Công nghệ xe điện mở rộng phạm vi: Bước tiến hay chỉ là giải pháp tình thế?

Xe điện với phạm vi hoạt động mở rộng (EREV - Extended Range Electric Vehicle) đang ngày càng thu hút sự quan tâm không chỉ từ nhóm khách hàng đã quen với công nghệ điện hóa, mà còn cả những người vốn chưa có ý định chuyển sang xe điện.

Lý do chính khiến nhiều người tiêu dùng vẫn ưu tiên lựa chọn xe sử dụng động cơ đốt trong (ICE) chính là nỗi lo về phạm vi di chuyển  một cảm giác bất an về việc xe điện có thể không đáp ứng được các hành trình dài do: thời gian sạc lâu, mạng lưới trạm sạc chưa phủ rộng, và sự bất tiện khi không thể sạc pin kịp thời như việc tiếp nhiên liệu ở trạm xăng truyền thống.

Các mẫu EREV vốn sử dụng mô-tơ điện để dẫn động nhưng có thêm máy phát điện tích hợp chạy xăng giúp kéo dài phạm vi di chuyển  được xem là một giải pháp cân bằng, đặc biệt hấp dẫn với nhóm người dùng đang tìm kiếm một lựa chọn “lai” giữa EV và ICE. Khảo sát McKinsey Mobility 2024 chỉ ra, 46% chủ xe điện tại Mỹ và 19% tại châu Âu đang cân nhắc quay lại sử dụng xe ICE do những trải nghiệm chưa hài lòng về phạm vi hoạt động và hạ tầng sạc. Đây là một nhóm khách hàng tiềm năng cho EREV.

Đáng chú ý, người sở hữu xe thuộc phân khúc cao cấp hoặc SUV/crossover cỡ lớn thể hiện mức độ quan tâm tới EREV cao hơn so với nhóm khách hàng của các dòng xe phổ thông hoặc xe cỡ nhỏ. Điều này phản ánh nhu cầu cao hơn về tính thực dụng và sự linh hoạt trong vận hành từ nhóm người dùng này.

Tuy nhiên, một thách thức lớn đối với việc phổ cập EREV nằm ở nhận thức của người tiêu dùng về các loại hệ truyền động điện hóa khác nhau. Theo khảo sát, gần 48% người mua xe tại Mỹ cảm thấy choáng ngợp trước số lượng lựa chọn hệ truyền động hiện có – từ BEV (Battery Electric Vehicle), PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle), HEV (Hybrid Electric Vehicle) cho tới EREV. Sự thiếu rõ ràng về khái niệm, nguyên lý hoạt động và lợi ích thực tế của từng loại khiến quá trình ra quyết định của khách hàng trở nên khó khăn.

Do đó, truyền thông đúng cách về EREV – về khả năng vận hành thuần điện kết hợp với phạm vi di chuyển mở rộng – sẽ đóng vai trò then chốt trong việc khai thác hiệu quả phân khúc thị trường này, nhất là trong bối cảnh người tiêu dùng đang cần một giải pháp trung hòa giữa sự thân thiện môi trường và sự tiện lợi trong sử dụng hàng ngày.

Các sản phẩm EREV trên thị trường toàn cầu còn ít nhưng đang tăng lên

Có nên mang theo can xăng dự phòng trên ô tô? Chuyên gia nói gì Dự trữ xăng dầu trên ô tô tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ và gây mùi khó chịu trong cabin, ảnh hưởng đến an toàn và trải nghiệm người dùng.

xe điện với phạm vi hoạt động mở rộng (EREV) hiện vẫn là một phân khúc tương đối mới và chưa phổ biến trên thị trường toàn cầu, song tiềm năng phát triển là rất đáng kể – đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sự kết hợp giữa tính tiện nghi của xe xăng truyền thống và lợi ích vận hành thân thiện môi trường của xe điện.

Hiện trạng sản phẩm trên thị trường toàn cầu

Tính đến thời điểm hiện tại, chỉ có một số ít mẫu EREV được công bố trên quy mô toàn cầu. Tại thị trường Mỹ, đáng chú ý là mẫu Ram 1500 Ramcharger 2025, một chiếc bán tải cỡ lớn thuộc phân khúc SUV/truck, có khả năng chạy hoàn toàn bằng điện trong 145 dặm (~233 km) và tổng phạm vi hoạt động kết hợp đạt 690 dặm (~1.110 km) – một con số rất ấn tượng, đủ để đáp ứng cả nhu cầu đi lại hằng ngày lẫn hành trình đường dài.

