tồn kho lớn, ghi nhận sức bán giảm mạnh sau Tết.

Anh Nguyễn Anh Dũng, chủ showroom C3 Auto tại quận Bắc Từ Liêm, chia sẻ rằng từ trước Tết Nguyên đán, thị trường ô tô cũ đã ghi nhận sự suy giảm đáng kể về sức mua, mặc dù đây thường là thời điểm cao điểm cho việc mua sắm ô tô. Sau Tết, tình hình càng trở nên ảm đạm hơn, với tất cả các phân khúc từ xe bình dân đến xe sang đều rơi vào trạng thái ế ẩm.

"Thông thường, giai đoạn sau Tết, mỗi cửa hàng ô tô cũ có quy mô vừa và nhỏ có thể bán được từ 15 đến 25 xe mỗi tháng. Tuy nhiên, năm nay, con số này giảm đi một nửa. Từ đầu năm đến nay, việc nhập xe cũ tương đối dễ dàng nhờ nguồn cung dồi dào, điều này phần nào cho thấy tình trạng cung vượt cầu đang diễn ra trên thị trường ô tô đã qua sử dụng", anh Dũng nhận định.

Sức mua yếu kéo theo tình trạng tồn kho gia tăng ở hầu hết các salon ô tô cũ. Theo khảo sát, các cửa hàng nhỏ hiện tồn khoảng trên dưới 10 xe, trong khi những cửa hàng có quy mô lớn hơn tồn kho từ 30 đến 50 chiếc.

Anh Hoàng Tùng, chủ một cửa hàng ô tô cũ tại quận Tân Bình, TP.HCM, cho biết trong tháng trước Tết Nguyên đán 2024, trung bình mỗi ngày anh bán được từ 1 đến 2 xe. Tuy nhiên, năm nay, có khi cả tuần anh không chốt được chiếc nào. Sau Tết, showroom đã giảm giá xe cũ từ 10% đến 20% tùy mẫu, nhưng tình trạng ế ẩm vẫn tiếp diễn.

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, trong tháng 1/2025, cả nước nhập khẩu 7.226 ô tô nguyên chiếc các loại, với tổng kim ngạch đạt 163 triệu USD.

Những số liệu này cho thấy thị trường ô tô cũ đang đối mặt với nhiều thách thức, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có chiến lược kinh doanh linh hoạt và hiệu quả hơn để thích ứng với tình hình hiện tại.

Nguyên nhân do đâu?

Thị trường ô tô cũ tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, dẫn đến sức mua giảm sút và tồn kho tăng cao. Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán ô tô trong tháng 1/2025 đạt 18.893 xe, giảm 40% so với tháng 12/2024 và giảm gần 2% so với cùng kỳ năm 2024.

Nguyên nhân của tình trạng này được cho là do sự chững lại của các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán và tiền ảo, vốn có ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu mua sắm ô tô. Ngoài ra, thị trường ô tô mới cũng đang ế ẩm, với nhiều hãng xe tồn kho các mẫu sản xuất từ năm 2024 và thậm chí 2023, dẫn đến việc tung ra hàng loạt chương trình ưu đãi, giảm giá cả trăm triệu đồng, khiến ô tô cũ giảm sức hấp dẫn.

Bên cạnh đó, mức phạt tăng cao theo Nghị định 168 khiến một số người tạm hoãn ý định mua xe, đặc biệt là nhóm khách hàng lần đầu mua xe và có tài chính không mạnh, tìm xe cũ trong khoảng giá từ 300 - 500 triệu đồng. Họ quyết định chờ đợi đến khi nắm rõ luật và có kỹ năng lái xe tốt hơn.

Sức mua yếu kéo theo tình trạng tồn kho ở hầu hết các salon ô tô cũ. Các cửa hàng nhỏ hiện tồn khoảng trên dưới 10 xe, còn ở những cửa hàng quy mô lớn hơn lên tới hơn 30, thậm chí 50 chiếc. Theo anh Hoàng Tùng, chủ một cửa hàng ô tô cũ tại quận Tân Bình (TP.HCM), trong tháng trước Tết âm lịch 2024, trung bình mỗi ngày bán được từ 1-2 xe nhưng năm nay có khi cả tuần không chốt được chiếc nào. Sau Tết, showroom giảm giá xe cũ từ 10-20% tùy mẫu, nhưng vẫn ế ẩm.

