Hydro và Toyota: Tham vọng "xanh" mới xe nào sẽ ra đời?

Sự chuyển mình từ Tokyo Motor Show sang Japan Mobility Show kể từ năm 2023 là một bước ngoặt mang tính chiến lược, phản ánh tầm nhìn dài hạn của ngành công nghiệp phương tiện di chuyển Nhật Bản. Không còn giới hạn trong phạm vi các phương tiện ô tô truyền thống, khái niệm “mobility” nay được hiểu một cách toàn diện hơn bao trùm cả giải pháp di chuyển thông minh, bền vững và tích hợp công nghệ cao.

Trong bối cảnh đó, Toyota nhà sản xuất ô tô lớn nhất Nhật Bản đang nổi bật lên như một biểu tượng của sự thích ứng và định hình tương lai. Gần đây, hãng đã công bố một loạt sáng kiến mang tính chiến lược nhằm đa dạng hóa cách tiếp cận đối với các giải pháp năng lượng sạch. Trung tâm của định hướng này là mục tiêu trung hòa carbon, với các giải pháp chủ đạo như nhiên liệu sinh học thế hệ mới và hydro. Những công nghệ này không chỉ mở rộng phạm vi ứng dụng của phương tiện di chuyển, mà còn góp phần xây dựng hệ sinh thái bền vững cho giao thông tương lai.

Sự thay đổi này không đơn thuần là đổi tên một triển lãm mà là dấu hiệu rõ ràng về một kỷ nguyên mới, nơi ngành công nghiệp mobility Nhật Bản đang chủ động tái định nghĩa chính mình.

Đẩy mạnh thử nghiệm nhiên liệu sạch trong đua xe

những bước tiến công nghệ mà Toyota trình diễn tại giải đua NAPAC Fuji 24 Hours Race cuối tháng 5 không chỉ mang tính thử nghiệm mà còn là tuyên ngôn chiến lược cho tương lai di chuyển bền vững.

Tại sự kiện này, Toyota đã giới thiệu mẫu concept GR Corolla H2, sử dụng hydro lỏng thay vì hydro khí nén như các phiên bản trước. Sự chuyển đổi này mang lại hai lợi ích đáng kể: mật độ năng lượng cao hơn, đồng nghĩa với phạm vi hoạt động lớn hơn, và rút ngắn thời gian tiếp nhiên liệu, một yếu tố then chốt trong cả đua xe lẫn ứng dụng dân dụng thực tiễn.

GR Corolla chạy bằng hydro lỏng.

Song song đó, Toyota cũng trình làng GR86 chạy bằng nhiên liệu sinh học E20 hỗn hợp gồm 20% ethanol và 80% xăng truyền thống. Loại nhiên liệu này không chỉ giúp giảm phát thải CO₂ mà còn được thử nghiệm trong môi trường khắc nghiệt của đường đua, nhằm kiểm tra hiệu suất đốt cháy và độ bền của động cơ trong điều kiện vận hành thực tế. Đây là cách tiếp cận toàn diện, không chỉ mang tính trình diễn mà còn là nghiên cứu ứng dụng thực tiễn.

Một điểm nổi bật nữa là công nghệ điều chỉnh tỷ lệ đốt hydro tự động được Toyota áp dụng từ cuộc đua này. Mục tiêu là duy trì công suất tối ưu, đồng thời cải thiện mức tiêu hao nhiên liệu. Để đạt công suất tương đương với động cơ xăng, Toyota đang phát triển kỹ thuật "đốt nghèo" (lean combustion) cho phép đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí với tỷ lệ nhiên liệu thấp hơn thông thường. Cùng với đó, họ thiết kế lại van nạp hydro mới, vừa đảm bảo tốc độ nạp nhanh hơn, vừa tăng cường độ an toàn, mà vẫn duy trì cấu trúc nhỏ gọn phù hợp với thân xe thể thao.

Cuối cùng, Toyota cũng chú trọng đến việc tối ưu hóa trọng lượng xe, khi lần đầu tiên thay thế một phần dây điện bằng vật liệu nhôm, giúp giảm tới 18% trọng lượng so với dây đồng truyền thống. Thách thức lớn nhất là chống ăn mòn khi nhôm tiếp xúc với nước. Để giải quyết, hãng đã hợp tác với Furukawa Electric, ứng dụng công nghệ hàn laser sợi quang, giúp đảm bảo tính ổn định mà vẫn giữ được hiệu quả sản xuất hàng loạt và tối ưu chi phí.

Tất cả những đổi mới trên cho thấy Toyota không chỉ theo đuổi hiệu suất đường đua, mà còn đang đặt nền móng cho công nghệ phương tiện xanh trong tương lai gần nơi tốc độ, sự bền bỉ và tính bền vững không còn là những lựa chọn loại trừ nhau.

