Vì sao xe chở học sinh của Mỹ an toàn nhất thế giới

Thứ Sáu, 31/05/2024 - 23:02

Mặc dù những chiếc xe buýt chở học sinh ở Mỹ thoạt nhìn có vẻ cũ kỹ, nhưng chúng thực sự là nơi hội tụ những công nghệ và phát minh an toàn tiên tiến nhất dành cho trẻ em mà chúng ta nên học hỏi.

Xe buýt chở học sinh là một phần không thể thiếu trong hệ thống giáo dục Mỹ khi là mắt xích kết nối các khu dân cư với trường học.

Với màu vàng đặc trưng, xe buýt chở học sinh đã trở thành biểu tượng ở mọi đô thị nước Mỹ trong hơn một thế kỷ qua. Chúng là một phần không thể thiếu trong hệ thống giáo dục Mỹ, đóng vai trò kết nối các khu dân cư với các trường học.

Lịch sử của phương tiện chở học sinh tại Mỹ bắt đầu vào năm 1852, khi bang Massachusetts quy định việc học tập là bắt buộc. Mẫu xe chuyên dụng đầu tiên, do ngựa kéo, với màu vàng đặc trưng xuất hiện vào năm 1886. Mẫu xe chở học sinh đầu tiên này sở hữu nhiều đặc điểm mà tới nay vẫn có mặt trên xe buýt hiện đại, như cửa ra phía sau.

Trong những năm phát triển sau đó, xe buýt chở học sinh liên tục được cải tiến với nhiều tính năng an toàn, trở thành phương tiện vận chuyển đáng tin cậy cho học sinh trên khắp nước Mỹ.

Chiếc Blue Bird No.1 tại bảo tàng Henry Ford (Dearborn).

Đến khoảng những năm 1930-1940, cùng với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, nhu cầu về xe buýt chở học sinh tại Mỹ cũng bùng nổ. Điều này dẫn đến sự xuất hiện của hàng loạt doanh nghiệp trong lĩnh vực này như Gillig, Dodge Brothers, Crown, cùng hàng ngàn nhà sản xuất độc lập khác. Các nhà sản xuất này thường "độ" lại các mẫu xe thương mại thông thường để phục vụ cho việc chở học sinh.

Việc xuất hiện nhiều sản phẩm khác biệt và không theo quy chuẩn cụ thể nào đã khiến chất lượng xe buýt trở nên khó kiểm soát. Điều này thúc đẩy các nhà lập pháp Mỹ đưa ra khung quy định riêng cho xe buýt chở học sinh. Năm 1939, dưới sự dẫn dắt của Tiến sĩ Frank W. Cyr, giới chức giao thông Mỹ đã công bố 44 quy chuẩn mà mọi xe buýt chở học sinh đều phải tuân thủ, bao gồm cả màu vàng đặc trưng.

Màu vàng này, có tên chính thức là "màu vàng trường học quốc gia", được chọn vì dễ nhìn thấy trong mọi điều kiện thời tiết và ánh sáng. Điều này đảm bảo rằng các phương tiện giao thông khác trên đường có thể dễ dàng nhận biết xe chở học sinh, giúp nhường đường và tránh rủi ro.

Bộ nâng xe lăn được tích hợp trên xe buýt chở học sinh.

Kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ II, xe buýt chở học sinh liên tục được bổ sung những cải tiến mới, chẳng hạn như bộ nâng xe lăn hỗ trợ người khuyết tật. Giai đoạn này cũng chứng kiến sự gia tăng tốc độ trung bình của các phương tiện giao thông nhờ những phát minh trong ngành công nghiệp ô tô, đặt ra thách thức mới về tính năng an toàn. Do đó, những chiếc xe buýt chở học sinh đã được gia cố đáng kể, lần đầu tiên sử dụng hệ thống khung gầm riêng biệt có khả năng duy trì kết cấu ngay cả khi bị lật.