Để ứng phó với tình hình này, các doanh nghiệp ô tô cần chú trọng đến chất lượng sản phẩm, dịch vụ hậu mãi và giá bán hợp lý để duy trì thị phần trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt như hiện nay. Sự suy giảm của thị trường ô tô đầu năm 2025 là điều dễ hiểu do các yếu tố mùa vụ và áp lực tồn kho. Tuy nhiên, với sự gia nhập của nhiều mẫu xe mới và sự giảm thuế nhập khẩu, thị trường ô tô Việt Nam có thể sớm phục hồi và tiếp tục là một thị trường hấp dẫn đối với các nhà đầu tư và người tiêu dùng trong những năm tiếp theo.

Người mua ít, người bán lại tăng

Mặc dù thị trường ô tô cũ đang trải qua giai đoạn trầm lắng, số lượng doanh nghiệp và cá nhân tham gia kinh doanh xe đã qua sử dụng lại có xu hướng tăng mạnh. Theo số liệu từ sàn giao dịch trực tuyến Oto.com.vn, trong giai đoạn 2022-2023, thị trường ghi nhận hơn 5.000 người mua bán ô tô cũ. Sang năm 2024, con số này ước tính vượt 8.000, tăng tới 60%. Đáng chú ý, nhiều cá nhân kinh doanh ô tô mới đã chuyển hướng sang xe cũ hoặc kết hợp cả hai lĩnh vực.

Khu vực miền Bắc, đặc biệt là Hà Nội, Hải Phòng, Nghệ An và Hải Dương, hiện tập trung nhiều salon và cá nhân kinh doanh ô tô cũ. Tại miền Nam, TP.HCM, Bình Dương và Đồng Nai là những địa phương có nhiều showroom xe cũ, trong khi khu vực Tây Nguyên nổi bật với Gia Lai.

Không chỉ tăng về số lượng, thị trường ô tô đã qua sử dụng còn hướng tới chuyên nghiệp hóa với sự tham gia của các hãng xe và doanh nghiệp lớn. Toyota Việt Nam đã ra mắt dịch vụ kinh doanh xe cũ chính hãng Toyota Sure từ tháng 4/2018. Xe bán ra tại đây được kiểm tra 176 hạng mục kỹ thuật theo tiêu chuẩn chính hãng và bảo hành 1 năm hoặc 20.000 km cho động cơ và hộp số.

Tháng 6/2024, Thaco Auto triển khai dịch vụ kinh doanh xe cũ dành cho các thương hiệu Kia, Mazda, Peugeot, BMW và Mini. Xe bán ra được kiểm tra 200 hạng mục kỹ thuật, đảm bảo chưa từng bị ảnh hưởng kết cấu và hư hỏng do ngập nước.

Công ty Green Future, thuộc sở hữu của tỷ phú Phạm Nhật Vượng, tham gia thị trường xe cũ từ tháng 1/2025, chuyên về các mẫu ô tô điện VinFast. Xe bán ra được kiểm định và đánh giá trực tiếp từ nhà máy và xưởng dịch vụ VinFast với 139 tiêu chí.

Mặc dù có lợi thế về uy tín và chế độ hậu mãi chính hãng, giá xe cũ từ các dịch vụ này thường cao hơn so với các salon tư nhân. Ví dụ, một chiếc Toyota Corolla Cross 1.8G đời 2022 đã đi 20.000 km có giá 720 triệu đồng tại Toyota Sure, trong khi tại salon tư nhân, giá dao động từ 680 - 700 triệu đồng.

Đại diện sàn giao dịch Oto.com.vn cho biết, việc gia tăng mạnh số lượng người tham gia thị trường ô tô cũ cho thấy tiềm năng còn lớn. Nhu cầu sở hữu xe hơi và lượng ô tô mới bán ra tăng mạnh trong những năm gần đây cũng giúp nguồn cung xe cũ, xe "lướt" trở nên đa dạng.

Theo Công ty Nghiên cứu thị trường Mordor Intelligence, quy mô thị trường ô tô cũ Việt Nam dự kiến đạt 12,80 tỷ USD vào năm 2025 và có tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 17,20%, để đạt 28,30 tỷ USD vào năm 2030.