Những trang bị an toàn trên ô tô, bảo vệ tài xế và những người đi đường

Việc xảy ra tai nạn khi tham gia giao thông có nhiều nguyên nhân một phần do sự chủ quan của người điều khiển hoặc kỹ năng xử lý tình huống chưa tốt một phần do hệ thống, trang thiết bị an toàn của xe hoạt động chưa hiệu quả dẫn đến những vụ tai nạn đáng tiếc.

Cùng đi vào tìm hiểu những bộ phận chính, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người lái xe một cách an toàn, cũng như bảo vệ người ngồi trong xe khỏi những va đập khi xảy ra tai nạn.

Khung xe hấp thụ lực

Hệ thống khung gầm được thiết kế với các vùng hấp thụ lực khi xảy ra va chạm. Những vùng này, nằm ở phía trước và sau xe, giúp giảm thiểu tổn thương khi đầu xe hoặc đuôi xe bị đâm. Trong khi đó phần ca-bin lái của chiếc xe lại được thiết kế cứng vững hơn, ít bị biến dạng khi va chạm do đó người ngồi trong xe sẽ ít bị chấn động và có thể dễ dàng thoát ra ngoài sau khi xảy ra va chạm.

Thực tế khi xảy ra tai nạn, chiếc xe càng xây xát, vỡ, móp đầu và đuôi, thì nó lại càng có tác dụng bảo vệ an toàn cho người ngồi trong, miễn là cabin cứng vững. Người mua xe cần hiểu điều này để đánh giá đúng mức độ an toàn của xe hơi, không phải cứ xe đâm đụng mà "còn y nguyên" mới là an toàn.

Túi khí

Bung túi khí giúp bảo vệ người ngồi trên xe

Khi xảy ra va chạm, tùy vào mức độ nặng nhẹ các cảm biến va chạm xung quanh xe sẽ gửi tín hiệu đến bộ xử lý, kích hoạt hệ thống bơm căng túi khí bằng khí nitơ không độc, với tốc độ nhanh hơn một cái chớp mắt. Sau khi hấp thụ va chạm của hành khách, túi khí tự xẹp ngay lập tức. Túi khí sẽ đạt hiệu quả cao nhất khi người ngồi thắt dây an toàn. Vì vậy, một số hãng xe thiết lập chỉ thắt dây an toàn thì túi khí mới bung, trong khi hầu hết các hãng khác mặc định hai tính năng này hoạt động độc lập.

Dây an toàn

Đa số dây an toàn trên các xe hiện nay tự động siết chặt, giữ chắc cơ thể con người nhằm ngăn tình trạng bị văng về phía trước. Một số xe cũ hơn, dây an toàn tự động khóa cứng, nhưng không siết chặt. Dây an toàn giúp tăng độ hiệu quả bảo vệ của túi khí, đồng thời giữ chắc cơ thể không bị quăng quật hoặc văng ra khỏi xe nếu xảy ra lật.

Cơ quan an toàn giao thông quốc gia Mỹ NHTSA ước tính sự kết hợp giữa túi khí với dây đai an toàn giúp giảm 61% nguy cơ tử vong trong các vụ va chạm trực diện, so với mức giảm 50% khi chỉ sử dụng dây an toàn và giảm 34% khi chỉ có túi khi bung.

Hệ thống chống bó cứng phanh ABS

Hệ thống chống bó cứng phanh ABS

Hệ thống chống bó cứng phanh ABS là một hệ thống sử dụng các cảm biến điện tử để nhận biết một hoặc nhiều bánh bị bó cứng trong quá trình phanh của xe. Hệ thống này giám sát tốc độ của các bánh khi phanh. Khi một hoặc nhiều lốp có hiện tượng bó cứng, hệ thống này sẽ điều chỉnh áp lực phanh đến từng bánh, loại bỏ khả năng lốp trượt - duy trì khả năng điều khiển xe.

Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD

Đi kèm với hệ thống chống bó cứng phanh ABS thì những chiếc xe ngày nay đều được trang bị thêm hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD, có vai trò không kém hệ thống chống bó cứng phanh ABS trong việc trợ giúp quá trình phanh.

Hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD

Hệ thống này hoạt động hoàn toàn tự động và không cần tài xế kích hoạt. Theo đó, hệ thống phân phối lực phanh điện tử có nhiệm vụ phân bổ lực phanh tới các bánh để đảm bảo xe dừng một cách cân bằng nhất. Sự kết hợp giữa hai công nghệ ABS và EBD sẽ giúp quá trình phanh trở nên tối ưu hơn.