Đến năm 1973, nhiều quy chuẩn mới dành cho xe buýt chở học sinh đã được Ủy ban An toàn Giao thông Đường bộ Mỹ (NHTSA) đề ra. Các quy chuẩn này bao gồm cơ chế khóa động cơ khi cửa thoát hiểm phía sau đang mở, các cải tiến nhằm gia tăng an toàn khi xe bị lật, kết cấu động cơ tránh rò rỉ nhiên liệu gây hỏa hoạn, ghế ngồi dày hơn để đảm bảo an toàn trong trường hợp va chạm, và biển báo hiệu cho các phương tiện xung quanh.

Với kích thước lớn, xe buýt chở học sinh cũng nằm trong diện điều chỉnh của các quy định phương tiện giao thông đường bộ cỡ lớn khác mà Mỹ đưa ra trong giai đoạn này, đặc biệt là về tầm nhìn và chiếu sáng, càng khiến chúng trở nên an toàn hơn bao giờ hết.

Biển hiệu lắp bên hông cảnh báo phương tiện xung quanh khi có học sinh lên xuống xe buýt.

Từ năm 1986, Mỹ đã triển khai hệ thống bằng lái riêng cho tài xế xe buýt chở học sinh, với những yêu cầu chuyên biệt về tập huấn và đào tạo. Cùng với đó, những chiếc xe buýt chở học sinh tiếp tục được cải tiến, bao gồm nâng độ cao để đảm bảo nổi bật trên đường, bổ sung gương chiếu hậu vào các vị trí có điểm mù, sử dụng hộp số tự động và tối ưu hóa cơ chế điều khiển lái để hạn chế mất tập trung.

Một trong những cải tiến quan trọng nhất là cửa thoát hiểm thứ hai trên nóc xe, rất hữu dụng trong tình huống phương tiện bị lật. Ngoài ra, cửa sổ và một số tấm thép thân xe cũng được thiết kế để có thể bung ra nhanh chóng. Để tránh tình huống tài xế không nhìn thấy học sinh đi qua mũi xe, nhiều nhà sản xuất đã bổ sung barrier chắn học sinh hoặc đẩy vị trí ghế lái lên phía trước.

Cửa thoát hiểm trần xe là tính năng an toàn bắt buộc trên xe buýt chở học sinh tại Mỹ.

Trong giai đoạn này, Mỹ cũng chính thức cấm việc sử dụng và cải tiến các mẫu xe van dân dụng cho mục đích chở học sinh, yêu cầu các nhà sản xuất tung ra những chiếc xe cỡ nhỏ nhưng vẫn phải đáp ứng các tiêu chí an toàn nghiêm ngặt, phục vụ các khu vực có điều kiện đường sá chật hẹp.

Đến những năm 2000, thế hệ xe buýt chở học sinh hiện đại của Mỹ đã dần định hình. Không cần đến sự tác động từ chính quyền, các nhà sản xuất ô tô tích cực chủ động bổ sung tính năng an toàn, nhận thức được rằng tiêu chí này có tính quyết định đối với doanh số xe buýt chuyên chở học sinh.

Một số thay đổi đáng chú ý xuất hiện trong giai đoạn này bao gồm đèn hiệu LED cảnh báo có độ sáng cao, giúp xe buýt chở học sinh dễ được quan sát thấy vào ban ngày; cùng với đó là việc trang bị camera giám sát trong xe để tăng cường an ninh và giám sát hành trình.

Đặc biệt, cải tiến quan trọng nhất là hệ thống xác nhận không có học sinh bị bỏ sót trong xe (NSLBS). Hệ thống này yêu cầu các lái xe, mỗi lần tắt máy, phải di chuyển tới cuối xe để bấm nút xác nhận, qua đó kiểm tra từng hàng ghế để đảm bảo không có học sinh nào bị bỏ quên.

Barrier chắn để tránh học sinh di chuyển qua mũi xe, nơi tài xế bị hạn chế tầm nhìn.

Kể từ năm 2010, hầu hết các cải tiến đối với xe buýt chở học sinh tại Mỹ đều tập trung vào các tính năng điện tử, không phải những tiện nghi hiện đại như trên ô tô dân dụng, mà là các thiết bị phục vụ an toàn và giám sát. Điển hình là máy quay giám sát bên ngoài xe, hệ thống định vị GPS, thiết bị giám sát vị trí, và cảm biến khoảng cách quanh xe.

