Bật đèn cảnh báo nguy hiểm không đúng cách: Lợi bất cập hại

Đèn khẩn cấp là gì?

Đèn cảnh báo nguy hiểm, còn gọi là đèn khẩn cấp, đèn hazard hay đèn ưu tiên tạm thời, là một trong những tính năng an toàn cơ bản nhưng vô cùng quan trọng trên mọi phương tiện ô tô. Khi được kích hoạt, cả hai đèn xi-nhan trái và phải sẽ nháy đồng thời nhằm thu hút sự chú ý, cảnh báo cho các phương tiện xung quanh rằng xe đang gặp tình huống bất thường hoặc tiềm ẩn rủi ro.

Theo hướng dẫn của các nhà sản xuất ô tô, đèn hazard nên được bật ngay khi xe gặp sự cố buộc phải dừng hoặc đỗ trên đường dù là đường cao tốc, quốc lộ hay phố nội đô. Mục tiêu chính là cảnh báo cho các tài xế khác về một nguy cơ tiềm ẩn, từ đó giúp họ chủ động giảm tốc và điều chỉnh hướng đi để tránh xảy ra va chạm.

Trong thực tế sử dụng, đèn khẩn cấp có thể phát huy hiệu quả trong nhiều tình huống khác nhau, bao gồm:

• Khi xe gặp sự cố kỹ thuật như hỏng động cơ, nổ lốp, cạn nhiên liệu…
• Trong điều kiện thời tiết bất lợi như mưa to, sương mù dày, tầm nhìn hạn chế.
• Khi đi qua hiện trường tai nạn giao thông hoặc khu vực có nguy cơ va chạm cao.
• Khi hỗ trợ phương tiện phía trước hoặc phía sau, như cảnh báo cho xe sau về việc giảm tốc đột ngột.

Việc hiểu đúng và sử dụng đèn hazard đúng lúc không chỉ giúp tăng cường an toàn cá nhân, mà còn góp phần nâng cao ý thức giao thông và giảm thiểu nguy cơ tai nạn cho cộng đồng.

Đèn khẩn cấp trên ô tô (còn gọi là đèn cảnh báo nguy hiểm, đèn hazard, hay đèn ưu tiên tạm thời) là hệ thống đèn nháy cùng lúc cả đèn xi-nhan trái và phải để báo hiệu xe đang gặp tình huống khẩn cấp hoặc nguy hiểm cho phương tiện khác.

Nên dùng đèn khẩn cấp khi nào?

Trên thực tế giao thông hiện nay, không ít tài xế tại Việt Nam đang lạm dụng hoặc hiểu sai hoàn toàn chức năng của đèn cảnh báo nguy hiểm (hazard) – dẫn đến những hành vi thiếu an toàn, gây bức xúc cho người đi đường và tiềm ẩn nguy cơ va chạm cao.

Thay vì sử dụng đúng vào các tình huống khẩn cấp như xe gặp sự cố kỹ thuật, điều kiện thời tiết xấu hay cần cảnh báo nguy hiểm cho phương tiện khác, nhiều người lại bật đèn hazard một cách vô tội vạ để “mở đường” cho hành vi lái xe sai luật. Không khó để bắt gặp những chiếc xe tạt đầu, vượt ẩu, thậm chí phóng nhanh trong làn khẩn cấp trên cao tốc, với "combo quen thuộc" là bật đèn hazard như một tấm vé ưu tiên.

Theo chuyên gia lái xe an toàn Nguyễn Tuấn Minh, tình trạng này đang phổ biến đến mức đáng lo ngại. "Không ít tài xế tại Việt Nam cho rằng cứ bật đèn hazard lên là được quyền đi thẳng qua ngã tư, vòng xuyến hoặc được phép dừng đỗ tùy ý. Nguy hiểm hơn, họ còn rẽ phải mà không quan sát kỹ, gây va chạm với xe máy, xe đạp đang lưu thông cùng chiều", anh Minh chia sẻ.

Anh cũng nhấn mạnh rằng: "Ngay cả khi đang di chuyển trong thành phố đông đúc, việc bật hazard để vượt xe hay giành quyền ưu tiên không những không có cơ sở pháp lý, mà còn tạo ra tâm lý chủ quan và tiềm ẩn rủi ro va chạm rất cao. Nhiều người nói rằng họ chỉ muốn ‘đi nhanh một chút cho kịp giờ\\’, nhưng trong thực tế, di chuyển lộn xộn trong điều kiện giao thông đông đúc chỉ khiến tình hình thêm hỗn loạn, chứ không giúp tiết kiệm được thời gian đáng kể."