Hệ thống hỗ trợ lực phanh khẩn cấp BA

Hệ thống hỗ trợ lực phanh khẩn cấp BA là một tính năng an toàn trên ôtô giúp hỗ trợ lực phanh trong tình huống khẩn cấp. Tính năng này sẽ được kích hoạt trong các tình huống cần phanh gấp nhưng người lái đạp phanh không đủ lực. Hệ thống phanh khẩn cấp BA thường đi cùng với hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD và hệ thống chống bó cứng phanh ABS, giúp chiếc xe của bạn không chỉ dừng trong quãng đường ngắn nhất mà còn cân bằng tốt hơn.

Hệ thống cân bằng điện tử ESP

Hệ thống cân bằng điện tử thường được gọi là Electronic Stability Program hay viết tắt là ESP nhưng đối với mỗi hãng xe lại có sự tinh chỉnh trong bộ điều khiển và được đặt với nhiều tên riêng khác nhau. Tuy nhiên về cơ bản, hệ thống cân bằng điện tử của các hãng đều có công dụng tương tự nhau đó là giúp ổn định xe khi có nguy cơ mất lái hoặc lật xe, thông qua can thiệp tự động vào hệ thống lái và phanh.

Gập ghế đúng vị trí

Một số mẫu xe cao cấp, ví dụ như Mercedes-Benz, được trang bị hệ thống tự động dựng thẳng lưng ghế đến vị trí tối ưu, nếu ghế đang trong tình trạng ngả ra khi xảy ra va chạm. Điều này giúp cơ thể không bị trượt khỏi dây an toàn, văng về phía trước.

Cửa mở khóa trong trường hợp tai nạn

Hầu hết các xe hiện nay phải được trang bị tính năng mở cửa tự động trong trường hợp xảy ra tai nạn hay túi khi được kích hoạt. Điều này giúp những người bị nạn trong xe có thể được cứu hộ dễ dàng trong trường hợp bị bất tỉnh.

Mặt khác, trên các xe có nút bấm mở cửa điện tử luôn được trang bị lẫy mở cửa cơ học truyền thống ở bên trong, nhằm giúp hành khách có thể thoát khỏi xe trong trường hợp hệ thống điện không còn hoạt động.

Kích hoạt đèn cảnh báo

Đèn cảnh báo nguy hiểm (hazard) sẽ tự động kích hoạt trong trường hợp xe phanh gấp hoặc xảy ra va chạm, cảnh báo các phương tiện đang lưu thông trên đường về mối nguy hiểm ở phía trước.

Cột lái sụp

Khi va chạm, cơ thể theo quán tính văng về phía trước. Vị trí ngay ngực tài xế là vô-lăng, nếu để phần ngực tác động mạnh vào vô lăng sẽ gây ra nhiều chấn thương nguy hiểm, do đó cột lái tự sụp ra đời nhằm giảm thiểu thương vong do va đập vào phần vô-lăng. Thay vì dùng dạng trục đặc, cột lái tự sụp dùng ống lồng ở một số đoạn. Khi xảy ra va chạm ở phía trước, hệ thống lái, bánh bị ép, đoạn ống lồng này bị nén lại, hấp thụ lực, giúp vô-lăng không bị đẩy vào ngực tài xế.

Động cơ trượt dưới khoang hành khách

Động cơ xe thường có trọng lượng trung bình từ 140-320kg, đặt trực diện phía trước tài xế và hành khách. Để ngăn ngừa trường hợp động cơ biến thành "quả đạn" nặng hàng trăm kg lao thẳng vào khoang lái khi va chạm mạnh, phần khung sườn được thiết kế, tính toán kỹ để khi đầu xe bị ép, đoạn khung gắn động cơ sẽ bị bẹp chéo xuống, khiến khối động cơ trượt phía dưới khoang hành khách, thay vì bị ép ngang. Hầu hết các khung xe mới hiện nay đều được thiết kế với tính năng an toàn này.

Những hệ thống an toàn này không chỉ là yếu tố quan trọng trong việc đánh giá xe hơi mà còn đóng vai trò lớn trong việc bảo vệ tính mạng và sức khỏe của những người sử dụng trên đường. Việc lựa chọn xe với các tính năng an toàn cao sẽ đóng góp tích cực vào nỗ lực giảm tai nạn giao thông và giảm đối với những hậu quả đáng tiếc.