Tại Trung Quốc thị trường xe điện lớn nhất thế giới – hãng Li Auto đã tung ra một số mẫu EREV tiêu biểu như Li Auto L9, với phạm vi điện thuần là 134 dặm (~216 km) và tổng phạm vi hoạt động lên đến 817 dặm (~1.315 km). Tương tự, AITO M9 cũng mang đến mức hiệu suất cao, với phạm vi hoạt động hoàn toàn bằng điện từ 140 đến 170 dặm (225–274 km) và tổng phạm vi di chuyển đạt 840 đến 871 dặm (1.351–1.401 km).

Scout Motors, được hậu thuẫn bởi Volkswagen, cũng đã công bố một loạt mẫu EREV – theo công bố nội bộ, lượng đặt cọc trước cho dòng EREV này đã vượt xa các mẫu BEV khác như Terra và Traveler, cho thấy tiềm năng thị trường đang có xu hướng chuyển dịch.

Xe nào làm vua ở thị trường ôtô lớn nhất Đông Nam Á? Tại thị trường Indonesia năm 2024, các mẫu MPV 7 chỗ cỡ nhỏ và trung chiếm ưu thế, trở thành lựa chọn phổ biến nhất của người tiêu dùng.

Lý do EREV có thể hấp dẫn thị trường

Trên thực tế, phạm vi hoạt động hoàn toàn bằng điện trong khoảng 100–200 dặm (160–320 km) là đủ để đáp ứng nhu cầu đi lại hàng ngày của phần lớn người sử dụng, nhất là trong môi trường đô thị. Đồng thời, việc sở hữu tổng phạm vi di chuyển lên đến 350–600 dặm (560–960 km) nhờ bộ phát điện ICE tích hợp có thể giúp loại bỏ hoàn toàn nỗi lo về "range anxiety" – một trong những rào cản lớn nhất của người tiêu dùng khi cân nhắc chuyển sang xe thuần điện.

Đây chính là điểm hấp dẫn chiến lược giúp EREV trở thành cầu nối giữa người tiêu dùng truyền thống và kỷ nguyên xe điện hóa, đặc biệt khi thị trường toàn cầu vẫn đang trong giai đoạn chuyển đổi.

Tác động từ các chính sách và quy định khu vực

Dấu hiệu nhận biết thước lái ô tô bị hỏng Thước lái ô tô bị hỏng cần phải được phát hiện sớm và sửa chữa kịp thời để không làm ảnh hưởng các bộ phận khác trên xe hoặc dẫn tới nguy cơ gây tai nạn.

Về mặt quy định, thị trường Mỹ đang mở ra nhiều cơ hội hơn cho EREV so với châu Âu. Trong khi Liên minh châu Âu (EU) đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn xe phát thải trong doanh số bán xe mới vào năm 2035, các mẫu EREV với bản chất là hệ truyền động sử dụng ICE như bộ phát điện – chỉ còn cơ hội kinh doanh tại đây đến hết năm 2034. Do đó, các nhà sản xuất (OEM) cần tính toán kỹ về chi phí đầu tư phát triển hệ truyền động EREV so với thời gian hoàn vốn và biên lợi nhuận tiềm năng tại thị trường này.

Ngược lại, tại Hoa Kỳ, không có quy định liên bang buộc xe mới phải không phát thải vào năm 2035. Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) đang áp dụng hệ thống thưởng tuân thủ tiêu chuẩn dựa trên phạm vi hoạt động điện của xe. Ví dụ, một chiếc EREV có khả năng chạy điện trên 70 dặm (~113 km) có thể nhận được 65% tiền thưởng tuân thủ, trong khi một mẫu PHEV có phạm vi điện 25 dặm (~40 km) chỉ được 30%. Điều này đặt EREV vào một vị trí chiến lược rất thuận lợi.

Ngoài ra, theo chương trình Advanced Clean Cars II của California Air Resources Board (CARB), dù yêu cầu 100% xe bán ra từ năm 2035 là xe điện hóa, nhưng 20% trong số đó vẫn có thể là PHEV hoặc EREV và miễn là phạm vi điện đạt từ 70 dặm trở lên, nhà sản xuất vẫn có thể nhận toàn bộ tín chỉ tuân thủ.