Hợp tác phát triển phòng xông hơi sử dụng hydro

Toyota hợp tác cùng Harvia (Phần Lan) để phát triển phòng xông hơi sử dụng hydro là một ví dụ điển hình cho chiến lược mở rộng ứng dụng năng lượng sạch ra ngoài khuôn khổ ngành giao thông truyền thống.

Dự án này đánh dấu lần đầu tiên trên thế giới có một hệ thống phòng xông hơi vận hành bằng nhiên liệu hydro, thay thế hoàn toàn các nguồn nhiên liệu hóa thạch. Quá trình đốt cháy hydro tạo ra nhiệt và hơi nước, không sinh ra khí CO₂, từ đó góp phần vào mục tiêu trung hòa carbon toàn diện.

Bản concept phòng xông hơi sử dụng hydro đầu tiên trên thế giới của Harvia và Toyota. Ảnh: Toyota

Điểm đáng chú ý là dự án này không chỉ mang tính biểu tượng mà còn có tính ứng dụng cao. Phòng xông hơi hydro sẽ được trình diễn tại các sự kiện quốc tế ở Phần Lan, và đặc biệt là tại giải đua Rally Finland 2025, như một phần trong chiến dịch truyền thông chung của Toyota Gazoo Racing và Harvia. Đây là cách Toyota truyền tải thông điệp rõ ràng: hydro không chỉ dành cho động cơ, mà còn có thể phục vụ đời sống hàng ngày theo cách sạch hơn và thông minh hơn.

Toyota xem hydro là trụ cột chiến lược trong hành trình chuyển đổi năng lượng. Hãng đang triển khai đồng bộ chuỗi giá trị “Chế tạo – Vận chuyển – Lưu trữ  Sử dụng” hydro, thông qua mạng lưới hợp tác rộng khắp với các đối tác trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau – từ vận tải, sản xuất, đến năng lượng dân dụng.

Trong tương lai, Toyota không chỉ dừng lại ở lĩnh vực ô tô hay đua xe, mà còn tiếp tục mở rộng phạm vi ứng dụng hydro sang các lĩnh vực phi giao thông, qua đó từng bước xây dựng hệ sinh thái năng lượng sạch toàn diện, hướng đến một xã hội trung hòa carbon thực thụ.

Phát triển logistics

Thông báo mới đây của Toyota về việc tái cấu trúc sở hữu tại Toyota Industries Corporation (TICO) là một bước đi chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả vận hành và tối ưu hóa chuỗi cung ứng trong toàn tập đoàn.

Cụ thể, Toyota Motor sẽ mua lại cổ phần của TICO thông qua hình thức phát hành cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết, với giá trị đầu tư lên tới 700 tỷ yên (tương đương 4,49 tỷ USD). Trong khi đó, Toyota Fudosan công ty con chuyên về bất động sản của tập đoàn cũng rót thêm 180 tỷ yên (1,15 tỷ USD). Đáng chú ý, Chủ tịch Akio Toyoda cam kết đầu tư 1 tỷ yên (6,4 triệu USD) từ nguồn vốn cá nhân, một động thái thể hiện rõ sự ủng hộ sâu sắc và trực tiếp với quá trình chuyển đổi này.

Song song đó, các công ty thành viên khác như Aisin, Denso và Toyota Tsusho sẽ thoái toàn bộ phần vốn sở hữu tại TICO. Đồng thời, TICO cũng sẽ mua lại phần cổ phiếu mà họ đang nắm giữ tại các đối tác này, nhằm loại bỏ cấu trúc sở hữu chéo một vấn đề từng gây tranh cãi trong các tập đoàn lớn của Nhật. Việc làm này không chỉ nâng cao tính minh bạch tài chính, mà còn cải thiện năng lực quản trị doanh nghiệp, tạo điều kiện cho các công ty hoạt động độc lập, tập trung vào năng lực cốt lõi.

Mục tiêu dài hạn của quá trình tái cấu trúc là giúp TICO trở thành một đơn vị linh hoạt hơn trong vận hành, đồng thời tăng tốc phát triển các giải pháp công nghệ mới cho lĩnh vực logistics, bao gồm xe nâng tự động, phần mềm quản lý chuỗi cung ứng, và hệ truyền động tiết kiệm năng lượng. Ngoài ra, TICO cũng sẽ tập trung đầu tư vào khai thác dữ liệu vận chuyển hàng hóa, giúp tối ưu hóa hiệu suất vận hành và đáp ứng các tiêu chuẩn phát triển bền vững.

Đây là một bước đi mang tính chiến lược toàn diện vừa tái cơ cấu tài chính, vừa hướng đến chuyển đổi công nghệ, cho thấy Toyota đang ngày càng chủ động trong việc thích nghi với bối cảnh công nghiệp mới và nhu cầu logistics toàn cầu ngày một phức tạp hơn.