Các quy định đối với hoạt động lái xe cũng được nâng cao. Ví dụ, khi tài xế vượt qua điểm giao với đường sắt, họ phải dừng lại, mở cửa xe và quan sát kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn. Học sinh đăng ký sử dụng xe buýt sẽ được nhà trường tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng thoát hiểm và sơ cứu cơ bản.

Ngoài các yếu tố trên, còn có nhiều tính năng an toàn khác mà những chiếc xe buýt chở học sinh tại Mỹ được trang bị trong suốt lịch sử phát triển của chúng. Những tính năng này bao gồm sơn phản quang trên thân xe, kính lái dễ bung về phía trước trong trường hợp khẩn cấp, cơ cấu sấy gương chiếu hậu ngoài xe để đảm bảo tầm nhìn rõ ràng, và trang bị dao cắt dây an toàn chuyên dụng trong xe.

Trong bối cảnh làn sóng điện hóa lan rộng, nhiều khu vực tại Mỹ cũng bắt đầu yêu cầu xe chở học sinh phải không phát thải, góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng không khí.

Xe chở học sinh chạy điện tại trạm sạc.

Tất cả những nỗ lực này của nước Mỹ đã biến những chiếc xe buýt chở học sinh thành phương tiện giao thông an toàn bậc nhất, đảm bảo các chuyến đi bình yên cho các thế hệ tương lai của đất nước.

Các hãng xe đồng loạt trang bị cảnh báo bỏ quên trẻ em

Trong những năm gần đây, Hà Nội đã ghi nhận một số vụ việc đáng tiếc liên quan đến học sinh bị bỏ quên trên xe đưa đón. Những sự cố này không chỉ gây ra hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và tinh thần cho các em học sinh mà còn làm dấy lên lo ngại về an toàn trong việc đưa đón trẻ em đến trường. Nguyên nhân chính thường đến từ sự thiếu cẩn trọng của tài xế và nhân viên quản lý xe, cũng như thiếu các quy trình kiểm tra kỹ lưỡng trước khi khóa cửa xe.

Để chấm dứt tình trạng này, cần áp dụng một số giải pháp đồng bộ và hiệu quả:

Trang bị hệ thống cảnh báo trong xe: Các xe đưa đón học sinh nên được trang bị hệ thống cảnh báo thông minh, bao gồm cảm biến phát hiện người còn sót lại trên xe sau khi tắt máy. Hệ thống này sẽ phát tín hiệu cảnh báo cho tài xế và nhân viên quản lý nếu có hành khách chưa rời khỏi xe.
Đào tạo và nâng cao nhận thức cho tài xế và giáo viên phụ trách: Tổ chức các khóa đào tạo định kỳ cho tài xế và giáo viên quản lý xe về quy trình kiểm tra an toàn. Cần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm tra xe một cách cẩn thận trước khi rời khỏi.
Quy trình kiểm tra an toàn bắt buộc: Áp dụng quy trình kiểm tra an toàn nghiêm ngặt, yêu cầu tài xế phải kiểm tra từng ghế ngồi sau khi học sinh rời xe và ký xác nhận đã hoàn thành kiểm tra. Trường học nên có nhân viên giám sát việc tuân thủ quy trình này.
Sử dụng công nghệ định vị và giám sát: Lắp đặt hệ thống GPS và camera giám sát trong xe để theo dõi hành trình và hoạt động của xe. Nhà trường và phụ huynh có thể theo dõi trực tiếp và đảm bảo rằng mọi học sinh đều được đưa đến điểm đón trả an toàn.
Tăng cường sự tham gia của phụ huynh: Khuyến khích phụ huynh nhắc nhở và giáo dục con em về việc báo cáo ngay nếu thấy có bạn bị bỏ quên trên xe. Phụ huynh cũng nên theo dõi và đảm bảo rằng con mình đã an toàn khi lên và xuống xe.

Bằng cách kết hợp những giải pháp này, chúng ta có thể tạo ra một môi trường an toàn hơn cho việc đưa đón học sinh, đảm bảo rằng không còn trường hợp nào bị bỏ quên trên xe đưa đón tại Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung.

Chia sẻ