Ngoài ra, việc sử dụng đèn hazard khi xe không gặp tình huống nguy hiểm hoặc đỗ sai quy định còn khiến các tài xế khác bị nhiễu thông tin, không thể nhận biết chính xác tình huống giao thông thực sự, từ đó dễ dẫn đến xử lý sai tình huống.

Việc giáo dục lại ý thức sử dụng đèn cảnh báo nguy hiểm đúng mục đích là điều cấp thiết. Đây không chỉ là một tính năng hỗ trợ an toàn, mà còn là biểu hiện của văn hóa giao thông văn minh – điều mà mỗi tài xế cần hiểu rõ và tuân thủ nghiêm túc khi cầm lái.

Đèn khẩn cấp chỉ nên sử dụng khi xe gặp sự cố đang di chuyển hay phải đỗ trên đường.

Trong quá trình điều khiển phương tiện, việc sử dụng đúng tín hiệu đèn không chỉ thể hiện sự hiểu biết về luật giao thông mà còn góp phần đảm bảo an toàn cho chính bạn và những người cùng lưu thông trên đường.

Thực tế, theo quy định hiện hành, khi qua ngã tư hoặc vòng xuyến, nếu không bật xi-nhan thì được mặc định là xe đi thẳng. Tuy nhiên, để tăng tính chủ động và rõ ràng, các chuyên gia vẫn khuyến cáo nên tuân thủ nguyên tắc “vào vòng xuyến thì xi-nhan trái, ra thì xi-nhan phải”. Đây là cách truyền tín hiệu rõ ràng giúp phương tiện khác kịp thời điều chỉnh, đặc biệt trong điều kiện giao thông đông đúc.

Đèn cảnh báo khẩn cấp (hazard light) thường bị nhiều tài xế hiểu sai là tín hiệu “ưu tiên” thực chất chỉ nên được sử dụng trong những tình huống cụ thể, bao gồm:

• Khi xe gặp sự cố kỹ thuật, hỏng hóc phải dừng đỗ ven đường. Đèn hazard lúc này đóng vai trò như một cảnh báo khẩn cấp cho các xe xung quanh, giúp họ chủ động xử lý để tránh va chạm.
• Khi di chuyển trong điều kiện thời tiết xấu, như mưa lớn, sương mù dày đặc làm giảm tầm nhìn. Bật đèn khẩn cấp trong trường hợp này sẽ làm tăng khả năng nhận diện từ xa của phương tiện bạn.
• Khi xe đang lưu thông qua khu vực xảy ra tai nạn, hoặc trong tình huống chở người đi cấp cứu khẩn cấp, việc bật đèn hazard có thể xem là biện pháp cảnh báo hợp lý, nếu được thực hiện một cách có kiểm soát.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc bật đèn khẩn cấp không đồng nghĩa với quyền được ưu tiên. Theo chuyên gia lái xe an toàn Nguyễn Tuấn Minh, lợi dụng đèn hazard để dừng, đỗ tùy tiện hoặc vượt đèn đỏ, giành đường tại các nút giao thông là hành vi vi phạm và có thể bị xử phạt nghiêm theo quy định pháp luật.

Ngoài các tình huống nêu trên, cũng có những trường hợp đặc biệt như:

• Lùi xe trong không gian hẹp, đông phương tiện
• Đỗ xe vào ban đêm ở nơi thiếu sáng hoặc chiếm dụng một phần làn đường giao thông

Dù vậy, đây là những tình huống đèn hazard chỉ nên được dùng một cách hạn chế, và chỉ khi thực sự cần thiết để giảm thiểu nguy cơ gây va chạm cho người xung quanh.

Việc lạm dụng đèn cảnh báo khẩn cấp không chỉ gây hiểu lầm cho các phương tiện khác, mà còn phản ánh sự thiếu hiểu biết hoặc thiếu ý thức trong việc tuân thủ luật lệ giao thông điều mà mỗi tài xế văn minh cần tuyệt đối tránh.