EREV – Giải pháp trung gian hiệu quả về chi phí giữa BEV và xe động cơ đốt trong (ICE)

Xe điện sử dụng hệ truyền động mở rộng phạm vi (EREV) đang nổi lên như một lựa chọn chiến lược, có tiềm năng trở thành phương án thay thế hợp lý về chi phí so với cả xe điện thuần túy (BEV) và xe động cơ đốt trong truyền thống. Nếu các nhà sản xuất tập trung phát triển EREV với phạm vi hoạt động hoàn toàn bằng điện ở mức khoảng 150 dặm (khoảng 240 km), thì tổng chi phí hệ truyền động EREV có thể thấp hơn tới 6.000 USD so với một hệ truyền động BEV tương đương. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng khoảng cách chi phí giữa EREV và BEV sẽ ngày càng thu hẹp theo đà giảm giá pin trong những năm tới.

Về chi phí sản xuất, EREV thường nằm trong khoảng giữa so với BEV và xe ICE cùng phân khúc. Một nghiên cứu mô phỏng từ McKinsey cho thấy: một mẫu bán tải EREV với phạm vi chạy điện 150 dặm và tổng phạm vi vận hành từ 500 dặm trở lên, có thể được trang bị bộ pin NMC (nickel-mangan-cobalt oxide) 68 kWh. Trong khi đó, để đạt được cùng phạm vi hoạt động, một mẫu BEV tương đương cần đến bộ pin 228 kWh – lớn hơn gấp ba lần. Điều này giúp hệ truyền động EREV giảm chi phí sản xuất từ 30% đến 40% so với hệ BEV thuần.

Mặc dù chi phí EREV hiện tại thấp hơn BEV, xu hướng dài hạn có thể thay đổi nếu công nghệ pin ngày càng rẻ hơn và hiệu suất cao hơn. Tuy vậy, trong bối cảnh hiện tại, nếu các hãng xe có thể khai thác mức giá hợp lý cho EREV và định vị sản phẩm một cách hiệu quả đối với nhóm người tiêu dùng vốn vẫn ưa chuộng xe động cơ xăng/diesel và chưa sẵn sàng chuyển sang BEV, thì EREV sẽ mở ra một cơ hội tăng trưởng doanh số đáng kể cho toàn thị trường xe điện.

Tuy nhiên, việc đầu tư vào nền tảng EREV không phải là quyết định đơn giản. Với chi phí phát triển nền tảng vào khoảng 1 tỷ USD, một OEM cần bán ít nhất 1 triệu xe để đảm bảo lợi nhuận, giả định rằng mỗi xe mang lại lợi thế chi phí khoảng 3.000 USD (trong đó 2/3 sẽ được chuyển thành lợi ích cho người tiêu dùng). Đây là một bài toán đầu tư chiến lược, đòi hỏi sự tính toán kỹ lưỡng trong bối cảnh danh mục sản phẩm ngày càng đa dạng và phức tạp.

Hơn thế nữa, EREV có thể đóng vai trò là công nghệ "cầu nối" giúp người tiêu dùng chuyển tiếp từ ICE sang BEV một cách mượt mà hơn – đặc biệt trong giai đoạn cơ sở hạ tầng sạc điện vẫn còn đang phát triển. Với đặc điểm kết hợp khả năng chạy hoàn toàn bằng điện cho nhu cầu đi lại hàng ngày và một máy phát dùng động cơ đốt trong để hỗ trợ hành trình dài, EREV giải quyết triệt để "nỗi lo về phạm vi hoạt động" – yếu tố từng là rào cản lớn đối với nhiều người mua xe điện lần đầu.

Tuy nhiên, để công nghệ EREV được thị trường đón nhận rộng rãi, đặc biệt là tại Mỹ nơi không có các yêu cầu khắt khe về phát thải như tại EU, các nhà sản xuất cần thực hiện chiến lược truyền thông rõ ràng nhằm phân biệt EREV với PHEV và các dòng hybrid truyền thống. Đồng thời, tốc độ đưa sản phẩm ra thị trường (time-to-market) nhanh chóng, đi kèm với việc kiểm soát tốt chi phí phát triển, chuỗi cung ứng và sản xuất, sẽ là những yếu tố then chốt quyết định thành công thương mại của EREV trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.