Sự thật gây sốc: Hệ thống phanh ô tô đang âm thầm gây ô nhiễm nghiêm trọng

Thứ Tư, 19/02/2025 - 15:23 - tienkm

Các hạt bụi phát sinh từ quá trình phanh ma sát có thể tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe con người, thậm chí còn độc hại hơn cả khí thải từ ống xả động cơ diesel.

Từ nghiên cứu mới đây từ Đại học Southampton (Anh) đã làm sáng tỏ một thực tế đáng lo ngại: bụi phanh – một sản phẩm phụ sinh ra từ quá trình ma sát trên hệ thống phanh, dù trên xe điện hay xe động cơ đốt trong có thể còn độc hại hơn cả khí thải từ động cơ diesel.

Nghiên cứu này tập trung đánh giá tác động của các hạt bụi phát sinh từ nhiều loại má phanh khác nhau, bao gồm má phanh kim loại thấp, bán kim loại, hữu cơ không amiăng và gốm. Kết quả đầy bất ngờ khi má phanh hữu cơ không amiăng – loại phổ biến tại Mỹ nhờ giá thành rẻ, vận hành êm ái và độ bền cao – lại được xác định là gây hại cho phổi hơn cả khí thải diesel.

Má phanh hữu cơ không amiăng bị cho là gây ô nhiễm hơn so với khí thải từ ống xả động cơ diesel.

Trước đây, amiăng từng được sử dụng rộng rãi trong má phanh do khả năng chịu nhiệt tốt nhưng đã bị loại bỏ do ảnh hưởng tiêu cực đến hệ hô hấp. Tuy nhiên, nghiên cứu mới chỉ ra rằng bụi đồng – một thành phần thay thế phổ biến trong má phanh hiện đại – cũng có liên quan đến các bệnh nghiêm trọng như ung thư phổi, hen suyễn và bệnh phổi mãn tính. Đáng chú ý, dù các bang California và Washington đã có động thái giảm hàm lượng đồng trong má phanh, nhưng mục tiêu chính là bảo vệ sinh vật dưới nước, chứ không phải bảo vệ sức khỏe con người.

Với các tiêu chuẩn khí thải Euro 7 dự kiến có hiệu lực từ năm 2026, quy định về giới hạn phát thải bụi phanh sẽ chính thức được áp dụng. Tuy nhiên, các quy định này chủ yếu nhắm đến xe mới, không tác động đến hệ thống phanh đang lưu hành.

Riêng đối với xe điện, lợi thế của hệ thống phanh tái tạo giúp giảm thiểu đáng kể sự phụ thuộc vào phanh ma sát, hạn chế phần nào lượng bụi sinh ra. Tuy nhiên, thực tế là xe điện thường có trọng lượng lớn hơn đáng kể so với xe dùng động cơ đốt trong, đồng nghĩa với việc khi phanh gấp, chúng vẫn thải ra lượng bụi phanh nhiều hơn. Điều này đặt ra thách thức lớn cho ngành công nghiệp ô tô trong việc phát triển các vật liệu phanh thân thiện với môi trường, vừa đảm bảo hiệu suất, vừa hạn chế tối đa tác động đến sức khỏe con người.